23 تير در گذر تاريخ
* درگذشت دكتر مهدی حميدی شيرازی شاعر، محقق و نويسنده معاصر (1365ش)
* آغاز به كار نخستين مجلس خبرگان رهبري (1362 ش)
اشاره:
در جمهوري اسلامي ايران، انتخاب رهبر از سوي مردم، به وسيله نمايندگان خبره آنان صورت مي‏پذيرد. به اين ترتيب كه خبرگان، منتخب مردم هستند و رهبر، منتخب خبرگان. رهبرِ منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسئوليت‏هاي ناشي از آن را برعهده خواهد داشت. همچنين در صورتي كه رهبري از انجام وظايف قانوني خود كه در قانون اساسي مذكور است، ناتوان شود، از مقام خود بركنار خواهد شد كه تشخيص اين امر نيز برعهده خبرگان رهبري است. بر اين اساس اولين مجلس خبرگان رهبري در شرايطي كه كشور، در حال نبردي نابرابر با حكومت عراق و دنياي استكبار بود و متجاوزان عراقي براي شكست ملت قهرمان ايران، هر روز متوسل به شيوه‏اي جديد در جنگ مي‏شدند، تشكيل شد. اما حضور گسترده مردم در انتخابات مجلس خبرگان ارمغاني از يأس و نااميدي را براي دشمنان فراهم آورد. نتخابات اولين دوره مجلس خبرگان رهبري، با شركت هجده ميليوني مردم شجاع و مقاوم ايران در 19 آذر 1361 برگزار گرديد و 75 نفر از نمايندگان مجلس خبرگان تعيين شدند. در نهايت اولين نشست مجلس خبرگان رهبري كه در واقع نخستين مجلس خبرگان جامعه اسلامي پس از خبرگان قانون اساسي بود، در 23 تيرماه 1362 تشكيل گرديد و با پيام حضرت امام، افتتاح شد. مهم‏ترين اقدام در كارنامه مجلسِ اول خبرگان رهبري، تلاشِ به موقعِ آن، پس از ارتحال حضرت امام خميني(ره) در تعيين رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت الله خامنه‏اي مي‏باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال و دوره سوم مجلس خبرگان از سال 1378 آغاز شد.
* درگذشت دكتر «عبدالهادي حائري» نويسنده، پژوهشگر و مورخ معاصر (1372 ش)
اشاره:
دكتر عبدالهادي حائري، نواده آيت الله شيخ عبدالكريم حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم، يك و نيم سال پيش
از رحلت جد بزرگوار خود، در سال 1314 ش در قم
به دنيا آمد. دكتر حائري پس از اخذ ليسانس راهي كانادا شد
و در آنجا به اخذ دكتراي تاريخ نائل آمد. تقابل انديشه اسلامي و ديني با فرهنگ و تمدن غرب، بيشترين مشغله ذهني دكتر عبدالهادي حائري را تشكيل مي‏داد و در اين زمينه مطالعات زيادي به انجام رساند. مدت‏ها نيز به تدريس رشته تاريخ در دانشگاه‏هاي كانادا و آمريكا پرداخت و كتاب‏ها و مقالات متعددي به زبان‏هاي گوناگون به رشته تحرير درآورد كه تشيع و مشروطيت، ايران و جهان اسلام و آن‏چه گذشت و پس از نيم قرن تكاپو، از آن جمله‏اند. سرانجام اين نويسنده و مورخ بزرگ معاصر در تيرماه 1372ش در 58 سالگي در مشهد درگذشت.
5 رمضان در گذر تاريخ
* تولد شيخ ‌احمد پايانی اردبيلی از فضلا و مدرسين برجسته حوزوی (1346ق)
اشاره:
آيت‏الله حاج شيخ‌احمد پاياني اردبيلي در سال ۱۳۴۶ق در شهرستان اردبيل متولد شد. و در اوايل سال ۱۳۶۶ق به قصد ادامه‏ تحصيل به حوزه‏ علميه‏ قم رفت و به تحصيل سطوح فقه و اصول پرداخت و مكاسب را نزد آيت‏الله مجاهدى و رسائل را در محضر آيت‏الله سلطانى طباطبائى و كفايةالاصول را هم در درس آيت‏الله العظمى نجفى مرعشى فراگرفت. آيت‏الله پايانى اردبيلى هم‌زمان با ادامه‏ تحصيل، به تدريس كتاب‌هاى حاشيه ملاعبدالله و معاصم‌الاصول پرداخت. وى در سال ۱۳۷۰ق به درس فقه آيت‏الله حاج سيّدمحمدحجت كوه‏كمره‏اى حاضر شد و پس از آن در درس‌هاى فقه و اصول آيت‏الله العظمى بروجردى و سپس در درس‌هاى فقه و اصول آيت‏الله سيّد محقق داماد شركت جست‌سپس حدود پنجاه سال به تدريس كتاب‌هاى مهم فقه و اصول پرداخت. آيت‏الله پايانى اردبيلى از بدو شروع مبارزات مرجعيت و روحانيت