با نهايي شدن طرح اصلاح موادي از قانون خدمت وظيفه عمومي قوانين جديد تا 2 ماه ديگر به اجرا درمي‌آيد
لغو معافيت تك‌پسرها از سربازي
هر چند بر اساس گفته معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح اجراي قوانين جديد نظام وظيفه كه بر اساس طرح اصلاح موادي از قانون خدمت وظيفه عمومي در مجلس به تصويب رسيده است تا 2 ماه آينده انجام مي‌شود، اما برخي تغييرات مهم اين قانون اعلام شد.
حذف معافيت تك‌فرزند ذكور با پدر بالاي٦٠ سال، اجرا نشدن معافيت دو برادري، منتفي شدن افزايش حقوق سربازان، الزام داشتن كارت پايان خدمت براي دريافت وام بانكي و اعلام مدت مجاز تحصيل در دانشگاه‌ها براي مشمولان از جمله مهم‌ترين تغييرات طرح اصلاح موادي از قانون خدمت وظيفه عمومي است.
هفته گذشته بود كه كاظم جلالي، سخنگوي كميسيون امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي از اجرا‌‌نشدن معافيت دو برادري خبر داد؛ اما به گفته معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح، اعلام تنها بخش كوچكي از اين تغييرات از سوي نمايندگان موجب شد تا اين ستاد همه تغييرات انجام شده را رسانه‌اي كند.
طرح اصلاح موادي از قانون خدمت وظيفه عمومي مهر ماه سال 88 در 84 ماده در مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيد، اما پس از آن شوراي نگهبان در دو نوبت در آبان و اسفند سال 88 موضوع را بررسي و ايراداتي را به آن وارد كرد؛ ايراداتي كه از سوي شوراي نگهبان بر اين قوانين وارد بود، در سه دسته ورود به اختيارات فرمانده كل قوا، بار مالي و ايراد شكلي آنها تعريف مي‌شد.
بر اين اساس22 آبان امسال براي سومين‌‌بار مجلس درصدد اصلاح ايرادات مورد نظر شوراي نگهبان برآمد، تا اين مصوبه، بتواند پس از تاييد شوراي نگهبان به شكل قانون درآمده و به مرحله اجرا برسد.
سردار موسي كمالي، معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح ديروز در گفت‌وگو با «جام‌جم» در اين خصوص كه اعلام اين قوانين در حالي كه هنوز تا اجراي قطعي آن زمان باقي است و موجب تشويش خانواده‌ها و مشمولان مي‌شود، گفت: در خصوص قوانيني كه صراحت دارد و نياز به آيين‌نامه اجرايي ندارد مانند معافيت دو برادري يا مدت مجاز تحصيل در دانشگاه‌ها، اعلام زودتر آنها بدون اشكال است چون از يك سو اين قوانين تا يكي دو ماه آينده اجرايي خواهد شد و از طرف ديگر اعلام زودتر قوانين سبب مي‌شود مشمولان به برنامه‌ها و زمان‌بندي خود برسند.
سردار كمالي افزود: در خصوص قوانيني نظير معافيت‌هاي پزشكي كه نياز به آيين‌نامه اجرايي دارند نيز حداكثر ظرف 8 ماه آينده اين قوانين به اجرا درمي‌آيد.
معافيت دو برادري را نمي‌توان اجرا كرد
معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح يكي از مواردي را كه سبب ابهاماتي در مردم و نيروهاي مسلح شده بود،طرح معافيت دوبرادري دانست و گفت: با توجه به تبليغات گسترده‌اي كه پيرامون اين طرح صورت گرفت، برخي گمان كردند كه طرح معافيت دو برادري به صورت قانون درآمده و اجرا شده است، از همين رو زمان اعزام خود به سربازي را به تعويق انداختند.
كمالي با بيان اين‌كه مجلس تصميم‌گيري در مورد معافيت دو برادري را با عدول از تصميم قبلي خود برعهده ستاد كل نيروهاي مسلح قرار داده است، در جمع خبرنگاران افزود: در حال حاضر به موجب فرمان رهبر معظم انقلاب چنانچه سه برادر خدمت كرده باشند، برادر چهارم از خدمت سربازي معاف است و اين قانون تا سال 91 ادامه خواهد داشت.
