رویدادهای مهم 9 آبان در گذر تاریخ

* واگذاري امتياز كشتيراني در كارون به انگليسي ‏ها در زمان ناصرالدين شاه قاجار(1267ش)
* تصويب انقراض حكومت قاجاريه توسط مجلس و آغاز ديكتاتوري «رضا خان پهلوي»(1304 ش)

* تصويب قانون سربازگيري در مجلس شوراي ملي در جريان جنگ جهاني اول (1294 ش)
اشاره:
به دنبال تاخت و تاز نيروهاي بيگانه در كشور در جريان جنگ جهاني اول و به خطر افتادن استقلال ايران، و همچنين ضعف قواي غير منظم و محدود ژاندارمري موجب شده بود كه در مقابل يكّه تازي بيگانگان، هيچ اقدامي از سوي دولت انجام نگيرد و فقط در برخي مناطق، افراد محلي از سر غيرت ملي در مقابل بيگانه مقاومتي كنند، كه آن هم به سبب نابرابري تعليمات و تجهيزات چاره ساز نبود. از اين رو، مجلس، بهترين راه را جمع‏آوري سرباز از ولايات و روستاها پيش بيني كرد و قانون سربازگيري را به تصويب رساند. به موجب اين قانون، هر روستا، براي تدارك عده‏اي سرباز براي حكومت، تعهد مي‏نمود و در مقابل، دولت، خرج سرباز و كمك مالي به خانواده او را عهده دار مي‏شد.

رویدادهای مهم 14 ذي الحجه در گذر تاریخ
*وفات آیت ‌الله شیخ محمدباقر بیرجندی ، از علمای بنام قرن چهاردهم (1352ق)
اشاره:
آیت‌الله شیخ محمدباقر بیرجندی در ربیع‌الاول ۱۲۷۶ق در روستای «گازر» - از توابع قائن - در خانواده‌ای اصیل و با سابقه علمی دیده به جهان گشود و پس از طی دوران کودکی، ادبیات و علوم بلاغت را نزد والد بزرگوارش شیخ محمدحسن قائنی فراگرفت. مرحوم بیرجندی، ۱۲ ساله بود (۱۲۸۸ق) که به سوی قائن حرکت کرد و در مدرسه جعفریه ساکن شد و نزد برادرش حاج ملامحمدعلی و اساتید دیگر (هم‌چون سیدابوطالب قائنی) ادبیات و معانی و بیان را تکمیل نمود. علامه بیرجندی پس از عزیمت به مشهد مقدس و در سن ۱۴ سالگی (۱۲۹۰ق)، به مدرسه میرزاجعفر رفت و در مدت چند سال، برخی از کتب فقهی و اصولی (معالم، قوانین و شرح لمعه) را نزد میرزاهدایت‌الله مدرس ابهری و کتاب‌های شیخ انصاری (رسائل و مکاسب) را نزد شاگردان شیخ فراگرفت. حکمت و فلسفه را نیز نزد میرزاعلی‌رضا مدرس سبزواری و علوم تجدید و قرائت را در محضر ملاعلی مزینانی آموخت. وی در این مدرسه در کمال اعزاز و احترام بود و حجره مرحوم شیخ‌الرئیس قاجار را بدو داده بودند و به توصیه اعتصام‌الملک، رکن‌الدوله، فرمانروای خراسان، و میرزاسعیدخان، متولی آستان قدس، کمال احترام را بدو می‌کردند. استاد وی، میرزاهدایت‌الله ابهری بار‌ها گفته بود: «من درس را تنها برای ایشان می‌گویم، زیرا که شیخ بهایی در عالم رؤیا سفارش او را به من فرموده است و گفت که او در آینده به مقاماتی عالی خواهد رسید». شیخ محمدباقر بیرجندی در ۲۰ سالگی (۱۲۹۶ق) رخت سفر به تن کرد و آهنگ نجف نمود. وی درحالی‌که فاضلی کوشا و درس‌خوانده بود و در فقه، اصول، کلام، فلسفه و ادبیات دستی توانا داشت، در حلقه درس