30 آذر در دفاع مقدس
* شهادت شهید سید بخش‌ الله سیدمیرزایی (1359م)
اشاره:
شهید سیدبخش‌الله سیدمیرزایی در سال ۱۳۳۴ش در گلیرد طالقان در یک خانواده مذهبی و مؤمن چشم به جهان هستی گشود. دوران تحصیل خود را با کار و زحمت بسیار به پایان رساند و سپس برای انجام خدمت سربازی آماده شد. او پس از پایان دوران سربازی، به استخدام آموزش و پرورش درآمد. زمانی که مبارزه حضرت امام خمینی(ره) علیه رژیم سفاک شاهنشاهی اوج گرفت، سیدبخش‌الله نیز به جمع یاران راستین امام (ره) پیوست و تمام تلاش خود را مصروف پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی نمود. سیدبخش‌الله سیدمیرزایی به‌دنبال شروع جنگ تحمیلی، با پیام امام (ره) به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شتافت و سرانجام در تاریخ سی‌ام آذرماه سال ۱۳۵۹ هجری شمسی در منطقه سرپل‌ذهاب به دیدار معشوق خود شتافت.
* شهادت شهید خدامراد جعفری (1362ش)
اشاره:
شهید خدامراد جعفری در سال ۱۳۳۵ش در خانواده‌ای فقیر و مستضعف از نظر مالی ولی از نظر معنوی از رهروان حق و حقیقت و از مؤمنین باایمان، در روستای نعمت‌آباد چشم به جهان هستی گشود. پدر و مادر، نام او را خدامراد گذاشتند. پدر و مادرش با رنج فراوان او را به سن هفت سالگی رساندند، سپس وی را روانه مدرسه کردند ولی فقر مادی و نبود امکانات، او را مجبور به ترک تحصیل کرد و از آنجا که تنها فرزند
پسر خانواده بود و پدر با حقوق کار‌گری نمی‌توانست زندگانی روزمره را بچرخاند، لذا خدامراد هم دوشادوش پدرش به کارگری پرداخت. خدامراد برای کسب معاش، مدتی نیز در بوشهر و شیراز مشغول کار شد. با اوج‌گیری مبارزات مردمی انقلاب اسلامی، خدامراد یکی از افراد فعال و کوشا جهت پیشبرد اهداف نهضت اسلامی و یکی از اعضای فعال انجمن اسلامی روستای خود بود که در این رابطه زحمات فراوانی را متحمل شد. خدامراد، سرانجام در سال ۱۳۶۲ش پس از چندین‌بار مراجعه به مراکز بسیج، در تاریخ
۱ آذر ۱۳۶۲ش از طرف پاسگاه شهرک قدس (خشت) به عرصه‌های پیکار حق علیه باطل اعزام گردید. خدامراد با شغل رانندگی در کردستان، سپاه اسلام را یاری می‌رساند تا این‌که در تاریخ سی‌ام آذرماه سال ۱۳۶۲ هجری شمسی در حین مأموریت به‌وسیله عناصر خودفروخته کومله، دمکرات به درجه رفیع شهادت نائل گردید و به آرزوی دیرینه‌اش که‌‌ همان شهادت در راه خدا بود، رسید.
30 آذر در گذر تاریخ

* سرنگوني سلسله ساساني با قتل يزدگرد سوم (21 ش)
اشاره:
به دنبال شكست يزدگرد سوم آخرين پادشاه سلسله ساساني از سپاه اسلام در نهاوند، اين سلسله پس از 416 سال حكومت، منقرض شد و مسلمانان، ايران را فتح كردند. سپاه اسلام با آن كه نفرات و تجهيزات بسيار كمتري از ارتش ايران داشت، اما به خاطر روحيه بالا و ايمان محكم، در نبردهاي پياپي كه چند سال طول كشيد، ارتش ساساني را شكست داد كه آخرين آنها، جنگ نهاوند بود. با سقوط سلسله ساسانيان، ايرانيان كه از ظلم و فساد پادشاهان ناراضي بودند، به خاطر ارزش‏ها و اصول متعالي اسلام همچون يگانه‏پرستي، عدالت و برابري، به اين دين گراييدند و به تدريج، خود، در گسترش آن كوشيدند.
* ارسال پيمان سه جانبه بين ايران و شوروي و انگلستان به مجلس شوراي ملي (1320 ش)
اشاره:
مهم‏ترين اقدام كابينه محمد علي فروغي پس از روي كار آمدن محمدرضا پهلوي و درگير و دار جنگ جهاني دوم و حضور متفقين در ايران، امضاي پيمان بين دولت ايران و دولت‏هاي اتحاد جماهير شوروي و انگلستان بود كه متن آن طي ماده واحده‏اي در 30 آذر 1320 تقديم مجلس شد. در اين پيمان احترام به حاكميت ايران از طرف دولت‏هاي روس و انگليس، قراردادن تسهيلات لازم در اختيار شوروي و بريتانيا در دوران جنگ از طرف ايران و نگاهداري نيروهاي نظامي متفقين در ايراني تا هر زمان و... عنوان شده بود. اين پيمان هر چند به ظاهر ضرري به حال ايران نداشت ولي حضور طولاني مدت اين نيروها در ايران و نيز ضربات ناشي از جنگ و تحميل هزينه‏هاي طاقت‏فرسا، بر مردم كشور بسيار گران آمد و فقر و فلاكت بيشتري نصيب مردم محروم نمود. بعد از جنگ، نيروهاي شوروي علي رغم تعهد جهت خروج فوري، در اين كار، بسيار تعلُّل كردند كه پس از شكايت دولت ايران به سازمان‏هاي بين‏المللي، اين نيروها، حاضر به تخليه ايران شدند.
