5 شهریور دردفاع مقدس

* شهادت شهید نصرالله غلامی (1360ش)
اشاره:
شهید نصرالله غلامی در سال ۱۳۳۷ش در خانواده‌ای متدین و مذهبی در محلات ییلاق فارس دیده به جهان هستی گشود. دوران کودکی را با شور و شعفی زائدالوصف در فضای ساده و صمیمی عشایر دلاور و غیور سپری نمود و در هفتمین بهار زندگی خود، جهت آموختن علم و دانش راهی مدرسه گردید. نصرالله هنوز ۸ سال بیش‏تر نداشت که فقدان مادر را تجربه کرد اما با وجود تندبادهای زمانه باز هم ناامید نگردید و با زندگی در کنار عمویش، وارد برهه جدیدی از حیات دنیوی خود شد. وی در سن ۱۴ سالگی و پس از اخذ مدرک سیکل، در آموزشگاه نوجوانان نیروی زمینی ارتش، دوره دوساله‏ای را با پشتکار و جدیت به پایان رساند. نصرالله در سال ۱۳۵۸ش بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، با یکی از دختران متعهد و مسلمان عشایر پیمان زناشوئی بست. وی به‏دنبال آغاز غائله کردستان که دل هر مسلمانی را می‌آزرد، در سرکوبی و براندازی عوامل خودفروخته و گروهک‏های خائن حضوری فعالانه پیدا کرد. سپس با آغاز جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، مشتاقانه جهت انجام تکلیف به سوی جبهه‌های حق علیه باطل شتافت و در بسیاری از عملیات‏های جنگی شرکت کرد. جبهه‌های سوسنگرد، سرپل ذهاب و فکه همگی بر رشادت‏های این دلاورمرد گواهی می‌دهند. نصرالله در مردادماه سال ۱۳۶۰ش به منطقه عملیاتی غرب (سقز) اعزام گردید و در روز پنجم شهریورماه همان سال در عملیاتی نظامی به‏همراه یکی از یارانش درسن ۲۳ سالگی ندای پروردگار را لبیک گفت و به دیدار دوست شتافت. مزار شهید نصرالله غلامی در گلستان شهدای دارالرحمه شیراز قرار دارد. از این شهید گرانقدر دو فرزند به یادگار مانده است.



5 شهریور در گذرتاریخ



* درگذشت استاد علی اکبرکاوه؛



خوشنویس برجسته معاصر (1369ش)



* روز بزرگداشت و تولد



«محمد بن زکریای رازی» دانشمند نامدار جهان اسلام (244ش)



اشاره:



محمد بن زکریای رازی در سال 251 هجری قمری در شهر ری متولد شد. در اوان جوانی به فراگیری علم کیمیا و شیمی پرداخت و در اثر بخار و دود ناشی از زرگری، چشم‏هایش وَرَم کرد و برای معالجه، نزد طبیبی رفت. آن طبیب پانصد اشرفی طلا به عنوان حق معالجه از او گرفت و به رازی گفت: کیمیا همین است نه عملیات تو. محمد بن زکریا، از آن پس ترک کیمیاگری کرد و در سن چهل‏سالگی به تحصیل طب پرداخت تا آن‏که مرجع تمامی اطبای زمان خود شد. شهرت او در میان همگان به حدی رسید که عَرَب‏ها او را طبیب المسلمین و به مناسبت این‏که کتاب‏های او به زبان عربی است، جالینوس العَرَب، خوانده‏اند. رازی بعدها به سرپرستی بیمارستان‏های معروف عصر خود از قبیل بیمارستان بغداد و ری برگزیده شد. همچنین کشف الکل از جمله نتایج تحقیقات او در کیمیا بوده است. برای محمد بن زکریای رازی، 56 کتاب در طب، 33 کتاب در علوم طبیعی، 17 کتاب در فلسفه، 14 کتاب در الهیات، 22 کتاب در کیمیا و ده‏ها اثر دیگر در علوم مختلف ذکر کرده‏اند که تا 184 عنوان بر شمرده شده است. سرانجام این دانشمند بزرگ مسلمان در 60 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در ری مدفون گشت. سالروز تولد این پزشک شهیر مسلمان و ایرانی، برابر با پنجم شهریور، در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز بزرگداشت این شخصیت برجسته علمی نامگذاری شده است.



