تصويب قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران از سوي مجلس خبرگان (1358ش)

پس از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري اولين انتخابات كه منجر به تعيين نوع حكومت و تشكيل جمهوري اسلامي در ايران گرديد، بحث راجع به تعيين قانون اساسي نظام در محافل مختلف گسترش يافت. در اين مرحله با تيزبيني حضرت امام خميني(ره)، پيش‏نويس قانون اساسي كه پايه نظام جمهوري اسلامي ايران را بر آموزه‏ها و ارزش‏هاي حيات‏بخش اسلام به ويژه عدالت اجتماعي و جامعه توحيدي قرار داده، نگارش يافت و با تاكيد آن حضرت، انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسي در 12 مرداد 1358 برگزار گرديد. اين مجلس در 28 مرداد 1358 فعاليت خود را آغاز كرد تا اين كه پس از سه ماه تلاش و كوشش فوق‏العاده و كار پُر مسئووليت، تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران را به انجام رساند. اين قانون اساسي، در نهايت در دوازده فصل و يكصد و هفتاد و پنج اصل توسط خبرگان قانون اساسي مورد تصويب قرار گرفت. اين قانون سپس در يك همه‏پرسي در 12 آذر 1358 به تأييد مردم مسلمان ايران رسيد و بدين گونه، قانون اساسي تازه‏اي بر مبناي حقوق انساني و اصول اسلامي تدوين و فصلي تازه در برابر قوانين اساسي كشورهاي جهان گشوده شد. در سال 1368 بخش‏هايي از قانون اساسي پس از بازنگري در شوراي بازنگري قانون اساسي و برگزاري همه‏پرسي، به اجرا درآمد.

مسدود كردن دارايي‏ هاي ايران در خارج از كشور توسط دولت ايالات متحده آمريكا (1358 ش)

چند روز پس از تصرف سفارت آمريكا در تهران كه به محلي براي جاسوسي تبديل شده بود و به دنبال تصميم دولت ايران براي خارج كردن ذخائر ارزي‏اش از بانك‏هاي آمريكايي، دولت ايالات متحده آمريكا در واكنشي شديد بر ضد اين اقدام انقلابي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام، ذخاير ارزي ايران را در همه بانك‏هاي خود در سراسر جهان مسدود كرد. با بسته شدن حساب‏هاي بانكي ايران، فشارهاي اقتصادي دولت آمريكا بر جمهوري اسلامي ايران، افزايش يافت. چند روز قبل از اين اقدام آمريكا، ايران نيز صادرات نفت خود را به آمريكا به دليل اقدامات خصمانه اين كشور، متوقف كرده بود. مسؤولان دولت ايران، مبلغ سپرده‏ها را در حدود 12 ميليارد دلار اعلام كرده و از آن زمان بارها با شكايت به مجامع بين‏المللي خواستار استرداد اين مبلغ شده‏اند ولي مطبوعات آمريكا اين مبلغ را پنج ميليارد دلار گزارش داده‏اند. با اين حال، آمريكا هميشه و در طول سال‏هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از باز پرداخت اين ثروت ملي ايران به صاحب آن طفره مي‏رود.

رحلت فيلسوف شهير "سيدمحمد حسين طباطبايي" صاحب تفسير شريف "الميزان" (1360 ش)

