جام جم آنلاين: اين كه بهترين توزيع لينوكسي امسال چيست، سوال دشواري است و پاسخ به آن نيز كاري دشوارتر.
بايد پيش از هر چيز به اين موضوع اشاره كرد كه «بهترين توزيع لينوكسي» معنا ندارد؛ مساله كمي پيچيده‌تر از آن چيزي است كه به‌نظر مي‌رسد.
اين سوال را هميشه اين طور پاسخ داده‌ايم: بهترين توزيع لينوكسي، هماني است كه نيازهاي ما را به بهترين شكل رفع مي‌كند.
شايد بهتر باشد براي آن كه نگاهي درست‌تر براي يافتن پاسخ اين سوال داشته باشيم، توزيع‌هاي لينوكسي را به شاخه‌هاي مختلف طبقه‌بندي كنيم.
البته شايد اين طبقه‌بندي مطابق دلخواه شما نباشد؛ زيرا هر كس مي‌تواند طبقه‌بندي و نظر خودش را در استفاده از توزيع مناسب لينوكسي به‌كار گيرد. هر چه باشد، دنيا، دنياي منبع باز و آزادي نرم‌افزاري است!
1- بهترين توزيع لينوكس براي دسكتاپ‌ها
شايد بهتر باشد اولين شاخه را با پركاربردترين آغاز كنيم. توزيع‌هاي لينوكسي دسكتاپ ، براي يك كاربر عادي بيشترين استفاده را خواهد داشت. طي اين سال‌ها اين عنوان را اوبونتو و بعد فدورا كسب كرده است.
به نظر مي‌رسد امسال اوبونتو دوباره از فدورا پيشي گرفته است، هر چند اين بار اين لينوكس اوبونتويي را كانونيكال توليد نكرده است.
لينوكس مينت
سال 2012، بهترين لينوكس دسكتاپ را مي‌توان لينوكس مينت ناميد. آخرين نسخه اين توزيع، لينوكس مينت12 با عنوان «ليسا» منتشر شده است.
لينوكس مينت نسخه‌اي مشتق شده از اوبونتو است، به‌اين معني كه كد آن در اصل از اوبونتو گرفته شده و ظاهر آن مطابق با ميل جامعه لينوكس مينت تغيير داده شده است.
لينوكس مينت 12 به‌زيبايي، قابليت‌هاي فوق‌العاده اوبونتو را به معرض نمايش مي‌گذارد. البته خبري از برنامه كانونيكال در توسعه لينوكسي آسان نيست و اين به درد كساني مي‌خورد كه با ويندوز سر و كار بيشتري دارند و ترجيح مي‌دهند مدام بين اين دو سوئيچ كنند.
اين توزيع مجموعه فوق‌العاده‌اي از ابزارها و نرم‌افزارها را در اختيار كاربر مي‌گذارد و اجازه مي‌دهد كاربري اصلي، يعني دسكتاپ را از سيستم خود داشته باشد.
به‌دليل ارتباط جدانشدني اين توزيع با اوبونتو (و بالاتر از آن دبيان) كاربران لينوكس مينت به نرم‌افزارها، تم‌ها و ويجت‌هاي بسياري دسترسي دارند كه استفاده از اين سيستم را براي آنها ساده‌تر مي‌كند.
2- بهترين توزيع لينوكس براي لپ‌تاپ‌ها
لپ‌تاپ‌ها، محيطي مشابه با دسكتاپ ندارد. هر چند برخي لپ‌تاپ‌هاي امروزه صفحه نمايش بزرگي دارد و كيبوردشان هم اندازه كيبورد دسكتاپ است، اما همان‌طور كه لينوس تروالدز، خالق لينوكس اشاره كرده است، لپ‌تاپ‌ها كم‌كم شكل و شمائلي شبيه مك‌بوك‌اير پيدا مي‌كنند و ظاهر زيباتر و ظريف‌تري خواهند داشت.
اوبونتو دسكتاپ
در چنين محيطي، بهترين رابط كاربري لينوكسي بي‌شك اوبونتو 04/12 LTS خواهد بود. آخرين توزيع اوبونتو مجموعه نرم‌افزاري و پشتيباني خود را از ابزارهاي لپ‌تاپي افزايش داده است و در زمينه مصرف باتري نيز بهتر عمل مي‌كند.
هر چند ظاهر اين توزيع براي سيستم‌هاي دسكتاپي هم مناسب است، اما به‌هيچ وجه نمي‌توان از فايده‌هاي رابط كاربري يونيتي آن در نمايشگرهاي كوچك‌تر چشم‌پوشي كرد. به‌عنوان يك توزيع لپ‌تاپي، اوبونتو كماكان قلمرو را در اختيار دارد.
3- بهترين توزيع لينوكس براي دسكتاپ‌هاي اداري
سوسه لينوكس طي يكي، دو سال اخير خوب خودش را در بالاترين نقطه جا كرده است. هر چند امسال بايد به استقبال توزيع رد هت RHELD6 برويم.