* استعفای دولت



«جمشید آموزگار» و تشکیل دولت عوام فریب «جعفر شریف‏ امامی» (1357 ش)



* تعویض تاریخ موهوم شاهنشاهی به سال هجری شمسی (1357 ش)



اشاره:



محمدرضا پهلوی که می‏دانست اتکای اصلی مخالفانِ رژیم، اسلام است، درصدد برآمده بود تا ریشه‏های این مکتب را خشک کند. به همین جهت در شهریور سال 1354 ش در مراسم افتتاح مجلس دوره بیست و چهارم، در سخنانی عنوان کرد که قصد دارد فرهنگ ایرانی را از عوامل بیگانه‏ای که در این فرهنگ راه یافته‏اند، نجات دهد. در این راستا، مجلس سنا و مجلس شورای ملی در یک اجلاس مشترک به ریاست جعفر شریف امامی تصویب کردند که مبدأ تاریخ، از هجری شمسی به شاهنشاهی تغییر یابد و آغاز سلطنت در ایران و جلوس کوروش هخامنشی به عنوان مبدأ تاریخ ایران عنوان گردید. این قانون ننگ‏آور با مخالفت و تحریم بسیاری از مردم و علما مواجه گردید و سرانجام با روی کار آمدن دولتِ عوام فریب شریف امامی و به منظور فریب افکار عمومی در شهریور 1357، ملغی شد. هرچند، کار رژیم از این نمایش‏های ساختگی گذشته بود و چیزی نمی‏توانست، انقلاب توفنده مردم مسلمان را از حرکت باز دارد.



* اعلام ملی شدن کلیه معادن کشور (1359 ش)



اشاره:



تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از معادن کشور توسط بخش خصوصی اداره می‏شد یا امتیاز آن در انحصار بیگانگان قرار داشت. با پیروزی انقلاب و تدوین قانون اساسی، کلیه معادن کشور ملی اعلام شده و مطرح گردید که تحت هیچ عنوان به مالکیت بخش خصوصی تعلق نمی‏گیرند. به موجب این قانون، حق اجازه بهره‏برداری از معادن تنها در صلاحیت دولت قرار دارد و از سوی دولت به برخی بخش‏های دولتی نظیر استانداری‏ها واگذار می‏گردد، هر چند بخش خصوصی می‏تواند به عنوان مقاطعه‏کار در عملیات اکتشاف معادن شرکت نماید و با دولت قرارداد منعقد کند.



* روز داروسازی



19 شوال در گذر تاریخ



* تولد «ابن منده» محدث و فقیه ایرانی(434 ق)



اشاره:



ابوزکریا یحیى بن عبدالوهاب مشهور به ابن مَنده، محدث، فقیه و مورخ ایرانی تبار، آخرین فرد از خاندان ابن منده بود. او پس از کسب علوم متداول، از دانشمندانِ هر دیار و به دست آوردن مهارت در این علوم، به تدریس و تألیف پرداخت. دانشمندان بسیاری در بغداد از محضر درس او استفاده بردند که عبدالقادر گیلانی یکی از آنهاست. از این مورخ ومحدث مسلمان، آثار زیادی بر جای مانده است که از میان آن‏ها می‏توان به کتاب زندگی‏نامه‏ی طبرانی اشاره کرد. ابن منده سرانجام در ذی‏حجّه‏ی سال 512 ق در 78 سالگی در اصفهان وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.



* انتشار پول کاغذی در ایران توسط «گیخاتو» فرمانروای مغولی(693 ق)



اشاره:



وقتی که گیخاتوی مغول به فرمانروایى ایران رسید به سبب آن که از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد کردن زندانیان را صادر کرد و از خزانه‏ی مملکت، آنچه که در دستش رسید، در بین تهی‏دستان و درباریان تقسیم نمود. این بخشش‏ها، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و خزانه را تهی نمود. در این هنگام وزیر گیخاتو که می‏دانست در چین پول کاغذی رواج دارد، برای جبران کمبود مالی و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تاسیس چاپخانه‏ای را در تبریز صادر کرد و به رواج نوعی اسکناس که «چاو» نام داشت اقدام کرد. هرچند این پول مورد قبول مردم واقع نشد و آن را معتبر نشمردند، ولی این گام، زمینه‏ای برای به کارگیری پول کاغذی در معاملات روزمره‏ی مردم را فراهم آورد.