اساتید نام‌آور نجف اشرف شرکت جست و در فقه، اصول، درایه و رجال از محضر آنان استفاده‌های فراوانی برد. با ورود آیت‌الله میرزا شیرازی به سامرا (۱۲۹۳ق)، حوزه علمیه پرعظمت و باشکوهی در آنجا تشکیل گردید که چشم روزگار، مانند آن را کم‌تر دیده بود. از این‌رو، اکثر درس‌آموختگان نجف، پس از چندی راه به سامرا می‌سپردند تا از برکات وجودی میرزای شیرازی و شاگردان او بهره برند. مرحوم علامه شیخ محمدباقر بیرجندی نیز در سال ۱۳۰۰ق به سامرا رفت و سالیانی چند در فقه و اصول از محضر فقیه فخرآفرین شیعه، حضرت میرزای شیرازی (د. ۱۳۱۲ق)، بهره‌های فراوانی برد. وی هم‌زمان در علم حدیث و رجال از محضر محدث جلیل، میرزاحسین نوری (د. ۱۳۲۰ق) - صاحب مستدرک - استفاده کرد و مورد توجه فراوان آن دو قرار گرفت. میرزای شیرازی که استعداد او را در فقه دید، بدو دستور داد که در این علم، کتاب بنویسد و او به تألیف کتاب وثیقةالفقهاء و ایضاح‌الطریق مشغول شد. زمانی که جلد اول آن به پایان رسید، تقدیم محضر استاد نمود و میرزا پس از آن‌که یکی دو ماه آن را مطالعه فرمود، او را تحسین کرد و با تأکید و تکرار بدو گفت: «بنویس! بنویس!» علامه شیخ محمدباقر بیرجندی پس از رسیدن به مقام عالی اجتهاد و کسب اجازات متعدد اجتهادی و روایتی از اساتیدش در ۳۰ سالگی (۱۳۰۵ق) رهسپار حج بیت‌الله الحرام و مدینه منوره شد و پس از بازگشت از سفر حج، به سوی زادگاه خویش آهنگ سفر کرد و در آنجا رحل اقامت افکند. در بیرجند پس از ازدواج، به تألیف و تصنیف، تدریس علوم دینی و تربیت شاگردان، افتاء و پاسخ‌گویی به پرسش‌های مردم، اقامه جمعه (که آن را واجب تعیینی می‌دانست) و جماعت پرداخت. هم‌چنین منزل او محل رفع دعاوی و خصومات مردم و قضاوت شرعی بود و به‌عنوان حاکم شرع به اجرای احکام دین (مانند: طلاق زنانی که شوهران آن‌ها مفقود شده بودند) می‌پرداخت، و البته در اواخر عمر شریفش از قضاوت دوری می‌کرد. همه مردم منطقه قائن و بیرجند و مردمان افغانستان - از سنی (حنفی) و شیعه - در مسائل مذهبی، بدو مراجعه می‌کردند و او برحسب هریک از مذاهب، فتوا صادر می‌کرد و در خطابات رسمی از سوی علمای هرات و دولت افغانستان، از او به «مفتی‌الفریقین» تعبیر می‌شد. وی عقیده داشت هرکس باید برای روز جهاد، آماده باشد و واجب است فنون نظامی را فراگیرد و لذا هر روز تفنگش را برمی‌داشت و با گروهی از بزرگان و رؤسای شهر به صحرا می‌رفت تا تمرین تیراندازی نمایند و فنون رزم را بیش از پیش فراگیرد. حتی به برخی از جوانان، از زکات و حقوق شرعی مالی می‌پرداخت تا در تیراندازی استادی ماهر شوند و به گروهی دیگر آموزش دهند. هم‌چنین دو نفر از کسانی که در تیراندازی و کار با سلاح گرم مهارت داشتند استخدام کرده بود، که خبر این حرکت و اقدام در چند شماره روزنامه «حبل‌المتین» درج شد. او همه روزه به تدریس فقه و اصول