هر چند در سال‌هاي اخير هشدارها نسبت به كاهش سن سكته در ايران زياد بوده، اما براي اولين‌بار است كه بالاترين مقام بهداشتي كشور در اين‌باره هشدار مي‌دهد.

وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ديروز تاييد كرد بيماري‌هاي قلبي و عروقي در بين جوانان ايراني افزايش يافته است. او در مراسم گشايش مراكز تحقيقاتي بيمارستان شهيد رجايي تهران، با بيان اين‌كه بيماري‌هاي قلبي و عروقي بيشترين مرگ و ميرها را در كشور از آن خود مي‌كند، گفت: با توجه به رواج روزافزون بيماري‌هاي قلبي و عروقي بين قشرهاي جوان در كشور، نظام سلامت نيازمند برنامه‌ريزي‌هاي صحيح، همراه با اختصاص بودجه‌هاي كلان در بخش‌هاي مختلف اتاق عمل، سي.سي.يو، آموزش نيروي انساني و پژوهش به منظور ارائه خدمات با كيفيت است.

مرضيه وحيددستجردي پيش از اين نيز از مرگ روزانه بيش از 300 نفر در كشور بر اثر بيماري‌هاي قلبي و عروقي خبر داده بود. خرداد ماه امسال نيز كارشناس مسوول بيماري‌هاي قلبي و عروقي وزارت بهداشت سن سكته‌هاي قلبي در كشور را 40 سال اعلام كرد، در حالي كه متوسط سن سكته قلبي در دنيا 60 سالگي عنوان مي‌شود.هر چند كه بيماري‌هاي قلبي و عروقي و خصوصا سكته قلبي مي‌تواند صرفا بر اثر زمينه ژنتيكي در شخص و بدون هيچ علامتي اتفاق بيفتد يعني در شخصي كه نه سيگار مي‌كشد و نه چربي و قند بالا دارد هم مي‌تواند اتفاق بيفتد اما فاكتورهاي عمومي در بروز اين بيماري‌ها تغذيه، چاقي و نداشتن تحرك بدني و مصرف دخانيات عنوان مي‌شود.

اما علاوه بر اين عوامل عمومي، فاكتورهايي نظير استرس و آلودگي هوا نيز از عواملي محسوب مي‌شوند كه در كشور ما به عنوان ساير عوامل بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي روز به روز پررنگ‌تر هم مي‌شوند.

دكتر محمدرضا محمد‌حسني، متخصص قلب و عروق و معاون پژوهشي مركز تحقيقات قلب و عروق كشور در پاسخ به اين سوال كه چرا آمار سكته قلبي، بخصوص در ميان جوان‌ها در كشورمان بالا رفته است، به جام‌جم مي‌گويد: سن سكته‌هاي قلبي در كشور كاهش يافته است. علت آن هم به چاقي، افزايش وزن و بي‌تحركي افراد در سنين بالاي 25 سال در كشورمان باز مي‌گردد.

دكتر حسني ادامه مي‌دهد: در واقع اختلالات تغذيه‌اي با رشد روز افزون فست‌فودها و دسترسي آسان مردم به آنها و همين‌طور دسترسي به سيگار ارزان، از دلايل اصلي افزايش آمار سكته‌ها و بيماري‌هاي قلبي و حتي ساير بيماري‌هاي كشنده در كشور است.او با اشاره به اين‌كه بر اساس پيش‌بيني سازمان بهداشت جهاني در كشورهاي در حال توسعه، بخصوص كشورهايي مثل ما، در سال 2020 بيماري‌هاي قلبي حالت اپيدمي پيدا مي‌كند و بسياري از مردم، دچار چاقي و تصلب شرايين خواهند بود، اظهار مي‌كند: به علاوه از بعد ديگر وابستگي‌مان به كشور‌هاي پيشرفته براي تامين دستگاه‌هاي تشخيصي و درماني در حوزه قلب (اكو، آنژيوگرافي اكو كارديوگرافي) بيشتر خواهد شد.

استرس‌تان را كنترل كنيد

پژوهشگران اعتقاد دارند كه استرس و نگراني مداوم خطر سكته قلبي را افزايش مي‌دهد، اما هنوز محققان علوم پزشكي متوجه نشده‌اند كه آيا استرس خودش باعث بروز سكته‌ قلبي مي‌شود يا رفتارهايي كه فرد به دليل داشتن استرس مانند سيگار كشيدن پي‌درپي از خود نشان مي‌دهد باعث بروز سكته مي‌شود.

معاون پژوهشي مركز تحقيقات قلب و عروق كشور دراين خصوص تاكيد مي‌كند: ممكن است استرس منفي، با بالا بردن فشار خون يا تاثير روي ميزان تحرك در فرد، به طور غيرمستقيم در بروز حمله‌هاي قلبي موثر باشد وليكن به تنهايي يك عامل در بروز حمله قلبي محسوب نمي‌شود.

در واقع نتايج تحقيقات نشان داده كه نگراني‌هاي دائمي مي‌تواند خطر ابتلا به سكته قلبي را تا چند برابر افزايش دهد.

آلودگي هوا يعني 13 درصد آسيب قلبي بيشتر

آلودگي هوا حداقل 13 درصد به آسيب‌هاي قلبي ـ عروقي اضافه مي‌كند و براي كساني كه مشكل قلبي دارند مي‌توانند عاملي محرك در سكته‌هاي قلبي باشد.معاون پژوهشي مركز تحقيقات قلب و عروق كشور با بيان اين موضوع، ادامه مي‌دهد: بي‌‌شك بايد هر چه سريع‌تر راهكارهايي اساسي براي بهبود كيفيت سوخت، بهبود سيستم احتراق خودروها و حمل و نقل خودروها انديشيده شود.او توصيه مي‌كند: بيماران قلبي بايد به شرايط هشدار در روزهايي كه آلودگي زياد است بشدت توجه كنند و در صورت خروج از خانه از ماسك استفاده كنند. در روزهاي ديگر هم براي كارهاي ضروري از خانه خارج شوند.

چه بايد كرد؟

هرچند كه اقدامات آموزشي و فرهنگي مي‌تواند در پيشگيري ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي موثر باشد؛ اما وزير بهداشت درخصوص تلاش‌هاي وزارت بهداشت براي كاهش اين بيماري‌ها گفت: وزارت بهداشت در تلاش است با همكاري سازمان‌ها و مراكز مختلف بيمه، پذيرش و درمان بيماران قلبي و عروقي در بيمارستان‌ها همچون آسيب‌ديدگان حوادث بدون هزينه صورت بگيرد. دستجردي افزود: برنامه‌هاي وزارت بهداشت در جهت راه‌اندازي بيمارستان‌هاي پيشرفته قلب و عروق در مراكز استاني در دست بررسي است.

مستوره برادران نصيري / گروه جامعه