رژيمي، بدون قند، كم كالري، ضدچاقي! اين ها عباراتي هستند كه روي برچسب بسياري از مواد غذايي ديده مي شوند.
اما سوال اينجاست كه محصولاتي با اين برچسب‌ها واقعا كالري ندارند و چاق كننده نيستند؟
آيا به راحتي مي توانيم آن ها را در سبد غذايي روزانه خود قرار دهيم و با خيال راحت بخوريم؟
براي گرفتن پاسخ اين سوالات گفتگوي زير كه با دكتر مسعود كيمياگر متخصص تغذيه و رژيم درماني انجام شده است را مطالعه نماييد.
آقاي دكتر! واقعا محصولات رژيمي كالري ندارند؟
محصولات رژيمي در چند گروه مختلف تقسيم بندي مي شوند. مثلا نوشابه هاي استاندارد رژيمي به دليل اين كه قند رژيمي دارند، فاقد كالري اند و در واقع كالري آن ها را مي توان با آب مقايسه كرد. اما محصولاتي مانند شكلات رژيمي فقط قند ندارند و در واقع با حذف قند ماهيت شكلات همچنان به قوت خود باقي است. اين شكلات رژيمي در مقايسه با ساير شكلات‌ها فقط قند ندارد اما به هيچ عنوان بي كالري نيست. حتي عبارت "رژيمي"، روي بسياري از نان هاي موجود در سوپرماركت ها، به چشم مي خورد، اما تعريف درستي از اين محصولات، ارايه نشده است كه آيا اين نان كم نمك يا بي نمك است و يا فيبر زيادي دارد يا نه؟ حتي با توجه به اين موارد هم نان رژيمي، بي كالري نيست و نمي توان به اين بهانه كه رژيمي هستند، آن ها را به مقدار دلخواه مصرف كرد. البته نمك كمتر، استفاده از سبوس در تركيب نان و... موجب سالم سازي و كم كالري شدن آن مي شود اما مردم به اشتباه فكر مي كنند كه اين نان رژيمي، چاق كننده نيست.
اين باور در ميان بسياري از مردم وجود دارد كه با اضافه كردن امگا3 به روغن زيتون، كالري اين روغن بسيار كم مي شود. اين موضوع چه قدر صحت دارد؟
اين روزها تبليغات مختلف چيپس ها و پفك هايي را مي بينيم كه به ادعاي توليد كنندگان، بدون كلسترول و فاقد اسيدهاي چرب مضر هستند و نمك دريايي دارند. آيا چنين ادعاهايي امكان پذير است؟
روي برچسب هاي تغذيه اي محصولات رژيمي بايد چه چيزهايي ذكر شود؟
حتي روي بسياري از همين محصولات رژيمي ميزان دقيق قند، چربي، ويتامين ها، املاح، مواد تشكيل دهنده، افزودني ها و ... نوشته شده و فقط ما روي برچسب مي بينيم كه اين ماده غذايي از نمك، روغن، سيب‌زميني و ساير افزودني ها تشكيل شده و به ازاي هر 100 گرم x كالري انرژي دارد.
بنابراين برچسب هايي كه در حال حاضر روي محصولات غذايي چه رژيمي و چه غيررژيمي وجود دارد، نيازمند بررسي هاي بيشتر است.
توصيه آخر؟
درج كلمه رژيمي روي برچسب محصولات غذايي صرفا به معناي بي كالري بودن آن ها نيست. حتي نمي توان بدون محدوديت هم از اين محصولات بي كالري استفاده كرد. بسياري از كارخانه هاي توليد موادغذايي ادعا مي كنند كه در حال توليد محصولات رژيمي و ضدچاقي هستند اما نبايد فراموش كرد كه همه اين ادعاها صحت ندارد.
در بسياري از كشورهاي پيشرفته براي تهيه اين محصولات از روغن هاي گياهي استفاده مي شود كه فاقد كلسترول هستند و اسيدهاي چرب مضر هم ندارند و مي توان نتيجه گرفت كه ممكن است در صنعت غذايي ما هم اين اتفاق افتاده باشد كه اگر واقعيت داشته باشد جاي تبريك دارد. اما در مورد نمك دريايي من بايد چند نكته را متذكر شوم. مهم ترين عامل براي منع مصرف نمك، مقدار بالاي سديم آن است چرا كه سديم حجم خون را افزايش مي دهد و رگ هاي خوني را منقبض مي كند و درنهايت موجب افزايش فشارخون مي شود، اما منيزيم موجود در نمك دريايي اثرات منفي سديم را خنثي مي كند و در نتيجه موجب افزايش فشارخون نخواهد شد. اما بايد گفت نمك دريايي هيچ مزيتي نسبت به ساير نمك ها ندارد و تبليغ اين نمك ها در محصولات غذايي صرفا جنبه تجاري دارد. متاسفانه ما در كشورمان دچار ضعف برچسب گذاري تغذيه اي هستيم. مثلا روي برچسب يك سس مايونز رژيمي فقط تركيبات تشكيل دهنده اين سس را مي بينيم و بسياري از مردم نمي دانند كه اين سس، فقط 50 درصد كالري نوع غيررژيمي آن را دارد. ببينيد، ما اگر مي گوييم مردم به جاي روغن جامد و روغن هاي با اسيدهاي چرب مضر از روغن زيتون و آفتابگردان و ... استفاده كنند، به اين معنا نيست كه اين روغن ها كم كالري يا بي كالري هستند، بلكه به دليل وجود نداشتن اسيد چرب ترانس و اسيدهاي چرب مضري است كه سلامت قلب و عروق را تهديد مي كنند. در كل، هر گرم روغن در هر شرايطي حدود 9 كيلو كالري انرژي دارد و با اضافه كردن هيچ ماده اي حتي امگا3، اين كالري كمتر نمي شود و اصولا ما روغن رژيمي نداريم.