جام جم آنلاين: روي پوست انسان به طور ميانگين بيش از 2 ميليون غده عرق وجود دارد كه اين غدد در تمام سطح بدن پراكنده شده‌ا‌ند؛ عرق كردن از جمله واكنش‌هاي طبيعي بدن انسان است كه به كاهش دماي سطحي و تنظيم درجه حرارت كمك فراوان مي‌كند ، اما گاهي اوقات ميزان ترشح عرق بالاتر از حد معمول مي‌شود و مشكلاتي براي افراد به‌وجود مي‌آورد.
دكتر حسن نبوي، فوق تخصص غدد و متابوليسم در اين باره به جام‌جم مي‌گويد: غدد عرق در لايه مياني پوست قرار گرفته‌اند به صورتي كه انتهاي هريك از آنها به سطح پوست متصل است اما تعريق بيش از حد بدن يا هيپرهيدروزيس عارضه‌اي است كه در آن فرد حتي در هواي سرد و بدون انجام هيچ فعاليت بدني نيز عرق مي‌كند.
وي مي‌گويد: به غدد عرق، رگ‌هاي عصبي بسياري كه در فعاليت آنها تاثير مي‌گذارند نيز وصل‌اند.
نشانه‌ها
هيپرهيدروزيس از دوران نوجواني ( قبل از 25 سالگي) قابل تشخيص بوده و معمولا سابقه فاميلي در ابتلاي به آن تاثيرگذار است.
دكتر نبوي مي‌گويد: در اين عارضه خيس بودن مداوم كف دست، پا و زير بغل از علائم شايع است ـ معمولا سر و صورت كمتر درگير مي‌شود ـ به طوري كه اين موارد حتي بر اعتماد به نفس و روابط اجتماعي فرد تاثيرگذار است.
وي با يادآوري اين‌كه تعريق زياد بدن، بيماري نبوده و تنها غدد عرق افراد مبتلا بيش از حد معمول فعال هستند، مي‌افزايد: تعريق در هواي گرم تابستان تشديد و در زمان خواب كاهش مي‌يابد.
علل
طبق تحقيقات صورت گرفته تعريق بيش از حد بدن ارتباط چنداني به هيجان‌هاي عاطفي ندارد. اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان مي‌افزايد: هرچند دليل اين عارضه هنوز به طور كامل مشخص نيست، اما مشكلات ژنتيكي در فرد، يكي از دلايل اصلي هيپرهيدروزيس است.
دكتر نبوي با بيان اين‌كه در اثر برخي محرك‌هاي فيزيولوژيك، دست‌ها و پاها در فرد مبتلا سرد و مرطوب شده و بيش از حد عرق مي‌كنند، مي‌گويد: بيماري‌هايي نظير پركاري غده تيروئيد، ديابت، كاهش شديد قندخون، بيماري‌هاي عفوني و تب دار و همچنين مصرف برخي داروها از جمله علل تعريق بيش از حد بدن هستند.
وي مي‌افزايد: تمرينات شديد ورزشي، چاقي، يائسگي، بارداري، درمان‌هاي هورموني و اختلالات شديد روحي ـ رواني از ديگر عوامل تعريق بيش از حد در افراد است، ولي جزو تقسيم‌بندي مورد اشاره قرار نمي‌گيرند.
درمان
هرچند درمان قطعي براي اين عارضه وجود ندارد ، اما مي‌توان از عوارض تعريق بيش از حد بدن كاست. اين فوق‌تخصص غدد و متابوليسم با بيان اين‌كه به وسيله مصرف دارو مي‌توان تا حد زيادي تحمل فرد مبتلا را بالا برد ، مي‌افزايد: هرچند از يك سو داروهاي مورد استفاده ميزان ترشح را كاهش مي‌دهند و اين حالت براي فرد خوشايند است، اما از سوي ديگر دارو مي‌تواند باعث عوارض جانبي نظير تپش قلب، افزايش فشارخون، خشكي دهان و تاري ديد شود لذا روش دارو درماني، زياد مورد استفاده قرار نمي‌گيرد.
دكتر نبوي مي‌گويد: علاوه بر استفاده از داروهاي موضعي، تزريق بوتاكس (ماده ضد چروك) در محل غدد عرق و يا استفاده از اسپري‌هاي خوشبوكننده بدن، يونتوفورزيس از ديگر روش‌هاي درماني است كه پزشكان در مواجهه با اين عارضه به كار مي‌برند. وي توضيح مي‌دهد: در اين روش، درمان با استفاده از تكنولوژي الكتريكي انجام مي‌شود به طوري كه جريان الكتريكي مخصوصي توسط دستگاه يونتوفورزيس ايجاد و اين جريان از طريق الكترودهاي خاص به نواحي داراي عرق زياد وارد مي‌شود تا به اين وسيله غدد عرق سركوب شوند.
دكتر نبوي اضافه مي‌كند: عمل جراحي شامل تخليه غدد عرق زير بغل و يا قطع اعصاب سمپاتيك سينه‌اي نيز هر چند با عوارضي همراه است اما در برخي موارد به كار مي‌رود.
توصيه
استفاده از صابون‌هاي ضدباكتري، استحمام مرتب و شستشوي بدن و مصرف مايعات به ميزان كافي تا حدود زيادي مي‌تواند در كنترل تعريق بيش از حد بدن مفيد باشد. اين استاديار دانشگاه توصيه مي‌كند: افراد مبتلا به اين عارضه از مصرف مواد غذايي ادويه‌دار و تند و همچنين نوشيدني‌هاي حاوي كافئين، قهوه و شكلات كه مصرف آنها موجب افزايش ترشحات غدد برون ريز مي‌شود خودداري كنند.
سعيد كريمي
جام‌جم