جام جم آنلاين: با كناره‌گيري استيلي از پرسپوليس پرونده تغيير و تحول روي نيمكت اين تيم باز شد تا با انتخابي تازه بيست و هشتمين مربي تاريخ اين باشگاه روي نيمكت سرخپوشان پايتخت بنشيند، انتخابي كه با توجه به شرايط بحراني پرسپوليس و با نظر مديرعامل اين باشگاه قرار است خارجي باشد تا شايد پرسپوليسي كه با حميد استيلي ركورد تازه‌اي در زمينه ناكامي و از دست دادن امتياز به ثبت رساند بتواند بالاخره ليگ يازدهم را به اميد بهتر شدن در فصل آينده به پايان برساند.
ورق زدن تاريخ باشگاه پرسپوليس علاوه بر يادآوري نام‌ها اين نكته را نيز يادآور مي‌شود كه به مربيان خارجي هميشه به چشم يك فرشته نجات نگريسته شده است، ناجياني كه انگار قرار است معجزه كنند، غافل از اين كه غير از مربي ابزار‌هاي ديگري براي موفقيت نيز لازم است.

اين بار نيز همين است. وضعيت كنوني پرسپوليس واقعا براي تحول به چيزي شبيه معجزه نياز دارد. نگاهي به عملكرد پرسپوليس در مقاطع مختلف تاريخ كه با مربي خارجي به خود ديده است، بيانگر كاميابي‌ها و ناكامي‌هاست. دوراني كه توأم با موفقيت و بحران بوده است تا امروز به اهالي فوتبال يادآوري كند كه از سيزدهمين مربي خارجي پرسپوليس هم نبايد بدون دليل و منطق انتظار معجزه داشت، هر كس كه به عنوان مربي روي نيمكت داغ پرسپوليس با همه حاشيه‌هايش مي‌نشيند براي رسيدن به موفقيت و جلب رضايت اين همه طرفدار ابزارهاي ديگري نيز لازم دارد.

آلن راجرز؛ اولين سرمربي خارجي پرسپوليس، مهر 1350 هدايت اين تيم را به عهده گرفت تا فصل جديدي از فعاليت مربيان خارجي در فوتبال ايران را باز كند. آلن راجرز با حضور در پرسپوليس تيمي كاملا تهاجمي ساخته بود كه ارائه بازي‌هاي تماشاگرپسند و كسب پيروزي‌هاي پرگل از مهم‌ترين ويژگي‌هاي آن بود، آلن راجرز در مدت حضورش در پرسپوليس سال‌هاي 50 و 52 دو جام قهرماني ليگ را براي سرخپوشان به ارمغان آورد و از 72 بازي كه در پرسپوليس حضور داشت، 44 پيروزي، 18 تساوي و 10 باخت را به ثبت رساند. راجرز سال 53 بركنار شد، اما مهم‌ترين عامل موفقيت تيم راجرز به عقيده پيشكسوتان پرسپوليس داشتن بازيكنان خوب و آماده در آن مقطع بود.

ايوان كونوف ؛ دومين مربي خارجي پرسپوليس بود كه البته دوران خوبي نداشت، او اسفند 54 سر كار آمد و كمتر از يك سال در ايران حضور داشت، چرا كه آذرماه 55 به دليل كسب نتايج نه چندان رضايت‌بخش از كار بركنار شد. گفته مي‌شود اين مربي نسبت به مربيان داخلي حقوق قابل توجهي از مديران وقت پرسپوليس مي‌‌گرفت و حقوق ماهيانه‌اش 10هزار تومان بود.

لاديسلاو بگوويچ؛ اما 18 سال گذشت تا سومين مربي خارجي پرسپوليس روي نيمكت اين تيم بنشيند. فروردين 73 امير عابديني، مديرعامل وقت سرخ‌پوشان با يك مربي اسلوونيايي براي حضور در پرسپوليس به توافق رسيد، اما دوران مربيگري لاديسلاو بگوويچ خيلي كوتاه بود. او در 4 بازي هدايت اين تيم را برعهده داشت كه 3 برد و يك تساوي كسب كرد اما بدون خبر و ناگهاني ايران را ترك كرد.

يورگن گده؛ ديگر سرمربي آلماني پرسپوليس بود كه البته توفيق چنداني در اين تيم نداشت، اواخر 73 بود كه گده روي نيمكت پرسپوليس نشست و نتايج خوبي نگرفت كه بدترين آن شكست 3 بر يك در دربي پايتخت بود كه عاقبت شهريور 74 با اخراج از پرسپوليس تهران را ترك كرد.

