تو حال خودش نبود. قاب عکس را سفت چسبیده بود و هراسان به این طرف و آن طرف میدوید. قاب را جلوی صورتش میگرفت و مدام به فیلمبردار اشاره میکرد: از بهروزم فیلم بگیر! چرا از من میگیری؟!! در حالی که پهنای صورت اشک میریخت، سراسیمه آمد و کنار ماشینی که شهدا را حمل میکردند ایستاد. اشک امانش نمیداد. با همان «بغض گلوگیر» و کهنهای که سالهای سال بود در سینه حبس کرده بود، سرش را بالا گرفت و پرسید:
آقا گمنام شصت و یک دارین؟ هجده سالشه!
حاج خانوم کدام منطقه بوده؟
سومار پسرم! سومار
چشم گرداند روی تابوتها.یکی یکی اسمهایی که روی تابوتها حک شده بودند را رصد کرد و به آرامی گفت:
نه حاج خانوم! سومار نداریم
آه از نهاد پیرزن برخاست. نفس عمیقی کشید و هقهق کنان راهش را از کنار ماشین کج کرد. این بار خبرنگار فرصت را غنیمت شمرد و سریع جلوی راهش را گرفت:
مادر...مادر از کی میگردی؟
23 ساله مادر! 23 سال
و باز هم اشک بیامان
ببین بچهام چه خوشکله! اومدم دوستاش بدرقه کنم. شاید بچه منم تو اینها باشه. نمیدونم که! اومده بود تو خواب همسایمون که پلاک و استخوناشو آوردن... اومدم ببینم هست یا نه؟! از هر کی پرسیدم گفتن نیست...
این بخشی از مقدمه کتاب «گوهرهای خفته در خاک» است که به تازگی از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است و در آن از زبان سرهنگ جانباز علیرضا غلامی مسئول اطلاعات عملیات کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح و امور یادمان شهدای گمنام کلکچال خاطاتی از تفحص برای یافتن پیکر شهدای دفاع مقدس بیان شده است.
این کتاب در صفحات خود با تکیه بر اینکه جنگ در هر کجای جهان، آثار منفی و هزینههای گزاف اقتصادی و فرهنگی و انسانی را چه در طول درگیری و چه بعد از آن متحمل کشورهای درگیر میکند به سراغ چشمه جوشان فرهنگی بر جای مانده از دفاع مقدس رفته است و موضوع تفحص شهدا ناشنیدههای موجود در آن را مد نظر قرار داده است.
شرح مختصر از پیشینه و چگونگی شکلگیری گروههای تفحص شهدای دفاع مقدس که به کوشش ریحانه خوشطینت و بر مبنای خاطرات علیرضا غلامی گردآوری شده است.
بخش نخست این کتاب به بازخوانی روایتی مصاحبهگون با غلامی در مورد چگونگی حضورش در جبهههای جنگ تحمیلی و پس از آن تشکیل گروه تفحص شهدا از سالهای پس از دفاع مقدس و مقدوراتی که این گروه در وحله نخست با آن روبرو شد.
بخش دوم از این کتاب نیز به مرور خاطرات غلامی از تفحص اختصاص دارد. اما سومین و جذابترین بخش از این کتاب البوم تصویری در بخش پایانی آن است که در لابهلای آن تصاویری از اسناد و گزارشهای روزانه تفحص به چشم میخورد که میتوان در آنها شرحی از چگونگی انجام عملیات تفحص شهدا در خاک ایران عراق را جستجو کرد.
کتاب «گوهرهای خفته در خاک» را انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی با قیمت 4700 تومان منتشر کرده است.