مقاله «نظريه انحطاط و تكامل انسانی از نظر سيدجمال‌الدين» منتشر شد
گروه انديشه: مقاله «نظريه انحطاط و اصول شش‌گانه تكامل انسانی از نظر سيد جمال‌الدين» تأليف مجيد كافی در فصل‌نامه «اسلام و علوم اجتماعی» منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، درباره تكامل و انحطاط جوامع نظريه‌های متعددی ارائه شده است. جامعه اسلامی معاصر به جهت غلبه بر ضعف‌ها و كاستی‌ها اجتماعی و كنترل علوم انحطاط آن به تئوری انحطاط نياز دارد، نظريه‌ای كه در آن چگونگی انحطاط جوامع تبيين شود و سازوكار و عوامل انحطاط جامعه را تحليل و بررسی كند.
نويسنده در اين مقاله در صدد است، از ميان نظريه‌های مختلف تكامل و انحطاط جوامع اسلامی، بر نظريه فرهنگی تأكيد كند. از اين رو، از بين متفكرين مسلمان، تنها كسی كه تصور نمی‌رود نظريه انحطاطش در يك چارچوب فرهنگی قرار دارد، سيدجمال الدين اسدآبادی است.
در اين مقاله تلاش شده است كه نشان داده شود كه سيدجمال الدين اسدآبادی نيز به عوامل فرهنگی در انحطاط جوامع اسلامی توجه داشته است. نظريه قصر مسدس‌الشكل سعادت انسانی سيدجمال بيان‌گر دو نكته اساسی است كه برای اثبات فرضيه اين مقاله از آن‌ها بهره گرفته شده است.
اين محقق بر اين باور است كه خط فكری سيدجمال الدين درمورد انحطاط دقيقا در آثار انديشمندان بعدی دنبال شده است و اگر كسی از انديشه سيدجمال الدين در باب انحطاط آگاه شود تا حد زيادی از انديشه متفكران بعد از او نيز آگاه خواهد شد.
نويسنده اين مقاله در بيان نكته دوم آورده است: بحث انحطاط و راه‌های برون‌رفت از آن برای سيدجمال‌الدين يك دغدغه اساسی بوده است. از اين‌رو اين جستار به دنبال آن است كه با رجوع به آثار سيدجمال الدين نظريه وی را در باب علل انحطاط جوامع اسلامی بازسازی و ارائه كند.
اين محقق معتقد است، سيدجمال بيش از آنچه تصور می‌شود، بر عوامل دينی، فكری و فرهنگی تأكيد داشته است. بر همين اساس، وی در كتاب «الرد علی الدهرين» بر خلاف نظريه رايج «استبداد عامل عقب‌ماندگی و انحطاط» كه خمود نيز در برخی از آثارش آن‌را بيان می‌كند، نقشی فرعی برای استبداد و به طور كلی حكومت در انحطاط و تكامل قائل است و نقش اصلی و زيربنايی را از آن مردم، افكار و خلق و خوی می‌داند.
يادآور می‌شود، مقاله «نظريه انحطاط و اصول شش گانه تكامل انسانی از نظر سيد جمال الدين» در اولين شماره فصل‌نامه «اسلام و علوم اجتماعی» به صاحب امتيازی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به مديرمسئولی محمود رجبی منتشر شده است.