بهمنی در گفتگو با مهر؛

کرامت حاصل خیزترین و زمینه سازترین عنصری است که فرزند ما دین دار بشود

عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: نفسی که کریم شد زمینه تقوا در آن تقویت می شود. بنابراین کرامت حاصل خیزترین و زمینه سازترین عنصری است که فرزند ما دین دار بشود.



حجت الاسلام سعید بهمنی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اینکه چگونه می توان کودکان را با آموزه های دینی آشنا ساخت گفت: تربیت دینی کودکان از نگاه اسلام و از نگاه هر مکتب دیگری بر یک دسته از اصول و مبانی استوار است. هر کس که می خواهد انسانی را تربیت کند و بر انگیزه ها و رفتار او تأثیرگذاری کند معمولاً با دسته ای از پیش فرض ها و مبانی همراه است. در اسلام دو مبنای اساسی داریم که شهید صدر این دو مبنا را در سنت تاریخی خودشان توضیح داده و بر آن تأکید کرده است.

وی افزود: یکی اینکه دین فطرت الهی است یعنی ساخت و ریخت و سرشت انسان برای متدین شدن آفریده شده انسان هماهنگ است با دین و پذیرش مکتب و معاد و این مفطور بودن انسان به دین تا حدودی دیدگاه دانشمندان اسلامی به تربیت را از دیگر نگاه ها ممتاز می کند. معتقدیم انسان برای پرستش خدا و برای دریافت شایستگی بهشت آفریده شده است. نیروها و استعدادهای درونی و بیرونی او با این مسئله هماهنگ است. این مفطور بودن علت داخلی و درونی انسان است و او را برای تربیت مستعد می کند.

عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: برخی از قابلیت ها را اگر انسان کسب کند تربیت دینی اش تسهیل می شود برای مثال انسان اگر کریم و بزرگوار باشد تربیت پذیری او بهتر از این است که تحت حقارت باشد. برای این منظور حضرت امام موسی کاظم(ع) توصیه فرموده فرزندان خودتان را تکریم و احترام کنید. اگر بچه ها را از کودکی تکریم نکنیم و آنها را ذلیل و حقیر بار بیاوریم اینها پذیرششان از دین و اصولاً هنجارها و نکات ایجابی و متعال کم می شود. بنابراین اصیل ترین چیزی که والدین و مربیان می توانند برای کودکان زمینه سازی کنند کرامت نفسانی آنها است. در روایات دیگری دارد که کسی که نفسش برای خودش کریم باشد نفسش را تکریم کند آن شهوات و خواسته های نفسانی در نظرش حذف می شوند. وجود کریم تن به پستی ها نمی دهد اگر وجودی حقیر شد در معرض این است که خودش را با پستی ها همراه بکند.

این محقق و پژوهشگر حوزه معارف اسلامی ادامه داد: بنابراین اصل این است که انسان طبق تعالیم اسلامی مفطور است سرشت انسان برای پذیرش مبدأ و معاد و اطاعت از مبدأ متعالی ساخته شده است. اصلی ترین وسیله یا آن زمینه درونی که انسان را با دین می تواند همراه کند کرامت انسانی است. در تربیت به این عنصر باید توجه شود. یک کرامتی را انسان به دیگری از طریق تکریم و احترام و تقابل از خطاها القاء می کند که خودش به خطاهای خودش متوجه بشود و آن را با عملیات خودش اصلاح بکند تا اینکه دیگری مداخله بکند و از درون خودش با تقوا به کرامت می رسد یعنی والدین با تکریم و منزلت دادن به فرزند خودشان بیشترین زمینه را برای متدین کردن انسانی که مسئولیت تربیتش را دارند فراهم می کنند و با آموزش نظری و عملی تقوا یعنی سلوک باطنی و ظاهری آن را بر اساس تقوایی که عملاً بیاموزند و با چشم سر و چشم دل ببینند و رفتار مربیان خودشان تنظیم کنند آن موقع خودش از درون مقلد کرامت خواهد شد.

بهمنی یادآورشد: وجودی که با تقوا همراه بشود از درون کرامت زا خواهد بود که قرآن فرمود ان اکرمکم عندالله اتقاکم.

بهمنی در مورد اینکه چه ابزارهایی برای این منظور مناسب هستند هم اظهار داشت: بنده در این مصاحبه به عنصر انسانی با قطع نظر از ابزار توجه کردم. زیرا اولین چیزی که در آموزش اصالت دارد ابزار تربیت نیست که مثلاً بگوییم گچ و تخته و رایانه یا لوازم لابراتوری برای نشان دادن بعضی از کرامت ها لازم است. نه، در یک معاشرت طولانی که والدین همراه فرزندان یا همراه متربیانی هستند که تربیت می شوند یا در حضور یک مربی در معاشرت طولانی در رفتار و منش و کنش و واکنش بسر می برند کاملاً این مسائل منتقل می شوند. ابزار خاصی ندارد ممکن است ابزاری را به تناسب استخدام کنند اما اصالت با ابزار نیست اصالت با آن مربی ای است که خودش باید کریم باشد و کرامت را به متربی القاء کند.

این محقق و پژوهشگر در مورد اینکه تأکید بر چه موضوعاتی می تواند در سنین کودکی بر غنای معرفت دینی کودکان بیفزاید گفت: موضوعات آکادمیک و معرفتی برای کودکان زیر 7 سال نمی تواند مفید باشد که شما بخواهید با گسترش درون مایه های معرفتی کودک را به تعالی و تربیت خاص برسانید. اساساً تا سن 7 سالگی کودکان حتی بعضی از مفاهیم اساسی دینی را درک درستی از آن ندارند درک درستی از خدای متعال ندارند حتی بزرگترها هم در ادراک و فهم خدای متعال دچار مشکل هستند. این یک وجه کلی است. اصلاً کودکان معاد و وحی را آن چنان که یک بزرگسال درک می کند درک نمی کننند. اما شیرینی احترام و تکریم را به طور قطع درک می کنند تلخی اهانت را می فهمند لذا ممکن است دو کودک سر بازی با هم زدو خورد کنند اما ناراحت نمی شوند اما شما که مربی پایه ای در او هستید اگر با پشت دستتان اشاره کنید به عنوان اینکه ردش می کنید و او را نمی پذیرید ممکن است فریادش بلند شودو اینها را می فهمد در وجود فطرت انسان چون کرامت ساخته شده همه انسان ها کرامت را می فهمند. این کرامت قوم و خویش با تقوا است.

وی درپایان یادآورشد: نفسی که کریم شد زمینه تقوا در آن تقویت می شود. بنابراین کرامت اگر یک ابزاری است بله ابزار است اما حاصل خیزترین و زمینه سازترین عنصری است برای این که فرزند ما دین دار بشود.