به گزارش ايسنا، وي درباره طرح معافيت دو برادري اظهار كرد: در اصلاحيه اين قانون مقرر شد چنانچه ستاد كل با مشمولان مازاد مواجه شد، تعدادي از آنان را با قانون دو برادري معاف كند، اما از آنجا كه موالد ذكور تا 10 سال آينده سير نزولي دارد و رو به كاهش است، بنابراين مشمول مازاد نداريم و نمي‌توانيم اين قانون را اجرا كنيم.
معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح با بيان اين‌كه تاكنون 430 هزار نفر با استفاده از قانون سه برادري از خدمت سربازي معاف شده‌اند، افزود: پيش‌بيني ما اين است كه اگر قانون معافيت دو برادري اجرا شود، در مرحله نخست 500 هزار نفر و در سال‌هاي بعدي بين 70 تا 75 هزار نفر با استفاده از اين قانون معاف شوند؛ بنابراين همان‌طور كه گفته شد نظر به اين‌كه نرخ موالد ذكور تا 10 سال آينده رو به كاهش است، ستاد كل اين مصوبه را نمي‌تواند اجرا كند، اما ممكن است در سال‌هاي آينده و در صورت برخورداري از مشمول مازاد بتوان اين قانون را عملي ساخت.
افزايش حقوق سربازان منتفي شد
سردار كمالي يكي ديگر از موارد اصلاحيه قانون مجلس را بار مالي آن اعلام كرد و گفت: متاسفانه از سال 88 تبليغات گسترده‌اي درباره افزايش حقوق سربازان انجام شد كه با اين مصوبه، مجلس تصميم گرفت اجراي تمامي مواردي كه بار مالي داشت، منوط به در نظر گرفتن اعتبار از سوي دولت در سال‌هاي بعد كند.
وي با بيان اين‌كه موادي از قانون سربازي كه بار مالي داشته‌اند، اجرايي نخواهد شد، تصريح كرد: براساس مصوبه جديد مجلس، چيزي به نام افزايش حقوق سربازان، سربازان متاهل، پرداخت حقوق مناطق محروم، حق ماموريت و هزينه آموزش براي اوقات فراغت سربازان و ... نخواهيم داشت، مگر در سال‌هاي آينده و با تامين اعتبارات.
معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح با اشاره به مدت خدمت سربازي خاطرنشان كرد: بنابر قانون طرح دوره ضرورت 24 ماه خواهد بود و نمايندگان نيز اين مدت را براي طول مدت سربازي درنظر گرفته‌اند كه تاكنون ابلاغ نشده است.
كمالي اظهار كرد: ستاد كل مي‌تواند در صورت دارا بودن مشمول مازاد و با اجازه فرمانده معظم كل قوا، مدت سربازي را كاهش يا افزايش دهد كه در حال حاضر براساس موافقت رهبري، مدت سربازي 18 ماه باقي مانده كه اين مدت در مناطق عملياتي و امنيتي 16 ماه و مناطق بدآب‌وهوا و محروم 17 ماه است.
وي با بيان اين‌كه با توجه به مدرك تحصيلي مشمولان، مدتي از خدمت سربازي آنان كاسته مي‌شود، افزود: براي مقاطع كارشناسي يك ماه، كارشناسي ارشد 2 ماه و دكتري 3 ماه كسر از خدمت سربازي در نظر گرفته شده است.
سردار كمالي با بيان اين‌كه شايعاتي پيرامون افزايش خدمت سربازي مطرح است، گفت: موارد گفته شده آخرين اخبار از طول مدت سربازي است و تاكنون تصميم ديگري در اين باره اتخاذ نشده است.
مدت مجاز تحصيل در دانشگاه‌ها براي مشمولان
معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح با اشاره به مدت تحصيل دانشجويان در مراكز آموزشي اظهار كرد: در مصوبه جديد مجلس، مدت تحصيل در دانشگاه‌ها با تغييراتي روبه‌رو شده كه البته تاكنون اين طرح ابلاغ نشده است.
