ایسنا/قم استاد اخلاق گفت: امام صادق (ع) با تمسک به آیه ۲۶ سوره اعراف می‌فرماید: بهترین و زیباترین لباس برای یک فرد مؤمن، لباس تقوا است. انسان با نگاه کردن به نعمت‌های الهی متوجه نعمت برتر در مورد لباس می‌شود.

آیت‌الله کمیلی در جلسه درس اخلاق در رابطه با شرح کتاب آداب نماز امام خمینی (ره)، عنوان کرد: پوشیدن لباس شهرت از نظر فقه اسلامی به‌کلی حرام است و انسان نباید در جامعه با پوششی ظاهر شود که جلب توجه کند و انگشت‌نما خلق شود.  

وی بابیان اینکه لباس ظاهر از لباس باطن حکایت می‌کند، اظهار کرد: خداوند در قرآن از تقوا به نام لباس یاد می‌کند و می‌فرماید: «وَ لِبَاسُ التَّقْوَیَ ذَلِکَ خَیْرٌ».

وی با اشاره به اینکه فلسفه پوشیدن لباس این است که برهنگی و عورت انسان، محفوظ بماند و دیده نشود، گفت: بدن و لباس باید تمیز باشد و در انظار عمومی نیز باید با لباس تمیز و مرتب ظاهر شد همانند ظاهر، در باطن نیز اخلاق رذیله و امور بسیاری است که باید پوشیده بماند. همان‌طور که لباس نمازگزار باید طاهر باشد، رذایل موجود در باطن را نیز باید شست‌وشو داد تا باطن، پاک و طاهر شود.

وی بابیان اینکه یکی از اشتباهات بزرگ این است که انسان ظاهر خود را زینت دهد ولی باطنش را آراسته نکند و فاقد زینت‌های معنوی و لباس تقوی باشد، افزود: امام راحل (ره) می‌فرماید: «سالک الی اللّه را به حسب نشآت وجودیّه مکان‌هایی است که از ‌برای هریک از آن‌ها آداب مخصوصه‌ای‌ است که تا سالک به آن‌ها محقق نشود به‌ ‌نماز اهل معرفت نائل نمی‌شود».

وی اضافه کرد: امام خمینی (ره) به بیان سه نشئۀ انسان می‌پردازد، می‌گوید: نشئه ملکیه دنیویه ظاهره که مظهر آن حواس ظاهره و قشر ادنای آن بدن ملکیه است، نشئه برزخیه متوسطه که مظهر آن، حواس باطنه و بدن برزخی و قالب مثالی است و نشئه غیبیه باطنیه که مظهر آن، قلب و شئون قلبیه است.

آیت‌الله کمیلی گفت: هر انسانی دارای سه عالم طبیعت، مثال و حقیقت است. اگر شخصی فقط به یک نشئه از آن سه نشئه توجه کند، کار عاقلانه‌ای انجام نداده است. انسان در عین پرداختن به امور ظاهری خود باید به فکر عالم مثال نیز خود باشد.

وی ادامه داد: عده‌ای برزخ خود را در همین عالم می‌گذرانند و منتظر نیستند تا فرا با رسیدن مرگ به عالم مثال و برزخ منتقل شوند؛ یعنی قبل از رسیدن به نفس مطمئنه در همین عالم با مجاهدت‌ رذایل نفسانی، در حد یک نفس قدسیه، عالم برزخ و مثال خود را مشاهده می‌کنند. مکاشفات، تمثلات و رؤیت صور نشانگر حضور این افراد در عالم برزخ است.

وی بیان کرد: انسان به مرحله‌ای می‌رسد که دیگر به این صور اهمیت نمی‌دهد. اگر فهم انسان نورانی شود و از عالم نفس بیرون بیاید، حقیقت فطریه در او ظهور می‌کند.

وی اظهار کرد: مقصود حضرت امام (ره) از بیان این سه نشئه تفهیم این مطلب است که هر نشئه‌ای، لباس مخصوص به خود را با شرایطی دارد که انسان باید به آن توجه کند و با مزین شدن به آن خود را زینت دهد.

آیت‌الله کمیلی افزود: انسان علاوه بر لباس ظاهری باید به لباس باطنی و معنوی نیز توجه کند؛ و عورات، اخلاقِ سوء و گناهان باطنی خود را با مجاهدت و مبارزه به لباس تقوایی و الهی مزین کند.