* توافق شوروي براي ارسال تسليحات پيشرفته به عراق در جريان جنگ تحميلي (1364ش)
اشاره:
گسترش مناسبات همه جانبه عراق و شوروي سابق در جريان جنگ تحميلي، اين امكان را فراهم ساخت تا روس‏ها اهداف جديد سياست خارجي خود را در منطقه و در برابر ايران پي‏گيري كرده و در مقابل، عراقي‏ها نيز با برخورداري از حمايت سياسي - نظامي شوروي، تجهيزات نظامي و كمك‏هاي مستشاري دريافت كنند. بر اين اساس بود كه روس‏ها علاوه بر ارسال سلاح به عراق، با ارزيابي از ضعف‏هاي ساختاري ارتش آن كشور در وضعيت دفاع و حمله، در توسعه نيروهاي مسلح عراق و طرح ريزي استراتژي تهاجمي عراق نيز نقش فعال و محوري داشتند. كمك‏هاي شوروي سابق به عراق در اين مرحله در مقايسه با كمك ساير كشورها بسيار برجسته‏تر و نمايان‏تر بود و تا اندازه‏اي، تأثيرات سرنوشت‏سازي بر روند تحولات جنگ داشت. اين كمك‏ها تا اندازه‏اي بود كه شوروي در حدود شصت درصد از تجهيزات نظامي عراق را تامين مي‏كرد.
* شب يلدا،
طولاني‏ ترين شبِ سال
اشاره:
شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیم‌کره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می‌شود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن می‌گیرند. این شب در نیم‌کره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیش‌تر و طول شب کوتاه‌تر می‌شود. یلدا و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و در طول سال با سپری شدن فصل‌ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.

6 صفر در گذر تاریخ
* تولد "قطب الدين شيرازي"
فيلسوف ايراني (634 ق)
اشاره:
قطب الدين محمود شيرازي، فيلسوف، منجم و پزشك مشهور ايراني، در شيراز زاده شد. وي ابتدا به تحصيل طب پرداخت و بعد از مرگ پدر به جاي وي در يكي از بيمارستان‏هاي شيراز به طبابت مشغول شد. قطب الدين شيرازي پس از تاسيس رصدخانه‏ي مراغه، ساليان زيادي در محضر خواجه نصيرالدين طوسي به سر بُرد و از دانش آن استاد برجسته، بهره‏مند گرديد و علم نجوم را آموخت. قطب‏الدين در مدت عمر خود سفرهاي بسيار كرد و در شهرها و كشورهاي مختلف با علماي متعدد و برجسته‏اي مباحثه نمود و برتجربيات و اندوخته‏هاي علمي خود افزود. از جمله آثار
قطب الدين شيرازي مي‏توان به كتاب‏هاي جامِعُ الاصول و نهايَةُالاِدراك اشاره كرد. وي در 710 ق درگذشت.
* قتل "ميرزا آقاخان كرماني"
از همكاران
سيدجمال الدين اسدآبادي (1314 ق)
اشاره:
ميرزا عبدالحسين خان معروف به ميرزا آقاخان كرماني فرزند ميرزا عبدالرحيم بردسيري در سال 1270 ق در كرمان متولد شد. در ابتدا علوم رياضي و طبيعي و حكمت الهي را فرا گرفت سپس از كرمان به اصفهان رفت و پس از مدتي راهي تهران شد. از آنجا به استانبول عزيمت كرد و در روزنامه‏ي اختر به خدمت مشغول شد. ميرزا در آن جا با سيدجمال الدين اسدآبادي همكاري مي‏كرد. او به جرم شركت داشتن در شورش ارامنه مجبور به ترك استانبول شد و در سال 1314 به امر محمد علي ميرزا به قتل رسيد. از تأليفات او: خطابه‏ها و منشأت كه به صورت رمان و اشعار مي‏باشد، تاريخ نثري موسوم به آينه‏ي سِكَندري و تاريخ نظمي موسوم به نامه‏ي باستان.
ميرزا آقاخان كرماني اعتقاد به اتحاد دول اسلامي داشت و اجراي قانون اسلامي را خواهان بود. وي عقيده داشت كه فقط به وسيله‏ي قوانين اسلامي مي‏توان ريشه‏ي استبداد را از بيخ و بن درآورد و در زايل كردن رسوم ظالمانه‏ي شاهنشاهي به پيش رفت.