جام جم آنلاين: شوره سر از آن دسته مشكلاتي است كه نه‌تنها به سلامت مربوط مي‌شود و ممكن است نشانه بيماري‌هاي مختلف پوستي باشد، بلكه از نظر ظاهري هم فكر فرد را به خودش مشغول مي‌كند.
به همين دليل هم دهها شيوه مختلف براي رهايي از شوره سر توصيه مي‌شود؛ از شامپوها و صابون‌هاي مخصوص گرفته تا استفاده از روغن نارگيل و...

اين ترس و نگراني از شوره سر تا جايي پيش مي‌رود كه پوشيدن لباس‌هايي با رنگ تيره، براي خيلي از اين افراد به آرزو تبديل مي‌شود. اما چاره كار چيست؟ اصلا چرا شوره سر ايجاد مي‌شود و براي كنترل آن بايد چه كار كرد؟

دكتر سيد مسعود داوودي، متخصص پوست و مو و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي بقيه‌الله (​عج )درباره علل ايجاد شوره سر به «جام‌جم» مي‌گويد: شوره سر از سلول‌هاي مرده پوست تشكيل شده است كه به صورت گروهي از سطح پوست سر كنده مي‌شود. البته افزايش پوسته‌ريزي يا كنده شدن بيش از حد سلول‌هاي مرده از سطح پوست دلايل مختلفي دارد.

وي با بيان اين‌كه شايع‌ترين علت بروز چنين مشكلي، بيماري پوستي‌اي به نام درماتيت سبوره است، مي‌گويد: درماتيت سبوره كه به آن اگزماي شوره‌اي نيز مي‌گويند، شايع‌ترين علت ايجاد شوره سر است. با اين حال موارد ديگري هم با شيوع كمتر ممكن است سبب ايجاد شوره سر شود؛ به عنوان مثال بعضي از بيماري‌هاي التهابي پوست مانند بيماري صدف (پسوريازيس) نيز مي‌تواند موجب پوسته‌ريزي و در نتيجه ايجاد شوره شود.

درماتيت سبوره، شايع‌ترين علت شوره سر

دكتر داوودي ضمن بيان اين نكته که آنچه عموما به نام شوره سر مي‌شناسيم اگزماي شوره‌اي يا درماتيت سبورئيك است، توضيح مي‌دهد: درماتيت سبورئيك كه بيماري التهابي و خارش‌دار پوست است بيشتر در پوست سر بروز مي‌كند و در موارد شديدتر ممكن است در قسمت‌هايي از بدن و صورت هم مشاهده شود.

اين پزشك متخصص درباره علل ايجاد اين بيماري مي‌گويد: علت اصلي بروز اين بيماري هنوز مشخص نيست، اما به نظر مي‌رسد عوامل ژنتيكي در ايجاد آن نقش دارد و همچنين نوعي قارچ ذره‌بيني نيز در تشديد علائم بيماري موثر است.

به گفته وي ، شوره ‌سر خفيف‌ترين حالت درماتيت سبوره است كه در آن به غير از پوسته‌ريزي ناشي از افزايش تقسيم سلولي، هيچ علامت ديگري وجود ندارد. البته در موارد شديدتر علاوه بر پوسته‌ريزي، ممكن است نشانه‌هايي مانند قرمزي و التهاب نيز مشاهده شود و بيمار هم از خارش و سوزش سرش شكايت داشته باشد.

اين متخصص بيماري‌هاي پوست و مو مي‌افزايد: ضايعاتي كه در اثر اين بيماري به وجود مي‌آيد، بيشتر در قسمت‌هايي از صورت كه مو دارد مانند زير ابروها، لبه مژه‌ها، ناحيه ريش و سبيل،​ اطراف و پشت لاله گوش مشاهده مي‌شود. با اين حال، بيماري ممكن است در قسمت‌هاي ديگري از بدن مانند جلوي سينه، ناحيه پشت و بين دو كتف، زير بغل و كشاله‌ها نيز به شكل ضايعات قرمز و پوسته‌دهنده نمايان شود.

به گفته دكتر داوودي، استرس‌، مشغله‌هاي فكري، بي‌خوابي و وجود بيماري‌هايي كه طي آن سيستم ايمني بدن ضعيف مي‌شود نيز مي‌تواند موجب تشديد بيماري شود.

وي درباره سن بروز شوره سر مي‌گويد: شوره سر معمولا در سنين پس از بلوغ بروز مي‌كند؛ البته در چند ماه اول پس از تولد كه هورمون‌هاي مادر در بدن نوزاد باعث ترشحات غدد چربي‌ساز مي‌شود هم ممكن است شاهد ايجاد شوره سر باشيم. همچنين هر چه پوست چرب‌تر باشد احتمال بروز اين مشكل هم بيشتر مي‌شود.

چطور شوره را كنترل كنيم؟

وقتي صحبت از شوره سر مي‌شود، همه به ياد شامپوها و صابون‌هاي مخصوصي مي‌افتند كه مي‌تواند در درمان اين مشكل موثر باشد. اما آيا واقعا با استفاده از شامپويي خاص مي‌توانيم اميدوار باشيم مشكل براي هميشه برطرف شود؟

دكتر داوودي با اشاره به اين‌كه براي كنترل درماتيت سبوره بايد براساس شدت بيماري داروي مناسب تجويز شود، مي‌گويد: هنگامي كه شوره سر به تنهايي و بدون علامت ديگري بروز مي‌كند، نوع خفيف درماتيت سبوره است كه در بيشتر موارد با استفاده از شامپوهاي ضد شوره‌اي كه خاصيت ضد قارچ يا ضد پوسته‌ريزي دارد، كنترل مي‌شود. با اين حال، اگر مشكل با استفاده از شامپو كنترل نشود، بايد از داروهاي موضعي ضدالتهاب و ضدپوسته‌ريزي كمك گرفت.

به گفته وي، در صورتي كه شوره سر با استفاده از شامپو و داروهاي موضعي هم برطرف نشود، لازم است از داروهاي خوراكي استفاده كنيد.

دكتر داوودي ضمن بيان اين‌كه روش خاصي براي برطرف شدن دائمي شوره سر وجود ندارد، خاطر نشان مي‌كند: زماني كه با استفاده از روشي خاص موفق شديم شوره سر را كنترل كنيم، بهتر است براي پيشگيري از ايجاد يا شديدتر شدن شوره، گاهي از همان روش براي كنترل شوره سر كمك بگيريم. البته افراد معمولا از اين موضوع شكايت دارند و مي‌گويند زماني كه براي مدتي خاص از يك شامپو استفاده مي‌كنند، موهايشان به آن عادت كرده و شامپو ديگر كارايي لازم را ندارد.

وي در اين زمينه توضيح مي‌دهد: در چنين شرايطي بهتر است بيمار به صورت چرخشي شامپوي ضد شوره‌اي را كه استفاده مي‌كند، تغيير دهد تا نتيجه مطلوب را به دست آورد.

نيلوفر اسعدي‌بيگي - گروه سلامت