استانكو پوكله پوويچ؛ اولين مربي كروات حاضر در فوتبال ايران را نيز امير عابديني به ايران آورد. استانكو پوكله پوويچ در پرسپوليس خيلي زود محبوب شد و سبك بازي پرسپوليس را عوض كرد، ارتباط خوب استانكو با هواداران پرسپوليس و ارائه بازي‌هاي هجومي باعث محبوبيت او شده بود، او با پرسپوليس دو بار در ليگ آزادگان قهرمان شد و در جام قهرماني باشگاه‌هاي آسيا نيز تيمش را به مقام سوم رساند.

مت كوويچ؛ دي‌ 76 به پرسپوليس آمد، اما نتايج خوبي نگرفت كه بدترين آن در مرحله نهايي جام باشگاه‌هاي منطقه غرب آسيا رقم خورد كه منجر به بازگشت علي پروين به پرسپوليس و اخراج مت كوويچ شد.

وينگو بگوويچ؛ اما با شروع ليگ برتر اكبر غمخوار با آوردن وينگو بگوويچ دوران پرفراز و نشيبي را تجربه كرد. بگوويچ با عقد قراردادي 200 هزار دلاري به پرسپوليس پيوست، در ابتداي فصل شروع طوفاني داشت و در چند بازي پياپي نتايج خوبي كسب كرد؛ اما در ادامه با حاشيه‌هايي دردسرساز مواجه شد كه عملكرد تيمش را در ميدان نيز تحت تاثير قرار داد و عاقبت با حذف از گردونه رقابت‌هاي جام حذفي، خرداد 83 از پرسپوليس جدا شد.

راينر سوبل؛ با روي كار آمدن حجت‌الله خطيب از ابتداي ليگ چهارم حرفه‌اي، مديرعامل جديد در اولين اقدام وعده استخدام يك مربي خارجي را داد، البته انتخابي بحث‌برانگيز كه مورد انتقاد كارشناسان فوتبال بود، راينر سوبل آلماني با سابقه هدايت نورنبرگ و كايزرسلاترن با قراردادي 600 هزار دلاري كه نوعي ركودشكني قيمت در آن دوره محسوب مي‌شد، به پرسپوليس آمد؛ اما همان زمان خيلي‌ها بر اين باور بودند كه سبك فوتبال آلمان متناسب با چيزي نيست كه طرفداران فوتبال ايران از تيم‌هاي محبوبشان انتظار دارند. اين موضوع نيز بعدها در بازي پرسپوليس كه علي پروين را به عنوان مدير فني روي نيمكت داشت، به چشم آمد. در نهايت سوبل با كسب عنوان چهارمي براي پرسپوليس، ايران را ترك كرد و براي دريافت حق و حقوق خود به فيفا شكايت كرد و همه مبلغ قراردادش را گرفت.

آري هان؛ در ليگ پنجم، محمدحسن انصاري‌فرد، مديرعامل پرسپوليس شد. انصاري‌فرد از همان ابتدا وعده استخدام يك مربي نامدار خارجي را داد، بعد از مذاكرات ابتدايي آري‌هان با قراردادي نسبتا بالا كه يك ميليون و 200 هزار دلار بود، حاضر شد هدايت پرسپوليس را بپذيرد؛ اما سفرهاي بدون هماهنگي آري‌هان و بي‌انضباطي‌هاي مكرر او راي به بركناري‌اش داد. موقع جدايي هان‌ از پرسپوليس اين تيم در ميانه‌هاي جدول قرار داشت. او هم مثل راينر سوبل با شكايت به فيفا براي پرسپوليس دردسرساز شد و كل مبلغ قراردادش را طلب كرد.

مصطفي دنيزلي؛ بعد از آري هان، انصاري‌فرد باب‌مذاكره را با دنيزلي گشود، مربي كه با تجربه كسب 3 عنوان قهرماني در ليگ و جام حذفي تركيه با فنرباغچه و گالا تاسراي و تجربه مربيگري در فوتبال ايران با هدايت پاس گزينه خوبي براي نشستن روي نيمكت پرسپوليس به حساب مي‌آمد، پرسپوليس با دنيزلي در ليگ ششم، سوم شد و در جام حذفي با شكست برابر سپاهان نايب‌قهرمان اين دوره از رقابت‌ها شد. در اين دوره آنچه دنيزلي بيشتر از عملكرد فني در آن موفق بود ارتباط خوب و موثر با رسانه‌ها و مردم بود، محبوبيتي كه باعث شده اين روزها و با مطرح شدن نام دنيزلي به عنوان يكي از كانديداها، هواداران پرسپوليس از حضور دوباره وي استقبال كنند.

