كودك يك انسان است و هر انسانى به شخصيت خويش علاقه مند مى باشد. او مى خواهد ديگران قدرش را بدانند و به شخصيت او احترام بگذارند، بزرگ داشت ديگران را از علايم بزرگى و شخصيت خويش و يك نوع قدردانى مى شمارد. پدران و مادرانى كه به شخصيت فرزندان خويش علاقه مند هستند، بايد همواره احترام آن ها را رعايت كنند و وجودشان را گرامى بدارند.

احترام به كودك، يكى از عوامل مهم پرورش شخصيت او به شمار مى رود. كودكى كه مورد تجليل و احترام قرار گيرد، بزرگوار و شريف و ب شخصيت بار مى آيد و براى حفظ شخصيت خود، از كارهاى زشت اجتناب خواهد كرد. سعى مى كند با انجام كارهاى نيك، شخصيت خود را در نظر ديگران كامل تر گرداند تا بيش تر و بهتر مورد تجليل قرار گيرد. كودكى كه مورد احترام پدر و مادر قرار گيرد، از رفتار آنان تقليد مى كند و به ديگران و پدر و مادر احترام مى گذارد. كودك يك انسان كوچك است كه به شخصيت خويش كاملاً علاقه مند است و از توهين و تحقير آزرده خاطر مى شود. كودكى كه از سوى پدر و مادر، توهين و تحقير شود، عقده و كينه پيدا مى كند و دير يا زود دست به طغيان و سرپيچى خواهد زد و از آنان انتقام خواهد گرفت. پدران و مادران نادان ـ كه متأسفانه تعداد آنان كم نيست ـ احترام به بچه را منافى تربيت و با شأن پدرى ناسازگار مى دانند. مى گويند: اگر به بچه ها احترام بگذاريم، لوس مى شوند و به مقام ما احترام نخواهند كرد. آن ها بى اعتنايى و بى احترامى به كودكان را وسيله تربيت مى شمارند و بدينوسيله، شخصيت آن ها را زمين زده، زبونى و فرومايه گى را در نهادشان مى گذارند.

در صورتى كه اين روش، يكى از اشتباهات بزرگ تربيتى مى باشد. احترام به كودك، نه تنها پدر و مادر را در نظر فرزند كوچك نمى كند، بلكه روح شرافت و بزرگوارى را در آنان پرورش مى دهد. بچه از همان كودكى مى فهمد كه پدر و مادر، او را يك انسان مى شناسند و برايش ارزش و شخصيت قائل هستند. بدين جهت سعى مى كند از كارهايى كه مورد پسند جامعه نيست، خوددارى كند و كارهاى خوب انجام دهد تا شخصيتش محترم و محفوظ بماند.

متأسفانه جامعه ما آن طور كه بايد و شايد به كودكان احترام نمى گذارد و هنوز آن ها را به عنوان يك عضو رسمى خانواده نمى شناسد; مثلاً: در مجالس مهمانى، غالباً كودكان طفيلى پدر و مادر هستند، به طور رسمى دعوت نمى شوند، جاى آن ها پايين و دم در اتاق است، بشقاب و كارد و چنگال اختصاصى برايشان پيش بينى نمى شود، در موقع ورود و خروج كسى به آن ها احترام نمى كند، در اتومبيل صندلى مخصوصى ندارند يا بايد سر پا بايستند و يا در دامن پدر و مادر بنشينند، در مجلس حق حرف زدن ندارند و اگر حرف بزنند، كسى به حرفشان گوش نمى دهد، به طور سبك آن ها را صدا مى زنند و نام مى برند، در معاشرت ها و صحبت ها، مؤدبانه با آن ها رفتار نمى كنند، با آن ها سلام و تعارف و خداحافظى و تشكر نمى نمايند، كسى به خواسته هاى آن ها توجه نمى كند و در امور خانوادگى مورد مشورت قرار نمى گيرند، كارهاى سبك و توهين آميز را آن ها بايد انجام بدهند و...

آيين مقدس اسلام ـ كه به شخصيت كودكان كاملاً توجه داشته ـ سفارش مى كند كه به كودكان احترام بگذاريد.

پيغمبر اسلام(صلى الله عليه وآله) فرمود:

فرزندانتان را گرامى بداريد و آن ها را نيكو تربيت كنيد تا خدا شما را بيامرزد.



پاورقی:

(1) . بحارالأنوار، ج101، ص95، باب فضل الأولاد ... ، ح44: عن النبىّ(صلى الله عليه وآله وسلم) قال: «أكرموا أوْلادَكُم وأحسنوا آدابَهم يُغْفَرْ لكم».

منبع:
تربيت ، ص :192 - 193
اثر: آيت الله ابراهيم اميني