علامه سيدمحمدحسين طباطبايي در سال 1281 ش برابر با 1321 قمري در تبريز متولد گرديد و در 5 سالگي مادر و در 9 سالگي پدرش را از دست داد. در همان زمان علاوه بر فراگيري قرآن مجيد و كتاب‏هاي متداول روز و خوش‏نويسي، به تحصيل مقدمات عربي روي آورد و در 23 سالگي عازم نجف اشرف گرديد. علامه، طي يازده سال اقامت در نجف از محضر عالمان نامداري همچون ميرزاي ناييني، سيدابوالحسن اصفهاني، محمدحسين غروي‏اصفهاني و ميرزاعلي آقا قاضي‏طباطبايي استفاده‏هاي فراوان برد و مدارج علمي و كمالات اخلاقي را پيمود. وي پس از آن به مدت ده سال در تبريز اقامت گزيد و سپس در سال 1325 ش راهي شهر قم شد. علامه از آن پس با درك نياز حوزه به تفسير وفلسفه، به تدريس اين دو پرداخت و در اين دو رشته مقام شامخي به دست آورد. علامه طباطبايي همزمان با تدريس، از تاليف آثار گرانبها و سودمند غفلت نورزيد و كتب متعددي را به رشته تحرير درآورد كه اصول فلسفه و روش رئاليسم در 5 جلد، بدايةُ الحكمه، نهايةُ الحكمه، وحي يا شعور مرموز، علي(ع) و فلسفه الهي و حاشيه بر اسفار صدرالدين شيرازي و.... از آن جمله‏اند. اما مهم‏ترين اثر علامه، تفسيرالميزان نام دارد، اين كتاب شريف كه اصل آن به زبان عربي و در بيست جلد تاليف گرديده بارها از سوي ناشران داخلي و خارجي به زبان‏هاي عربي و فارسي چاپ و منتشر شده است. استاد شهيدمرتضي مطهري در مورد اين تفسير مي‏گويد: "كتاب تفسير الميزان، يكي از بهترين تفاسيري است كه براي قرآن مجيد نوشته شده است و مي‏توان ادعا كرد بهترين تفسيري است كه در ميان شيعه و سني از صدر اسلام تا امروز نوشته شده است." علاوه بر تاليفات متعددي كه از علامه طباطبايي به يادگار مانده است، شاگردان فاضلي در حلقه درس ايشان مراتب كمال علمي را پيموده و منشاء خدمات فراواني شده‏اند. حضرات آيات و دانشمندان فرهيخته‏اي از قبيل شهيد مرتضي مطهري، شهيد سيد محمدحسيني بهشتي، امام موسي صدر، ناصر مكارم شيرازي، شهيد دكترمحمد مفتح، شهيد علي قدوسي، يحيي انصاري شيرازي، شهيد سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي، سيدعبدالكريم موسوي اردبيلي، محمدتقي مصباح يزدي، ابراهيم اميني، حسين نوري همداني، حسن حسن‏زاده آملي، عبداللَّه جوادي آملي، سيدمهدي روحاني و ده‏ها عالم فرزانه در طي سال‏ها حضور در محضر پرفيض استاد، خوشه‏چين خرمن معرفت علامه بوده‏اند. علامه سيدمحمدحسين طباطبايي سرانجام در صبح يكشنبه 24 آبان 1360 ش برابر با هجدهم محرم 1402 ق پس از يك هفته بيماري، دارفاني را در هشتاد سالگي وداع نموده و به ديار باقي شتافت. مزارش در كنار حرم حضرت معصومه(س) زيارتگاه عاشقان و شيفتگانش مي‏باشد. همزمان با يكصدمين سال تولد ايشان، همايش ملي ميزان حكمت در دي ماه 1381 در محل سالن همايش‏هاي بين‏المللي صدا و سيما برگزار شد و شخصيت علمي اين مفسر فرزانه، گرامي داشته شد.

آغاز عمليات نامنظم فتح 3 در منطقه دهوك توسط سپاه پاسداران (1365ش)

عمليات چريكي ونامنظم فتح 3 در منطقه زاخو و دهوك در عمق 300 كيلومتري شمال عراق و با هدف انهدام مراكز اقتصادي و نظامي دشمن توسط نيروهاي سپاهي و مبارزان كُرد عراقي انجام گرفت. در اين عمليات كه در دو مرحله صورت گرفت علاوه بر انهدام مقر لشكر 38 عراق و انهدام مراكز دولتي، سوخت، جايگاه‏هاي بنزين و انهدام تعدادي تانك و خودرو نظامي، بيش از 500 نفر از نيروهاي دشمن كشته و زخمي شدند.