نكته: در فوتبال ما عادت شده كه همه از يك مربي جديد انتظار معجزه دارند اما او فقط يك مربي فوتبال است كه بايد براي موفقيت ابزار ديگري هم داشته باشد
نلووينگادا؛ بعد از حبيب كاشاني كه با سياست حضور مربي ايراني افشين قطبي را به ايران آورد در ادامه و با روي كار آمدن دوباره عباس انصاري‌فرد يازدهمين مربي خارجي پرسپوليس هم روي كار آمد. مذاكره ناگهاني هدايتي با نلووينگاداي پرتغالي كه در تيم ملي اردن ناكام مانده بود به حضور او روي نيمكت پرسپوليس منجر شد. قراردادي كه گفته مي‌شد در ازاي 18 ماه همكاري 2 ميليارد تومان براي هدايتي و پرسپوليس هزينه داشته است، وينگادا با وجود دريافت اين مبلغ هنگفت نتايج دور از انتظاري گرفت و با كناره‌گيري هدايتي او هم كنار رفت و با شكايت به فيفا پرونده قطور پرسپوليس سنگين‌تر شد.

زلاتكو كرانچار؛ عباس انصاري‌فرد يك مربي خارجي ديگر را هم به پرسپوليس آورد،‌ زلاتكو كرانچار جانشين وينگادا شد اما نه‌تنها نتايج خوبي نگرفت بلكه نتوانست هواداران پرسپوليس را نيز راضي كند، كرانچار آخرين مربي خارجي پرسپوليس بود چون بعد از او علي دايي و بعد حميد استيلي روي اين نيمكت آمدند تا شانس خود را در عرصه مربيگري بيازمايند كه كارنامه موفقي در ليگ برتر نداشتند و حالا با كناره‌گيري استيلي قرار است بيست و هشتمين سرمربي تاريخ پرسپوليس وارد ميدان شود تا شايد اين بحران پرفراز و نشيب ليگ يازدهم براي سرخپوشان سيري نزولي درپيش بگيرد.

هواداران پرسپوليس از بين گزينه‌هاي مطرح شده براي پذيرفتن هدايت پرسپوليس بيشترين راي را به دليل همان محبوبيتي كه ذكر شد به مصطفي دنيزلي دادند، محبوبيتي كه خيلي از كارشناسان بر اين باورند كه مي‌تواند برگ برنده‌اي براي موفقيت يك مربي خارجي در ليگ برتر ما باشد. ضمن اين كه شناخت وي از فوتبال ايران و پرسپوليس در اين زمينه او را از ساير همتايانش جدا كرده است.

مربي پرسپوليس هر كه باشد كيمياگر نيست كه نسخه تازه‌اي براي پرسپوليس بپيچد، بايد به او فرصت داد و باور كرد كه سرمربي بدون داشتن امكانات و ابزار لازم نمي‌تواند معجزه كند.

زادمهر: مربي يك تيم بزرگ بايد تجربه و مديريت داشته باشد

يك تيم بزرگ براي عملي كردن برنامه‌ها و اهداف گسترده خود به يك مربي بزرگ و با تجربه نيازدارد كه پرسپوليس هم چندان از آن جدا نيست.

محمدرضا زادمهر، عضو كميته فني باشگاه پرسپوليس با بيان اين مطلب به «جام‌جم» مي‌گويد: ممكن است يك فرد مربي خوبي باشد كه در تيم‌هاي كوچك به دور از تنش‌ها و حاشيه‌ها و همچنين توجه رسانه‌اي نتايج خوبي گرفته باشد اما وقتي روي نيمكت يك تيم بزرگ مي‌نشيند نتواند آن موفقيت را تكرار كند. بنابراين حضور موفق در هر تيمي نيازمند تجارب بالاي مربيگري و مديريت است كه اميدواريم هر كس اين مسووليت را مي‌پذيرد آن را با خود براي هواداران به ارمغان بياورد.