ردهت
طي سال‌هاي اخير سوسه با قابليت‌هاي بيشتري مي‌توانست براي مشتريان سازماني جاذب باشد؛ چرا كه قابليتي به نام Suse Studio را داشت (كه اجازه توليد يك توزيع لينوكسي با پكيج‌ها و لوگوهاي دلخواه به‌صورت تماما آنلاين و در لحظه را مي‌دهد) و از پشتيباني خوب جامعه OpenSUSE هم برخوردار بود؛ اما در ماه‌هاي اخير، سوسه روند توسعه آرام‌تري را در پيش گرفته است. در حالي كه ردهت به‌كمك مجازي‌سازي و ورود به رايانش ابري، توانست حضور ثمربخش‌تري در بازار داشته باشد.
شايد اگر بازي را به نفع ردهت تمام شده بدانيم، در حق سوسه بي‌انصافي كرده‌ايم، اما با وضع فعلي، مشتريان سوسه كم‌كم سراغ ردهت خواهند رفت.
4- بهترين توزيع لينوكس براي سرورهاي سازماني
ردهت و سوسه در اين شاخه نيز بشدت مشغول رقابت هستند، هرچند ردهت بازي را چند وقتي مي‌شود كه به‌سود خود تمام كرده است. مشابه دلايلي كه براي بخش قبل گفتيم، سوسه مشغول توسعه هسته سيستم‌عامل خودش است، اما ردهت، بازارها و فناوري‌هاي جديد را در اختيار گرفته و آنها را توسعه مي‌دهد.
در سال جاري، حضور موثر و پايا در زمينه رايانش ابري، امري كاملا جدي است. شايد به نظر برسد كه اينها همه موج‌هاي تبليغاتي است و بزودي آرام خواهد شد، اما بيشتر سازمان‌ها هم‌اكنون مشغول ايجاد ابرهاي عمومي، شخصي يا تركيبي‌اند. برخي هم كه هنوز كاري نكرده‌اند، درصدد انجام آن برآمده‌اند.
5- بهترين توزيع لينوكس براي ديسك‌هاي زنده
اين روزها همه توزيع‌هاي لينوكسي يك ديسك زنده هم با خود دارند. مي‌توان ديسك را در درايو قرار داد، سيستم را راه‌اندازي كرد و از مزاياي يك لينوكس كامل بدون اين كه آن را نصب كنيم بهره‌مند شد.
اما شاخه‌اي از توزيع‌ها وجود دارد كه فقط به‌صورت ديسك زنده عرضه مي‌شود. اين توزيع‌ها ابزارها و كارايي‌هايي مخصوص در اختيار كاربر مي‌گذارد.
از جمله اين كارها مي‌توان به ديسك‌هاي مخصوص تعمير ويندوز و لينوكس اشاره كرد. تهيه اين توزيع‌ها جدا از آن كه از چه سيستم عاملي استفاده مي‌كنيد، براي كسي كه به سلامت سيستم رايانه خود مي‌انديشد، ضروري است چرا كه هنگام خرابي سيستم، نمي‌توان روي آنها قيمت گذاشت.
اما اگر سوال شود بهترينشان كدام است، پاسخ ناپيكس است. اين توزيع كه مبتني بر دبيان است، رابط كاربري LXDE دارد و مطمئن است.
6-بهترين توزيع لينوكس براي كارهاي امنيتي
در گذشته BackTrack Linux بهترين توزيع ممكن در اين شاخه بود اما مشخص شد كه نسخه 5 R2 آن بعد از نصب هنوز مشكل امنيتي و نياز به وصله كردن دارد. هر چند اين حفره امنيتي تصحيح شد، اما آسيبي كه به اعتبار بك‌ترك وارد شد، از بين نرفته است.
هر چند، هنوز توزيعي عرضه نشده كه بتواند روي دست بك‌ترك بلند شود و ابزارهاي كلاه‌سفيد موجود در اين توزيع، مي‌تواند مشكلات سيستم يا شبكه را بسادگي برطرف كند.
7- بهترين توزيع لينوكس براي امور چندرسانه‌اي
كاربران قديمي‌تر لينوكس زماني را به‌ياد مي‌آورند كه برخي توزيع‌ها قادر به پخش موسيقي يا فيلم نبودند، اما وجود دوربين‌هاي باكيفيت، توزيع‌هاي لينوكسي را وادار كرده مجموعه ابزارهاي ويرايش و توليد اين محصولات و نه فقط پخش تصاوير را توليد كند.
اوبونتو استوديو
چند سال است كه توزيعي بهتر از اوبونتو استوديو، مخصوص كارهاي چندرسانه‌اي به وجود نيامده است. اين توزيع مجموعه كاملي از نرم‌افزارهاي مرتبط را در اختيار كاربر مي‌گذارد و تقريبا همه مدل فرمت صوتي و تصويري را پخش مي‌كند.
جمع‌بندي
اينها فقط اشاره‌هايي كوچك بودند براي ورود به دنياي لينوكسي. بسياري از كساني كه خودشان را حرفه‌اي لينوكس مي‌دانند، ترجيح مي‌دهند بهترين هر دنيا را در اختيار بگيرند. لينوكسي پايدار نصب مي‌كنند، سپس به نصب برنامه‌هاي مورد علاقه خود مي‌پردازند و... .
محمدرضا قرباني