به رهبرى امام خمينى (ره) عليه رژيم ستم‌شاهى، به پيكار با نظام پهلوى پرداخت. پس از انقلاب اسلامى نيز از تأييد و پشتيبانى مواضع حضرت امام (ره) دريغ نكرد. تأليفات وي عبارت‌اند از: تقريرات درس فقه آيت‏الله حجت كوه‏كمره‏اى (بحث بيع)؛ تقريرات درس فقه آيت‏الله العظمى بروجردى؛ فهرست جامع‌الشتات ميرزاى قمى؛ شرح مكاسب به‌نام «‌‌‌‌‌‌‌ ارشاد الطالى الى حقايق المكاسب» از اول مكاسب محرمه تا اواسط خيارات؛ حاشيه كفايةالاوصل؛ حاشيه مكاسب (كه حاشيه بر مكاسب محرمه (در يك جلد) و حاشيه بر بيع در دو جلد به چاپ رسيده است)؛ «رسالة فى احكام الاراضى و اقسام‏ها» كه در مجموعه‏ مقالات كنگره‏ شيخ انصارى به چاپ رسيده؛ «رسالة فى بيع الفضولى» كه در مجموعه مقالات كنگره‏ محقق اردبيلى به چاپ رسيد. آن‌چه از تقريرات اين عالم رباني به چاپ رسيده است، عبارت‌اند از: در كلاس درس مكاسب (شرح قسمتى از مكاسب محرمه در سه جلد، نوشته رضا محمودى)؛ در محضر شيخ انصارى (نوشته جواد فخار طوسى؛ در اين كتاب مكاسب محرمه در نه جلد، و نيمى از بيع در هشت جلد و اكثر خيارات در نه جلد شرح گشته و همه آن‌ها نيز به چاپ رسيده است.) آيت‏الله حاج شيخ‌احمد پاياني اردبيلي سرانجام در تاريخ يك شنبه ششم اسفندماه ۱۳۷۵ش در سن هفتاد سالگى جان سپرد. پيكرش پس از تشييع و نماز آيت‏الله شبيرى زنجانى بر آن، در جوار مرقد استادش آيت‏الله سيّد محقق داماد در صحن حرم حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.
* درگذشت عالم جلیل ملاعلی علیاری، (1236ق)
اشاره:
مرحوم آيت عظمی مجتهد علياری یکی از اکابر فقهای آذربايجان در اوايل قرن اخير بود. معظم له در سال 1238 در قريه سردرود تبريز به دنيا آمد. پس از اتمام مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول سالها در نجف اشرف از محضر شيخ مرتضای انصاری، ميرزای بزرگ و سيّد ترک و... بهره مند بود و خود به مقام اجتهاد و استادی رسيد. تأليفات او در فقه و اصول و رجال معروف است که خود دلالت بر مراتب علمی و کثرت احاطه فقهی او دارد. کتاب مناهج الاحکام و دلايل الاحکام یک دوره مبسوط فقهی در شرح شرايع محقق اول، مجلدات بهجت الآمال (و کتاب مقال) او در علم رجال و شناخت اعلام زبدۀ مقال و نخبه، ايضاح غوامض، رياض المقاصد، رياض المسائل، مشکوة الاصول، منتهی الآمال و منهاج المله... از آثار ارزنده اوست. کتب مزبور هر یک در چند جلد حاوی فقه و اصول و حديث و علم اخلاق و علم رجال می باشد. مجتهد علياری یکی از دانشمندان معروف آذربايجان در رديف مراجع و علمای بزرگ عصر خود بود. سبط او حاج ميرزا حسن و حاج ميرزا محسن و حاج ميرزا علی و احفاد اينان از رجال بزرگ علم و فضيلت و پرچمداران حق و حقيقت بوده و هستند. صاحب ترجمه مجتهد علياری پس از عمری طولانی در راه خدمت به اسلام و تدريس فقها سرانجام در شب جمعه چهارم رجب 1327 در تبريز وفات نمود.
* درگذشت «افضل الدين خونجي» حكيم نامي(646 ق)
اشاره:
ابوعبدالله افضل الدين طبيب خونجي از حكيمان نامدار قرن هفتم هجري در سال 590 ق در خونج از نواحي خلخال متولد شد و در آن جا، تحصيل خود را آغاز كرد.وي از مشاهير پزشكان و فيلسوفان شيعي است كه در حكمت و طب، يگانه‏ي عصر و علامه‏ي زمان خود بود و در حديث و فقه نيز دستي داشته است. اين حكيم فرزانه داراي تاليفات بسيار است كه از بين آن‏ها مي‏توان به كتاب كشف الاسرار عن غوامض الافكار في المنطق و موجز اشاره كرد. خونجي در اواخر عمر، قاضي القضاة مصر بوده و سرانجام در 56 سالگي در همان ديار درگذشت.
14جولاي در گذر تاريخ
* روز ملي فرانسه، يادبود فتح زندان باستيل در جريان انقلاب اين كشور (1789م)
* كودتاي خونين «عبدالكريم قاسم» عليه «ملك فيصل دوم» پادشاه عراق (1958م)