می‌پرداخت و از این رهگذر، گروه بسیاری از فضلای قائن و بیرجند را در دامان خویش پروراند که برخی از ایشان عبارت‌اند از: آیت‌الله حاج شیخ محمدحسین آیتی بیرجند (۱۳۹۲-۱۳۱۰ق)، صاحب بهارستان و مقامات معنوی و آیت‌الله شیخ جواد عارفی بیرجندی. از آن مرد بزرگ، کتاب‌های فراوانی در رشته‌های مختلف علوم اسلامی چون: فقه، اصول، حدیث، تفسیر، تاریخ، کلام، رجال و درایه، قرائت و تجوید، شعر و ادب، به‌جای مانده که شمار آن‌ها به ۶۲ اثر می‌رسد و اکثر آن‌ها به خط شریفش در کتابخانه مرحوم آیت‌الله العظمی نجفی مرعشی موجود است. آیت‌الله شیخ محمدباقر بیرجندی سرانجام پس از عمری تلاش و کوشش در راه اعلای کلمه حق، در ذی‌الحجةالحرام سال ۱۳۵۲ هجری قمری در سن هفتاد و شش سالگی چشم از جهان فروبست. پیکر او را در مدرسه معصومیه غسل دادند و پس از تشییعی کم‌نظیر، در مقبره مخصوص خویش به خاک سپردند.
* تاجگذاري «محمدعلي شاه قاجار» ششمين پادشاه سلسله‏ي قاجاريه(1324 ق)
اشاره:
پس از مظفرالدين شاه، فرزند ارشدش، محمدعلي ميرزا، كه در دوره‏ي كسالت پدر در تهران حضور داشت به پادشاهي رسيد. محمدعلي شاه در 1289 ق در تبريز به دنيا آمد ومادرش ام الخاقان، دختر اميركبير بود. وي از سال 1313 ق وليعهد وفرمانرواي كل آذربايجان بود. با اين كه قانون اساسي در هنگام حيات پدرش به امضاي مظفرالدين شاه رسيده بود ولي اكثر آزادي خواهان مي‏دانستند او كسي نيست كه به مشروطيت وفادار بماند وبر سر قول خود باقي باشد.
* ولادت آيت‏اللَّه «شيخ مرتضي حائري يزدي» عالم و فقيه جليل(1334 ق)
اشاره:
آيت‏اللَّه شيخ مرتضي حائري يزدي فرزند آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم، مؤسس حوزه‏ي علميه‏ي قم، در شهر اراك به دنيا آمد. پس از طي تحصيلات مقدماتي و ادبيات، سطوح عاليه را در قم نزد آيات عظام سيدمحمدتقي خوانساري و سيدمحمد محقق داماد به اتمام رسانيد و دردرس خارج والد معظم و آيت‏اللَّه حجت (پدر همسرشان) شركت نمود. معظم له مدتي در حوزه‏ي علميه‏ي قم سطوح عاليه راتدريس مي‏فرمود و از سال 1326 شمسي به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال داشت و شاگردان بسياري را پرورش داد. اين عالم بزرگ، كليه‏ي دروس فقه و اصول خود را شخصاً به رشته‏ي تحرير درآورد كه هم اكنون يك دوره‏ي كامل اصول فقه و نيز كتاب‏هاي طهارت، خمس، مكاسب و قسمتي از بحث صلوة، از ايشان در دست است. يك جلد از مكاسب اين فقيه جليل نيز به نام اِبْتِغاةُالفَضيلَه في شَرحِ الوَسيله به چاپ رسيده است. اين عالم رباني علاوه بر مقام علمي، از نظر تقوي، زهد و وَرَع نيز زبانزد همگان بوده است. آيت‏اللَّه مرتضي حائري يزدي بر رفع حوائج نيازمندان و رسيدگي به مستمندان نيز سعي وافر داشت. اين فقيه جليل سرانجام در 25 اسفند 1364 به ملكوت اعلي پيوست و در جوار حضرت معصومه(س) جاي گرفت.
