مادر بعد از مرگ پدر و فقدان وی باید از یک سو به عنوان يك مادر الگوي مهر وعاطفه و محبت باشد و از سوی دیگر به جای پدر وظیفه انظباطي و امرونهي را انجام دهد، گرچه تركيب عاطفه و انظباط، كاري دشوار و ظريف است.به گزارش خبرگزاری مهر، كودكي كه پدر ومادر خود را از دست داده يتيم مي خوانيم، ولي از نظر علمي تنها چنين كودكي نيست كه يتيم است، بلكه هر كس كه به عللي از محبت پدر يا مادر و يا از تماس مداوم با آنها محروم باشد يتيم خواهد بود.

پدران يا مادراني كه فرصت كافي يراي رسيدگي به فرزندان خود را ندارند فرزنداني يتيم دارند. كودكي كه نه شب ونه صبح پدرش را مي بيند، چون زود به سر كار مي رود و دير بر مي گردد. كودكي كه پدر و مادرش متاركه كرده اند و احوالي از او نمي پرسند يتيم به حساب مي آيند

یکی از وقایع تلخی که به دلیل نوع زندگی امروز بیشتر رخ می دهد مرگ پدر و یتیم شدن فرزندانش است. در برابر چنين كودكي وظيفه مادر سنگين و دامنه مسئوليتش وسيع است. او مي تواند كودك را از رنج نجات دهد و بر مشكلات فائقش سازد. اگر او هم كودك خود را برنجاند غم او را چند برابر كرده است.

مادري در چنین شرایطی داراي دو وظیفه است، بخشي شامل وظايف شخصي خود به عنوان يك مادر كه بايد الگوي مهر وعاطفه و محبت باشد، بخشي ديگر شامل وظايف پدري كه جنبه انظباطي و امرونهي است و تركيب عاطفه و انظباط كاري بالنسبه دشوارو ظريف است. او در برابر كودك بر اين اساس دو شخصيت دارد. هنر لازم است كه اين دو جبهه را در هم ادغام كند وشخصيت واحدي را عيان سازد.

اعلام مرگ پدر
كودكي كه در اثر مرگ پدر يتيم مانده بدون شك غمگين ومتاثر است، حال مساله اين است كه مادر در برابر او چه كند و مرگش را چگونه اعلام نمايد. در اينجا طرز فكرها وطرز عمل ها متفاوت است، برخي بحث از مسافرت پدر به ميان مي آورند. بعضي از بيمارستان رفتن او حرف مي زنند و از اين قبيل.

براي كودك بزرگتر از هفت سال مي توان مرگ را كاملا مطرح كرد ولي دلگرمش نمود كه از اين پس من براي رشد وبزرگ شدن تو كار وتلاش مي كنم و بهانه آوردن و توجيه، اعتماد طفل را از مادر سلب مي كند، مرگ را چون هيولايي ترسناك جلوه مي دهد و حتي ممكن است طفل مادر را دروغگو بخواند. طفل در اين سنين بايد بداند مرگ چيست وزندگي چيست؟ براي كودكان كمترازهفت سال توجيه مرگ كاري دشوار است ولي به سادگي مهر مادر به جاي پدر جايگزين مي شود و كودك آن را تحمل مي كند.

تقويت روحيه كودك
از وظايف مهمي كه مادر درباره كودك يتيم خود دارد تقوبت روحيه اوست. دادن دلگرمي به او كه بزرگ شده و مي تواند خود كارها را با كمك مادر سروسامان دهد. مادر بايد با بردباري ومتانت وبا شكيبايي به او اطمينان دهد كه حامي اوست و با رفتار خود بايد به كودك درس تحمل دهد. استقامت و پايداري را به او بفهماند، در همين همدردي با او به حفظ روحيه اش اقدام كند.

مادر پس از وفات شوهر يا جدايي از او بايد طفل را با بستگان و خويشان مرد او چون دايي و عمو آشنا كند و زمينه را براي تماس بيشتر او با آنها فراهم سازد و در جمع محيطش را عادي وشاد و اطمينان بخش نمايد.

خودداري از افراط در محبت
كودك در حين نياز به مهر احتياج به قاعده ومقررات دارد تا زمينه اي براي كنترل او باشد. شك نيست كه اگر پدر زنده بود اين مقررات را اجرا مي كرد و اينك كه او نيست مادر به جاي او بايد انجام وظيفه كند. در انجام وظيفه بايد توجه كند كه محبت او به افراط كشانده و زمينه كنترلي او را سست نكند.

كودكي كه پدر را از دست داده از يكسو احساس آزادي مي كند و مي خواهد از زير بار وظيفه شانه خالي نمايد. اگر مادر مقررات را درباره او رعايت نكند موجب بي بندوباري و بي قيدي ها مي شود. در اجراي انظباط بايد دقيق باشد. سخت گرفتن و به يكباره رها كردن كار تربيت را در پيشبرد به سوي هدف دشوار مي سازد و در برخي موارد ممكن است زمينه را براي مقاومت عليه مادر و يا انتخاب يك روش بي قيدي و بي توجهي فراهم سازد. درست است كه مادر نقش الگوي انظباطي پدر براي فرزند است ولي در اجراي آن بايد احساسات و عواطف كودك را هم در نظر داشته باشد. سازش كاري و خودداري از انتقاد در كار تربيت پسنديده نيست، عمل خوب يا بد را بايد تذكر داد و مقررات آن را اجرا كرد. و در اين مورد جنبه احساساتي و رافت مادري بايد ناديده گرفته شود. در عين حال فراموش نبايد كرد كه گاهي اشتباهات قابل گذشت است مخصوصا اگر طفل براي بار اول غلطي را مرتكب شده باشد.

از وظايف و مسئوليت هاي مهمي كه مادر پس از مرگ پدر درباره فرزند بر عهده دارد تعيين وظيفه و مسئوليت براي طفل است. بايد در خانه كاري به او ارجاع كند و انجام آن را از وي بخواهد. روش او در قبال كودك بايد آنچنان باشد كه او آن وظيفه را بپذيرد و بر دوش كشد و با غروري آن را انجام دهد. شك نيست در چنين مواردي مادر به تحسين او خواهد پرداخت.

كنترل تكاليف مدرسه ضروري كار مادر است و اين امر تا هنگامي ادامه مي يابد كه طفل در انجام آن سهل انگار باشد در غير اين صورت مداخله چنداني لازم نيست. احترام به حس استقلال طلبي كودك مادامي كه موجب لطمه اي به خود وديگران نشود ومقرراتي را لغو نكند خوب است واستقلال طلبي حتي در مصرف پول جيبي براي او بايد محترم شمرده شود و طرز استفاده پول بايد با راهنمايي مادر انجام شود نه با دستور او، مادر در اين زمينه بايد نظارت داشته باشد نه جنبه امر ونهي دهي.