وی ادامه داد: امام صادق (ع) با تمسک به آیه ۲۶ سوره اعراف می‌فرماید: بهترین و زیباترین لباس برای یک فرد مؤمن، لباس تقوا است. انسان با نگاه کردن به نعمت‌های الهی متوجه نعمت برتر در مورد لباس می‌شود؛ از مفهوم لباس، ایمان قلبی و ایمان الهی حاصل می‌شود. چون به فرموده خداوند، لباس تقوا، بهترین لباس است. انسان نباید لباسی بپوشد که باعث ایجاد حالت کبر، خودنمایی و عجب در او شود.

آیت‌الله کمیلی گفت: همانطور که باید به مسائل روحی و باطنی توجه کرد باید به لباس ظاهری نیز توجه شود. این لباس، نعمتی از جانب خداست. توجه در این نعمت ظاهری باعث ایجاد محبت خدا در دل بنده می‌شود. انسان با تفکر در نعمت‌های الهی می‌تواند یک توجه خاصی نسبت به خدای منان، حنان، صاحب فضل و کرم پیدا کند و باعث نفوذ محبت او در دلش شود.

وی عنوان کرد: برهنگی بدن به وسیله همین لباس پوشانده می‌شود و این کرامت خاصی برای ذریه حضرت آدم (ع) است. در حالی‌که حیوانات فاقد آن هستند. این از لطف خداست که از نخ، پشم یا مواد دیگر لباسی دوخته می‌شود تا پوششی برای بدن باشد.

این استاد اخلاق و عرفان سپس به ذکر ابیاتی از دیوان پروین اعتصامی  با موضوع «رفوی وقت» پرداخت و گفت:

پاره هر جامه را سوزن بدوخت * سوزنی صد رنگ پیراهن بدوخت

پاره جان در رگ و بند است و پی * سوزنش کی چاره خواهد کرد، کی

سوزنی باید که در دل نشکند * جای جامه، بخیه اندر جان زند

کاردانان چون رفو آموختند * پاره‌های وقت بر هم دوختند

عمر را باید رفو با کار کرد * وقت کم را با هنر، بسیار کرد

خیاط برای ترمیم و دوخت جامه از سوزن و صدها نخ رنگی استفاده می‌کند. جسم قالبی از موادی مانند گوشت، استخوان و غیره تشکیل شده است و جان و روح شما نیز با آن ترکیب شده است. آیا برای ترمیمِ روح  و نفس آلوده شده با رذایل اخلاقی می‌توان از سوزن‌های ظاهری استفاده کرد یا این‌که به سوزن‌های باطنی بسیار محکمی نیاز است؟ این سوزن باطنی باید چهار شرط علمای اخلاق یعنی مراقبه، مشارطه، محاسبه و معاقبه را دارا باشد. یک سوزن قویِ محکمی که در میدان مبارزه با نفس اماره نشکند. با سوزن‌های معنوی و سرزنش‌های نفس لوامه به تدریج عیوب نفس، ترمیم و رفو می‌شود. برای این منظور باید کاردان شد. باید نحوه پوشاندن و از بین بردن عیوب باطنی را فرا گرفت. باید آموخت که چگونه می‌توان با معنویات، عیوب باطنی را ترمیم و رفو کرد.

وی گفت: از منظر حضرت امام صادق «علیه‌السلام» بهترین لباس، لباسی است که انسان را از یاد خدا غافل نکند و ‌به غیر مشغول نسازد. «خَیْر لِباسِک ما لا یَشْغَلُک عَنِ اللّه». لباس نباید قیمت هنگفتی داشته باشد که سبب ایجاد حسرت در دیگران شود. یا نباید لباسی را پوشید که خدای نکرده باعث ایجاد غرور، مباهات و تکبر شود.

وی ادامه داد: عرب‌های جاهلیت لباس‌های عربی بسیار بلندی می‌پوشیدند که روی زمین کشیده می‌شد. این هم نوع کبریایی برای آن‌ها بود که بعد قرآن راجع به آن‌ها فرمود: «یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ قُمْ فَأَنْذِرْ» تا آن‌جایی که می‌فرماید: «وَثِیَابَکَ فَطَهِّرْ»  که امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمودند: لباست را کوتاه کن. پوشیدن لباس بلند مکروه است. لذا هر لباسی را نمی‌توان پوشید. باید لباس متواضعانه باشد نه خیلی بلند و نه خیلی کوتاه باشد.