درگذشت «آيت اللَّه شيخ فياض زنجاني» عالم مسلمان(1360 ق)
اشاره:
آيت اللَّه شيخ فياض زنجاني در سال 1285 ق در يكي از روستاهاي اطراف زنجان به دنيا آمد. وي ابتدا نزد پدرش به فراگيري علوم ديني پرداخت و سپس در تهران از محضر دانشمندان گرانقدر عصر خود همچون ميرزا ابوالحسن جلوه و ميرزا محمدحسن آشتياني و... بهره برد تا به اجتهاد دست يافت و پس از دست‏يابي به مراتب والاي علمي و مهارت كافي به تدريس پرداخت. از جمله خصوصيات اخلاقي آيت اللَّه فياض در كلاس درس اين بود كه علي رغم توانايى علمي و تسلط كافي بر مطالب درس، در موقع اشكال درس شاگردان، سكوت مي‏كرد و به حرف آنان گوش مي‏داد و سپس با او به بحث مي‏پرداخت. اگر در ضمن بحث، صحّت گفته‏هاي شاگردش با دليل و برهان براي او مسلّم مي‏شد، در كمال فروتني و تواضع مي‏پذيرفت. ايشان كتبي درباره‏ي احكام اسلامي تاليف نموده است كه كتاب الاجاره و ذخايرُالامَّه از آن جمله‏اند. سرانجام اين عالم رباني در حالي كه مرجعيت مردم زنجان را برعهده داشت در 75 سالگي درگذشت و در همان ديار به خاك سپرده شد.
* درگذشت دكتر «احمد الملط» مبارز مسلمان مصري(1415 ق)
اشاره:
دكتر احمد الملط از مبارزان مسلمان مصري، در دوران تحصيل با حسن البَنّاء بنيانگذار جمعيت اخوان المسلمين مصر، آشنا شد و پس از چندي به اين جمعيت پيوست. دكتر احمد الملط در نخستين جنگ اعراب با رژيم صهيونيستي در سال 1948 م در جبهه‏هاي نبرد، حضوري فعال داشت. او علاوه بر شركت در جبهه‏ي جنگ با صهيونيسم، در جهاد و مبارزه عليه نيروهاي اشغالگر انگليس در كانال سوئز، شركت فعال و مستقيم داشت. اين پزشك مسلمان دردوران اشغال افغانستان توسط نيروهاي شوروي، در جهاد مردم افغان شركت جُست و اين همكاري تا پايان اشغال و طرد نيروهاي بيگانه از اين كشور ادامه يافت. پس از آن، بوسني، شاهد حضور دائمي دكتر احمد الملط در جبهه‏هاي نبرد عليه صرب‏ها بود. جمعيت پزشكان مسلمان كه در همه‏ي حوادث تلخ، نظير جنگ، زلزله و ساير وقايع پيش بيني نشده به ياري و كمك آسيب ديدگان مي‏شتافت توسط وي تاسيس شد و خود، رياست آن را به عهده داشت. سرانجام دكتر احمد الملط قائم مقام رهبري جمعيت اخوان المسلمين كشور مصر،پس از انجام مراسم حجِ سال 1415 ق، در مكه‏ي معظّمه درگذشت و در قبرستان بقيع در مدينه به خاك سپرده شد.
رویدادهای مهم 30 اكتبر در گذر تاریخ
* مرگ فلینی، فیلم‏‌ساز برجسته ایتالیایی (1993م)
* تولد «تئودور داسْتايوسْكي» شاعر و نويسنده برجسته روسي (1821م)
* تولد «اِزار لوميس پاوْنْد» شاعر و نويسنده معروف آمريكايي (1885م)
* درگذشت «هانري دونان» مؤسس صليب سرخ جهاني (1910م)
* جدايي مجارستان از اتريش (1918م)
* تأسيس نخستين «سينماتك» رسمي جهان در استكهلم سوئد (1933م)
* اعدام «ويدكوم كيس ‏لينگ» سياست‏مدار نروژي (1945م)
* برپايي كنفرانس صلح خاورميانه در مادريد در چهارشنبه سياه (1991م)