* وفات شیخ «محمدغزالی» دانشمند معاصر(1416 ق)



اشاره:



در تاریخ 1334 هـ.ق . در یک خانواده ساده و متدین در روستای «نکلاالعنب» واقع در استان بحیره، کودکی دیده به جهان گشود که بعدها به عنوان یکی از متفکرین بزرگ جهان اسلام معروف و مشهور شد. پدرش شیخ احمد السقا که یکی از تجار روستا به شمار می‌آمد و دوستدار رسول‌ صلی‌الله علیه واله وسلم و آل رسول علهیم‌السلام بود. قبل از تولد محمد، خوابی شیرین دید که او را به پسری به نام محمد غزالی بشارت دادند. او چقدر از این رویا خوشحال بود و آرزوی تحقق آن را داشت. پس از مدتی خداوند به این انتظار پایان داد و پسری به او عطا کرد. محمد، پس از گذراندن دوران کودکی، برای فراگیری ادبیات عرب و مقدمات علوم اسلامی، وارد مکتب خانه روستا شد. وی در بدو ورود، به حفظ قرآن مشغول و موفق شد در سن ده سالگی کل قرآن را حفظ کند. غزالی بعدها درباره آن روزها می‌گوید: هنگامی که به حفظ قرآن مشغول بودم، صبحگاهان، هنگام استراحت، پس از نمازهای یومیه، هنگام قدم زدن، قبل از خواب و در تنهایی قرآن را حفظ و مرور می‌کردم. بعدها هم که بازداشت شدم، مرتب قرآن را ختم می‌کردم و در آن تنهایی وحشت‌زا، قرآن انیس و مونس من بود. محمد، به دلیل مشکلات مالی پدر، دوران کودکی را با سختی گذراند، پدرش احمد، شش فرزند داشت، و نمی‌توانست به آنها به صورت مطلوب، رسیدگی کند، لذا اتاق محمد بسیار کوچک و محقر بود، وی شب‌ها روی فرشی نازک که بر کف حجره انداخته بودند، می‌خوابید ولی با آن همه سختی و مرارت، تمام هدف او در آن سنین کودکی حفظ قرآن بود. تحصیل، با هدف کسب مدارج علمی به شدت نهی می‌نمودند، و معتقد بودند که القاب علمی، اخلاص را از بین می‌رود. کرسی تدریس غزالی با پشتکار و کوشش، پس از چهار سال تحصیل در 1360 هـ. ق. در سن 26 سالگی، موفق شد از دانشگاه الازهر فارغ‌التحصیل شود. همچنین موفق به کسب اجازه دعوت و ارشاد و اجازه تدریس در دانشگاه الازهر گردید. غزالی در دانشکده اصول دین و مرکز بررسی‌های عربی و اسلامی دانشگاه الازهر مشغول تدریس و فعالیت علمی شد. همچنین سالیانی چند، ریاست شورای معارف اسلامی دانشگاه عبدالقادر را به عهده داشت و به عقیده صاحبنظران، اعتبار این دانشگاه در دوره‌های فوق‌لیسانس و دکترای رشته‌های فرهنگ اسلامی، مبانی دین و شریعت اسلام و... بیشتر مرهون کلاس‌های درس غزالی بوده است.



* درگذشت «یعقوب لیث صفاری» فرمانروا و بنیانگذار سلسله‏ ی صفاریان(265 ق)



27 آگوست در گذر تاریخ



* روز ملی و استقلال «مولداوی» از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991م)



* حفر اولین چاه نفت دنیا در آمریکا و آغاز عصر نفت (1859م)



*  اعلان جنگ دولت ایتالیا به آلمان در جریان جنگ جهانی اول (1916م)



* انتخابِ شهر «قُسطنطنیّه» به عنوان پایتخت قلمرو شرقی امپراتوری روم (326م)



*  درگذشت «رِینولد نیکِلْسون» مستشرق انگلیسی و مترجم مثنوی مولوی (1945م)



*  پرتاب اولین سفینه فضایی برای تحقیق درباره سیاره زهره (1962م)



*  مرگ «لوکور بوزیه» بزرگ ‏ترین معمار قرن بیستم (1965م)



*  شهادت عالم مجاهد «سیدقطب» نویسنده و مبارز مسلمان مصری (1966م)



*  روز ملی و استقلال «مولداوی» از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991م)