پول، پول، پول... وقتي دانش‌آموزي را در مدرسه غيردولتي ثبت‌نام كنيد، فرصت هيچ مقاومتي نداريد، فقط بسته‌هاي اسكناس رابط ميان شما و مدرسه است، هركه پول بيشتر، عزت و احترام بيشتر، اين درحالي است كه بنابر تصميم وزارت آموزش و پرورش هر سال قرار است 10درصد بر شهريه‌ها زياد شود، اما سقف تقاضاي اين مدارس از رقم تعيين شده فراتر است.
تعداد مدارس غيردولتي با تمام تبليغات مثبت و منفي در نظام آموزش به 14 هزار رسيده است و با تلاش‌هاي صورت گرفته تعداد دانش‌آموزان آن با يك ميليون و 200 هزار نفر از جمع 13 ميليون دانش‌آموز به 10 درصد جمعيت دانش‌آموزي نمي‌رسد. در حالي كه طي سال‌هاي اخير توسعه اين مدارس جزو برنامه‌هاي وزارت آموزش وپرورش بوده و حمايت از اين مدارس در قالب اعطاي وام و اجاره زمين و ساختمان‌هاي بلااستفاده آموزشي از دغدغه‌هاي مسوولان آموزش كشور بوده است.
فرشته حشمتيان، رئيس سازمان مدارس غيردولتي، توسعه مشاركت‌هاي مردمي و خانواده ديروز از افزايش 10 درصدي نرخ شهريه مدارس غيردولتي در سال تحصيلي جديد خبرداد و گفت: بر اساس مصوبه شوراي نظارت اين سازمان، از مهرماه امسال شهريه ثابت مقطع ابتدايي 350هزار تومان، راهنمايي 450 هزار تومان و متوسطه 600هزار تومان تعيين شده كه اين مبلغ تنها براي ثبت‌نام براي يك سال تحصيلي محسوب مي‌شود.به گفته وي،چنانچه واحد آموزشي غيردولتي تمامي امتياز درجه‌بندي را كسب كند، مي‌تواند شهريه سال تحصيلي 91ـ90 را تا سقف 10 درصد افزايش دهد.
وي در مورد معيارهاي تعيين شهريه در اين مدارس به ايسنا گفت: در شاخص اول كارشناسان ارزيابي با نظرسنجي از اوليا، معلمان و دانش‌آموزان امتياز اين شاخص را تعيين مي‌كنند كه سقف آن هزار امتياز است و چنانچه مدرسه‌اي اين امتياز را به طور كامل كسب كند، مي‌تواند از افزايش 5/2 درصدي شهريه در سال تحصيلي جديد بهره‌مند شود.
رئيس سازمان مدارس غيردولتي، توسعه مشاركت‌هاي مردمي و وزارت آموزش و پرورش تصريح كرد: شاخص دوم شامل نظارت جامع بر واحدهاي آموزشي است و مدرسه‌اي كه امتياز كامل اين شاخص را دريافت كند مجاز خواهد بود شهريه خود را 3 درصد افزايش دهد. در شاخص سوم نيز مسوولان با اعلام نظر آموزشي، پرورشي، اداري و مالي و كارشناس مشاركت‌هاي مردمي اداره آموزش و پرورش درباره واحد آموزشي 5/4 درصد افزايش شهريه در نظر گرفته شده كه با احتساب هر سه شاخص در مجموع ميزان شهريه ثابت تا حداكثر 10درصد امكان افزايش دارد.
شهريه مدارس غيردولتي تابع امكانات؟
علي باقرزاده،رئيس سابق سازمان مدارس غيردولتي معتقد بود كه كيفيت آموزشي 70 درصد اين مدارس مطلوب است، او هرچند سال گذشته با بيان اين مطلب اعلام نكرد كه براي بهبود شرايط 30 درصد مدارس غيردولتي نامطلوب چه برنامه‌هايي در دست اجراست، اما نگاهي به وضعيت اين مدارس نشان مي‌دهد برخي از آنها با وجود دريافت شهريه‌هاي اصلي و فرعي سنگين، از امكانات آموزشي مطلوبي برخوردار نيستند و به گفته برخي والدين« شهريه با امكانات منطبق نيست.»
براساس اظهارات برخي از والدين، هيچ يك از مديران موسسات آموزشي غيردولتي كيفيت نازل خدمات آموزشي خود را تاييد نمي‌كنند درحالي كه گاهي از استانداردهاي آموزشي فاصله مي‌گيرند و شهريه‌اي كه از سوي اين مدارس دريافت مي‌شود هيچ انطباقي با ميزان امكانات و تسهيلات آموزشي اين مدارس ندارد.
در حال حاضر بسياري از مدارس غيردولتي شهر تهران و حتي شهرستان‌ها از كاربري مناسب براي آموزش برخوردار نيستند برخي رسانه‌ها از آماربيش از 50 درصد مدارس غيردولتي خبر مي‌دهند كه كاربري آموزشي ندارند و موسسان اين مدارس مي‌كوشند با تزيين و آرايش در و ديواركلاس‌ها و رنگ‌آميزي متنوع به جذب مشتري بپردازند.
