به گفته وزير آموزش و پرورش، برخي كتاب‌هاي كمك‌آموزشي به منزله تعطيل كردن فكر دانش‌آموزان است
حل‌المسائل‌ها؛ مانع يادگيري دانش‌آموزان
اسمش رويش بود: حل‌المسائل؛ پاسخ همه سوالات سخت كتاب رياضي را داشت، اما براي دانش‌آموزان قديمي جزو كتاب‌هاي ممنوعه بود، فقط دست دانش‌آموزان تنبل پيدا مي‌شد و همه را ترسانده بودند كه اگر از حل‌المسائل استفاده كنيد، تنبل مي‌شويد.
اين روزها اما اسمش عوض شده؛ مي گويند كتاب‌هاي كمك‌آموزشي. ظاهرا فقط قرار است كمك دست دانش‌آموزان باشد ونه بيشتر، اما اين خبرها نيست، خصوصا كه داد وزير آموزش و پرورش هم از چاپ و انتشار بي‌ضابطه اين دست كتاب‌ها درآمده است.
حميدرضا حاجي‌بابايي روز گذشته حرف آخر را همان اول زد و به فارس گفت: برخي كتاب‌هاي كمك‌آموزشي به منزله تعطيل كردن فكر دانش‌آموزان است و به فكر كردن آنها كمك نمي‌كند.
بهانه صحبت‌هاي او تبليغات كتاب‌هاي آموزشي پايه ششم ابتدايي بوده است. هنوز كلاس‌هاي درسي ششم ابتدايي شروع نشده، اما ظاهرا موسسات آموزشي تبليغات كتاب‌هاي كمك‌آموزشي‌شان را شروع كرده‌اند.
وزير آموزش و پرورش بر همين اساس مي‌گويد: ايرادي نمي‌بينيم كه كسي به كمك ما بيايد، ولي درست كمك كند؛ به اين معني كه كتاب‌هاي كمك‌آموزشي بايد دانش‌آموز را به فكر بيشتر وا دارد.
البته گله حاجي‌بابايي از كتاب‌هاي آموزشي بيشتر از اين حرف‌هاست، چرا كه كار به جاهاي باريك‌تر هم رسيده و به گفته او، در شوراي عالي آموزش و پرورش قانوني مصوب شده و در اختيار سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي قرار گرفته است تا بر اساس آن بر روند توليد و توزيع اين كتاب‌ها نظارت شود.
گاهي پاي مدرسه در ميان است
استفاده از برخي كتاب‌هاي آموزشي كه اتفاقا همان حكايت حل‌المسائل را دارد، علاوه بر آموزش و پرورش به نظارت اولياي خانه و مدرسه هم نياز دارد.
برخي والدين ترجيح مي‌دهند براي پيدا كردن سوالات فرزندشان به اين كتاب‌ها مراجعه كنند و از برخي مدارس هم شنيده مي‌شود كه در معرفي اين كتاب‌هاي بي‌نقش نيستند، تا جايي كه نايب‌رئيس پيشين كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس گفته بود: الزام به استفاده از كتاب‌هاي كمك‌آموزشي براي دانش‌آموزان موجب از بين رفتن اثر تربيتي و آموزشي اين كتاب‌ها شده و به معناي آن است كه نگاه و هدف، همان كسب درآمد است.
غلامحسين مسعودي‌ريحان موضوع را در آخرين روزهاي مجلس هشتم اين گونه مطرح كرده بود: اگر متون درسي براي دانش‌آموزان كفايت مي‌كند، ديگر چه نيازي به كتاب‌هاي كمك‌آموزشي وجود دارد و اگر استفاده از اين كتاب‌ها از سوي دانش‌آموزان ضروري است، پس حتما اشكالاتي در متون درسي وجود دارد.
به گفته او، اگر تدوين‌كنندگان كتب درسي به اين نتيجه رسيده‌اند كه سطح علمي اين متون براي دانش‌آموزان مناسب و كافي است، پس نبايد لزومي به ارائه كتاب‌هاي كمك درسي شود.
كم‌كاري معلمان
شايد راحت باشد كه انگشت اتهام استفاده از اين كتاب‌هاي كمك‌آموزشي را فقط سمت دانش‌آموزان بگيريم اما اگر منصفانه ببينيم بايد از سوي اولياي مدرسه و خصوصا معلمان بر استفاده نكردن از برخي از اين كتاب‌هاي آموزشي تاكيد فراوان شود. بخصوص كه آموزش و پرورش پيش از اين اعلام كرده كه 50 درصد كتاب‌هاي كمك درسي موجود در بازار غيراستاندارد است و باعث رواج فرهنگ حفظ كردن به جاي يادگيري و سبب ركود ذهني دانش‌آموزان مي‌شود.
بازار آشفته و به دور از اهداف آموزشي كتاب‌هاي كمك‌آموزشي غيراستاندارد و نيازهاي كاذب ناشي از آزمون سراسري دانشگاه‌ها، دانش‌آموزان را هر چه بيشتر به استفاده از كتاب‌هاي كمك‌درسي ترغيب كرده است.
حجت‌الاسلام محمديان، معاون پژوهش و برنامه‌ريزي درسي وزارت آموزش و پرورش در اين خصوص گفته است: برخي معلمان براي كم و آسان كردن كار خود در كلاس از كتاب‌هاي كمك درسي استفاده مي‌كنند كه تخلف است.
وي با بيان اين كه كتاب‌هاي كمك درسي غيراستاندارد به جاي كمك به فرآيند آموزش موجب اخـــلال اين فرآيند مي‌شود، معتقد است: كتاب‌هاي كمك درسي بايد در ساعات غير رسمي تدريس شود و از كــــتاب‌هاي كمك درسي استاندارد- كه در پايان كتاب‌هاي درسي معرفي شده است- استفاده شود.
به گفته محمديان،مطالب آموزشي مناسب براي دانش‌آموزان هر پايه در كتاب‌هاي درسي آورده شده است و كتاب‌هاي كمك‌درسي غيراستاندارد مفاهيم اضافي به دانش‌آموزان تحميل مي‌كند و موجب اخلال در فرآيند تربيتي و آموزشي مي‌شود.
معاون پژوهش و برنامه ريزي درسي وزارت آموزش و پرورش به اجراي طرح سامانـدهي كتــــــاب‌هاي كمك آموزشي اشاره و اظهار مي‌كند: اين طرح از سال‌هاي گذشته براي معرفي و استانداردسازي كــــتاب‌هاي كمك درسي آغاز شده و به موفقيت‌هايي خوبي نيز دست يافته است و با اجراي اين طرح، كتاب‌هاي كمك درسي نامناسب معرفي و از انتشار كتاب‌هاي آموزشي استاندارد حمايت مي‌شود.حالا كه همه مي‌دانند اين كتاب‌ها بيشتر به ضرر دانش‌آموزان است، بهتر است مسئولان آموزش و پرورش از توصيه‌ها بكاهند و در عمل هم از توليد و چاپ اين كتاب‌ها خودداري كنند و در مدارس نسبت به مضرات استفاده از اين كتاب‌ها هم به دانش‌آموزان و هم به معلمان هشدار دهند.
مستوره برادران نصيري / گروه جامعه