به گفته وي، در مصوبه جديد مجلس مدت تحصيل در دوره كارداني از 3 سال به 5/2 سال، در مقطع كارشناسي ارشد از 8 سال به 6 سال، كارشناسي پيوسته از 6 سال به 5 سال و دكتراي تخصصي از 5 سال به 6 سال تغيير يافته است.
كمالي گفت: مدت تحصيل در مقاطع كارشناسي ارشد ناپيوسته و دكتراي پزشكي تغييري نكرده و به ترتيب همان 3 و 8 سال است.وي با بيان اين‌كه دانشجويان بايد به‌گونه‌اي برنامه‌ريزي كنند كه دچار غيبت نشوند به مدت تحصيل دانش‌آموزان اشاره كرد و گفت: در گذشته دانش‌آموزان مي‌توانستند تا پايان 24 سالگي در مقاطع تحصيلي درس بخوانند، اما در طرح اصلاح مواد قانون اين مدت به 20 سال كاهش پيدا كرده و دانش‌آموزان بايد در اين مدت درس خود را تمام كنند، در غير اين صورت دچار غيبت مي‌شوند.
كمالي با اشاره به ماده 10 قانون خدمت وظيفه عمومي خاطرنشان كرد: در اين ماده مجلس بند «و» را حذف كرده و بنابراين با اجراي اين قانون انجام امور ثبت اسناد رسمي نيازي به تعيين‌تكليف سربازي ندارد، بنابراين افراد ذكور در دفاتر اسناد مي‌توانند به جابه‌جايي و نقل و انتقال اقدام كنند.
وي ادامه داد: در اين اصلاحيه بانك‌ها موظف شده‌اند براي پرداخت وام به مشمولان از آنان تعيين تكليف نظام وظيفه را بخواهند و كساني كه وضعيت خدمت سربازي خود را مشخص نكرده‌اند، نمي‌توانند از اين بانك‌ها وام دريافت كنند.
تغيير در شرايط معافيت فرزند ذكور مادر فاقد همسر
معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح با اشاره به مواد ديگري از قانون جديد سربازي خاطرنشان كرد: در گذشته تك‌فرزند ذكور پدر بالاي 60 سال از خدمت سربازي معاف مي‌شد، اما در قانون جديد اين موضوع حذف شده و تنها كساني كه قادر به انجام امور خود نباشند و نيازمند به مراقبت تشخيص داده شوند مي‌توانند از اين معافيت استفاده كنند.
وي يكي ديگر از تغييرات انجام گرفته در قانون خدمت سربازي را تغيير در شرايط معافيت فرزند ذكور مادر فاقد همسر دانست و گفت: در گذشته برخي‌ها از اين قانون سوءاستفاده كرده و با انجام طلاق‌هاي صوري سعي مي‌كردند از اين موضوع به نفع خود سوءاستفاده كنند، اما در قانون جديد اين افراد در صورتي مي‌توانند از اين معافيت استفاده كنند كه تا 30 ماه از معافيت موقت استفاده كنند يا به عبارتي ديگر 30 ماه از تاريخ طلاق گذشته باشد.
كمالي همچنين از قانون معافيت افرادي كه با دختران معلول ازدواج مي‌كنند، اشاره كرد و افزود: در گذشته اين افراد از سربازي معاف مي‌شدند، اما ما متوجه شديم كه عده‌اي از اين شرايط سوءاستفاده مي‌كنند، بنابراين در قانون جديد از اين به بعد هر كسي كه بعد از ازدواج همسرش معلول شود در شمول اين قانون قرار مي‌گيرد.
دستگيري و محاكمه سربازان فراري
معاون انساني ستاد كل نيروهاي مسلح از دستگيري و محاكمه سربازان فراري در قانون جديد خبر داد و تاكيد كرد: براساس قانون جديد هر سربازي كه تا 3 ماه مرتكب غيبت شود از 3 ماه اضافه خدمت برخوردار مي‌شود، همچنين اگر مدت غيبت بيشتر از يك سال شود فرد غايب در صورت مراجعه و دستگيري به محاكم قضايي معرفي مي‌شود. اين در حالي است كه بر اساس قانون فعلي مشمولان غايب هم‌اكنون تنها با 3 ماه اضافه خدمت معرفي مي‌شوند.
مستوره برادران نصيري / گروه جامعه