يكي از والدين در اين باره توضيح مي‌دهد كه مدارس غيردولتي اين روزها شگردهاي خاصي براي ثبت‌نام دارند و كسي كه فرزندش را در اين مدارس ثبت‌نام مي‌كند حق اعتراض ندارد، چون مدرسه غيرانتفاعي يعني پول، هروقت مدارس به بهانه كلاس و كتاب وسفر و... پول خواستند، بايد پول تقديم كرد.
دستورالعمل ثبت‌نام دربرخي از اين مدارس نشان مي‌دهد كه آزمون ورودي، شهريه بالا، شركت اجباري در كلاس‌هاي فوق برنامه و... تنها بخشي از شرايط اجباري اين گونه مدارس است. مديران اين گونه مدارس معمولا با تعيين كلاس‌هاي فوق برنامه و جانبي كه گاهي هيچ ربطي به روند آموزش دانش‌آموزان ندارد، مي‌كوشند تا آنان را براي ثبت‌نام ترغيب كنند و به تبع آن بر ميزان شهريه ثابت اضافه كنند.
يكي از همين مدارس در منطقه 3 تهران، علاوه بر داشتن كلاس زبان فرانسه، برنامه استخر و تنيس را هم به برنامه دانش‌آموزان افزوده است. مادر يكي از دانش‌آموزان همين مدرسه مي‌گويد: با وجود تاكيد مدير بر شركت در اين كلاس‌ها متاسفانه كيفيت آموزش چندان مطلوب نيست.معلم زبان بسيار جوان و تازه كار است كه گفته مي‌شود از اقوام معاون مدرسه است.از طرفي هرهفته به خاطر سرما يا گرما يا نبود سرويس اياب و ذهاب، برنامه استخر يا تنيس بچه‌ها حذف مي‌شود، اين سوال مطرح است كه چرا بابت كلاس‌هايي كه گاهي بندرت طي سال برگزار مي‌شود، شهريه سنگيني مي‌گيرند؟
اين سخنان در حالي بيان مي‌شود كه معاون وزير آموزش و پرورش تاكيد مي‌كند: افزايش شهريه در سال تحصيلي جديد صرفا مربوط به شهريه ثابت است و اين افزايش شامل هزينه‌هاي فوق برنامه از جمله تغذيه، لباس فرم يكسان و سرويس اياب و ذهاب نمي‌شود.
به گفته حشمتيان، هزينه‌هاي فوق برنامه مربوط به زمان شروع سال تحصيلي است كه با توافق بين اوليا و مدارس مشخص مي‌شود؛ لذا مدارس حق دريافت هيچ‌گونه وجه اضافي يا چك به غير از وجه ثبت‌نام را ندارند.
حشمتيان همچنين دريافت هزينه لوازم‌التحرير در مدارس غيردولتي را تخلف عنوان كرد و گفت: اوليا و دانش‌آموزان مي‌توانند لوازم‌التحرير مورد نياز خود را خارج از مدرسه تهيه كنند و دريافت وجه هنگام ثبت‌نام از اوليا ممنوع است.
رئيس سازمان مدارس غيردولتي، توسعه مشاركت‌هاي مردمي و خانواده به نظارت بر مدارس غيرانتفاعي به ويژه در زمان ثبت‌نام تاكيد دارد و از تشكيل كميته تعيين شهريه متشكل از رئيس اداره، معاونان و كارشناس مشاركت‌هاي مردمي در مناطق آموزش و پرورش خبرمي‌دهد. او مي‌گويد: باتوجه به تفاوت ميزان شهريه‌ها در استان تهران و برخي از استان‌هاي ديگر ،كميته تعيين شهريه تشكيل شده تا برنامه و هزينه‌ها را مشخص كنند.
11 خط براي پاسخ به شكايات
بنابر اعلام دفتر ارزيابي و پاسخ به شكايات وزارت آموزش و پرورش، والدين دانش‌آموزان مي‌توانند در صورت مشاهده تخلف در ثبت‌نام فرزندان خود با ستاد مركزي نظارت بر ثبت‌نام وزارت آموزش و پرورش مستقر در اداره‌كل ارزيابي عملكرد و پاسخگويي به شكايات اين وزارتخانه، تماس تلفني برقرار كنند.
اولياي دانش‌آموزان مي‌توانند شكايات خود را درباره ثبت‌نام با استفاده از 11خط به مسوولان ذي‌ربط اطلاع دهند.
به گزارش مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت آموزش و پرورش، 11 خط تلفن اعلام شده به اين شرح است: 82282223، 82282214، 82282264، 82282238، 82282208، 82287073، 82282226، 82282231، 82287072، 82282229 و 82287074.
به نظر مي‌رسد اين تلفن‌ها براي پاسخ به مشكلات ثبت‌نام در مدارس دولتي پيش‌بيني شده اما هنوز مجاري ارتباط اولياي دانش‌آموزان مدارس غيردولتي با آموزش و پرورش براي طرح مشكلات اين مدارس به طور شفاف اعلام نشده است.
كتايون مصري / گروه جامعه