وزير آموزش و پرورش بر سبك‌تر شدن تكاليف نوروزي دانش‌آموزان تاكيد كرد
دفتر «مشق عيد» بسته شد
دانش‌آموزان نسل جديد با قديمي‌تر‌ها فرق‌هاي زيادي دارند. نوروز براي دانش‌آموزان 2 دهه قبل مترادف بود با يك پيك شادي قطور، ديكته به تعداد روزهاي تعطيل، يك‌دفترچه 100 برگ پر از سوال و مسائل رياضي و چند انشا و در‌نهايت خاطره‌نويسي از نوروز.
بچه‌هاي آن نسل اگر منضبط بودند، هر روز طبق برنامه تكاليف را انجام مي‌دادند و درس‌هايشان را مرور مي‌كردند و آنهايي كه تفريح را به درس خواندن ترجيح مي‌دادند همه مشق‌ها و نوشتني‌ها را به روزهاي آخر عيد موكول مي‌كردند كه ناگزير، مشق‌هاي بد خط و انشاهاي بي سر و ته و پيك‌هاي خط خطي و يكي در ميان حل شده نتيجه اين كمبود وقت بود.
اما دانش‌آموزان فعلي هيچ كدامشان چنين شرايطي ندارند. در چند سال اخير سيستم آموزشي به سمت سبك‌كردن بار تحصيلي شب عيد دانش‌آموزان حركت كرده تا آنجا كه اغلب دانش‌آموزان براي روزهاي تعطيل فروردين فقط يك پيك شادي با خودشان به خانه مي‌برند كه البته دريافت آن هم اختياري است.
ولي با اين حال وزير آموزش و پرورش تاكيد دارد كه باز هم تكاليف بايد سبك‌تر شود. حميدرضا حاجي‌بابايي ديروز در گفت‌وگو با فارس خبر داد كه در نوروز 91 خبري از مشق‌هاي سنگين نخواهد بود؛ چرا كه او خودش نيز به برنامه‌هاي خسته‌كننده اعتقادي ندارد. او براي اين جملاتش توضيحات قابل توجهي ارائه مي‌دهد آنجا كه مي‌گويد به باور او تربيت، تعطيلي بردار نيست و اساسا تربيت هيچگاه متوقف نمي‌شود چون حتي زماني كه دانش‌آموزان در كنار خانواده و اقوام قرار مي‌گيرند و ديد و بازديد عيد مي‌كنند در حال گذراندن بهترين نوع تربيت هستند.
حاجي‌بابايي براي روشن شدن موضوع يك مثال هم مي‌زند و دانش‌آموزان را با ورزشكاراني مقايسه مي‌كند كه يك هفته به تعطيلات مي‌روند و براي اين‌كه روي فرم بمانند بدون اين‌كه فشار زيادي را تحمل كنند هر روز نرمش‌هاي سبك انجام مي‌دهند.
البته اين تعبير وزير آموزش و پرورش از جهاتي مي‌تواند درست باشد، اما از آنجايي كه او در تبيين اين موضوع تنها به تشريح نظرات شخصي‌اش مي‌پردازد، ضروري است تا برنامه‌ريزي براي تكاليف نوروزي دانش‌آموزان به تصميم‌گيري‌هاي كارشناسانه موكول شود.
اگر تصميم‌گيري به دانش‌آموزان محول شود، هيچ كدام از آنها به نفع تكاليف نوروز راي نخواهند داد، ولي وقتي نوبت به والدين مي‌رسد اغلب آنها طرفدار وجود تكاليف نوروزند هر‌چند كه ممكن است بر سر حجم اين تكاليف توافق نداشته باشن، ولي با اين حال نگاه كلي در ميان والدين دانش‌آموزان اين است كه حذف تكاليف به صورت مطلق باعث به بطالت‌گذشتن زمان و حرف شنو نبودن بچه‌ها در خانه شود.
در اين ميان كارشناسان حوزه آموزش و تربيت هم استدلالات خودشان را دارند. شيرين سياه كلاه، معلم كلاس دوم ابتدايي كه 6 سال سابقه تدريس دارد، مي‌گويد: قبول دارم كه تكليف نوروز نوعي فشار محسوب مي‌شود و بيشتر بچه‌ها با دلخوري و كراهت آنها را انجام مي‌دهند، اما نبود تكليف براي نوروز هم مي‌تواند مضر باشد.
وي با تاكيد بر اين‌كه دانش‌آموزان در سال‌هاي اول مدرسه وقتي بعد از 14 روز بدون تكليف به مدرسه مي‌آيند گاهي همه چيز را فراموش مي‌كنند، توضيح مي‌دهد: روزهاي اول كه به كلاس مي‌روم بچه‌ها سردرگم‌اند و هر چه مطالب قبلي را مرور مي‌كنم متوجه موضوع نمي‌شوند به طوري كه تا آخر فروردين در حال مرور درس‌هاي تدريس شده هستم كه همه اين مشكلات به خاطر نزديك به 20 روز كم كاري در ارائه تكاليف نوروزي است.
در اين ميان عبدالله. ع كه 16 سال مشاور تربيتي بوده نگاه متفاوتي نسبت به تكاليف عيد دارد. او مي‌گويد: يادم مي‌آيد كه تا سال‌ها بچه‌ها مجبور بودند به صورت طوطي‌وار چندين بار از روي يك مطلب بنويسند بدون آن‌كه بدانند چه كار مي‌كنند بخصوص اين‌كه مشق نوشتن‌هايشان هم جلوي تلويزيون و در حالي كه مشغول خوردن بودند انجام مي‌شد؛ اين در حالي بود كه در اولين روز مدرسه بعد از عيد هم معلم بدون دقت تكاليف را خط مي‌زد و در نهايت مشق‌ها روانه سطل زباله مي‌شد. براي همين اعتقاد دارم كه رها شدن بچه‌هاي امروزي واكنشي به افراط‌گرايي نظام آموزشي در آن روزهاست.
تكليف معتدل و هدفمند
فشار آوردن به دانش‌آموزان آن هم با اين هدف كه از درس‌ها عقب نمانند هيچ گاه روشي مترقي نبوده و نيست چون آموزش تحت اجبار نمي‌تواند نتيجه دلخواه را ايجاد كند، براي همين است كه كارشناسان آموزشي معتقدند كه تكاليف عيد براي اين‌كه موجب نارضايتي نشود و برعكس سبب ايجاد انگيزه و پيشرفت در دانش‌آموزان شود بايد از حالت سنتي فعلي خارج شود و به سمت ايده‌هاي نو حركت كند.به اعتقاد كارشناسان، تكاليف نوروز و پيك‌هاي شادي مي‌تواند بهترين محل براي بروز خلاقيت دانش‌آموزان و مناسب‌ترين مسير براي رقابت ميان آنها باشد، به طوري كه هر دانش‌آموزي كه تكاليفش را بهتر از ديگران انجام داد به خاطر حس مسووليتش بهترين پاداش‌ها را دريافت كند.
مريم خباز / گروه جامعه