زادمهر هم معتقد است كه مربي به‌تنهايي نمي‌تواند معجزه كند، او اين تفكر را ناشي از فرهنگ‌سازي غلط در فوتبال ما مي‌داند و يادآور مي‌شود: اين فكر را مديران ما در فوتبال به هواداران منتقل كردند. وقتي براي بقاي خود اولين تغيير را متوجه نيمكت مي‌كنند و نتيجه‌گرايي را در كوتاه‌ترين مدت انتظار دارند، مردم هم به همين باور مي‌رسند. در حالي كه بايد ساير شرايط هم فراهم باشد، اين‌كه بضاعت يك تيم از نظر بازيكن و ساير امكانات چيست و اين‌كه آيا اصلا شرايط آرامي براي رفع نقاط ضعف وجود دارد يا خير.

وي ادامه مي‌دهد: در هر صورت معتقدم پرسپوليس به اين تغيير نياز داشت و مي‌تواند در آينده‌اي نزديك به‌خصوص نيم فصل دوم نتايج بهتري بگيرد اما زمان دادن به سرمربي نكته‌اي است كه نبايد از آن غافل شد، پرسپوليس در حال حاضر يك تيم است كه انگار شيرازه‌اش از هم پاشيده و براي سر و سامان گرفتن دوباره فرصت مي‌خواهد، خوني تازه كه جريان پيدا كند و اين تيم را دوباره به اقتدار برساند.

پنجعلي: زيرساخت‌هاي فوتبال بايد اصلاح شود

عضو سابق هيات مديره پرسپوليس مشكل فوتبال در ايران را از زيرساخت‌ها مي‌داند و تغيير مربي را مسكني مقطعي برمي‌شمارد.

محمد پنجعلي در گفت‌وگو با «جام‌جم» تصريح كرد: تغيير و تحول مربي يا تقويت كادر فني گاهي ضروري‌ترين اقدام براي بهبود شرايط فني يك تيم است. اتفاقي كه پرسپوليس در اين فصل به آن نياز داشت اما اين تغيير زماني جواب مي‌دهد كه خيالمان از بابت ساير عوامل مهم در رسيدن به موفقيت راحت باشد، آيا اين شرايط در پرسپوليس وجود دارد؟

وي ادامه مي‌دهد: اين فقط مشكل پرسپوليس نيست بلكه در فوتبال ما مرسوم است كه با ناديده گرفتن همه كمبودها مربي را تغيير بدهند و با تعاريفي مثل شوك مثبت خيلي زود منتظر تغيير نتايج باشند، اگر زيرساخت‌ها در فوتبال ما اصلاح شود آن وقت انتظارها هم منطقي مي‌شود و هواداران هم مطابق با همين انتظار به مربي فرصت مي‌دهند و تحت تاثير جو قرار نمي‌گيرند.

پنجعلي با اشاره به مشكلات اين فصل پرسپوليس خاطرنشان مي‌كند: اگر مروري بر تاريخ ليگ برتر داشته باشيد متوجه مي‌شويد كه اين مشكلات هر فصل گريبان يك تيم را گرفته است، بحراني خودساخته و ناخواسته كه اگر واقعا حرفه‌اي بوديم تا اين حد باشگاه‌هاي ما را تحت تاثير قرار نمي‌داد.

عضو سابق هيات مديره پرسپوليس مي‌گويد: علاوه بر اينها صداقت داشتن در برخورد با مردم و علاقه‌مندان به فوتبال به نظر من ركني است كه كم‌كم به فراموشي سپرده مي‌شود، اگر نمي‌توانيم كاري را انجام دهيم بايد روراست باشيم چون با دادن وعده‌هاي بيهوده و ايجاد اميدواري نزد علاقه‌مندان به فوتبال در درازمدت آنها را دلزده و سرخورده مي‌كنيم پس چه بهتر كه از اول اگر كاري در توان ما نيست بگوييم.

وي در مورد سرمربي آينده پرسپوليس مي‌گويد: سرمربي پرسپوليس به دليل شرايط ايجاد شده كار سختي دارد، اگر كسي باشد كه هواداران قبولش داشته باشند و به خاطر همين اقبال عمومي به او فرصت بدهند و دركش كنند قطعا مي‌تواند در درازمدت نتايج بهتري بگيرد، الان وضعيت پرسپوليس به دليل اين نتايج خاص است و هر كس اين مسووليت را بپذيرد در واقع خطر كرده است.

سارا احمديان ‌/‌ جام‌جم