رحلت فقيه بزرگوار و حكيم الهي، آيت ‏اللَّه "ميرزاحسين هبة اللهي مراغي" (1376 ش)

آيت‏اللَّه ميرزا حسين هِبَةُاللهي مراغي در سال 1286 شمسي (1325ق) در مراغه در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و پس از سپري ساختن طفوليت، در محضر والد دانشمندش به تحصيل مقدمات علوم ديني پرداخت. وي علاوه بر فراگيري سطوح متوسطه و عالي، برخي كتاب‏هاي رياضيات و نجوم را از محضر آيت اللَّه ميرزا حسين آقا مجتهد مراغي آموخت و چون علاقه شديد نسبت به تحصيل معارف در خود احساس مي‏نمود، تمام متون سطح را با دقت بسيار به پايان برد. آيت اللَّه هبةاللهي مراغي سپس در سال 1310 ش براي تكميل تحصيلات عاليه فقه و اصول، عازم حوزه علميه قم گشت و در دروس خارج آيات عظام: شيخ عبدالكريم حائري يزدي و سيد محمد حجت كوه كمره‏اي حاضر شد تا اين كه با جديت و پشتكار بسيار و همت عالي، به مرتبه والاي اجتهاد دست يافت. ايشان در آن ايام به تشويق شهيد آيت اللَّه سيد محمدعلي قاضي طباطبايي در بحث فلسفه و حكمت امام خميني(ره) نيز حاضر شد و مباحث مهمي از حكمت الهي را از آن حكيم رباني فرا گرفت. آيت اللَّه مراغي در اين مدت با بزرگاني همچون: شهيدان محمد صدوقي، سيد اسداللَّه مدني و سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي (هر سه شهيد محراب) مباحثه مي‏كرد. ايشان پس از اقامت هشت ساله در قم و به دنبال ارتحال والد معظمش، در 33 سالگي به مراغه بازگشت و بيش از چهل سال از عمر خود را به امر تبليغ و ارشاد مردم، احياي شعائر الهي، تدريس و تربيت طلاب علوم اسلامي و تاليف كتب سودمند همت گماشت. آيت اللَّه هبة اللهي مراغي در تدريس و اداره امور علمي مدرسه محل تدريس، جديت و نشاط خاصي داشت و مقاطع مختلف را در طول روز، تدريس مي‏كرد. وي علاوه بر علوم رسمي، در شعر و ادب نيز داراي ذوق و قريحه خاصي بود و در اشعارش، به هِبَتي تَخَلّص مي‏كرد. ايشان به دقت نظر، حافظه سرشار، همت والا، عفت نفس و مناعت طبع نيز معروف بود. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده كه تفسير سوره حمد به زبان عربي، تلخيص مثنوي معنوي، ديوان اشعار و تقريرات درس آيت اللَّه حجت از آن جمله‏اند. اين عالم جليل سرانجام پس از يك دوره بيماري شانزده ساله و خانه‏نشيني، در 24 آبان 1376 ش برابر با 14 رجب 1418 ق در 90 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و پس از تشييعي با شكوه، در مراغه به خاك سپرده شد.

روز كتاب و كتابخواني

كتاب محصول تجربه‏هاي بشري و خلاقيت‏هاي ذهني و آموخته‏هاي دراز مدت انسان است. سهم كتاب در انتقال دانش‏ها، گاهي به مراتب بيشتر و فراتر از ديگر ابزار آموزشي است. پديد آوردن آثار علمي و فرهنگ مكتوب از توصيه‏هاي مهم اولياي دين است و با كمك به گسترش دانش، به عنوان يك ميراث فرهنگي براي نسل‏هاي آينده، ماندگار مي‏شود. وقتي كتاب، حاصل انديشه‏ها و تجربه‏هاي اهل انديشه و معرفت باشد، كتابخانه نيز كانون همايش صاحب‏نظران وموزه پرطراوت و شاداب دانشمندان و صاحبان معارف خواهد بود. يكي از مشكلات و كاستي‏هاي جامعه ما، گريز از كتاب و پايين بودن سطح فرهنگ مطالعه است. از آن سو، دامنه علوم و موضوعات و كتاب‏ها گسترش يافته است و بايد فرصت و نيروي كتاب خوانان، به خواندن بهترين‏ها و لازم‏ترين‏ها اختصاص دهند. از اين رو، با نام‏گذاري امروز به نام روز كتاب و كتابخواني، اهميت اين موضوع بيشتر از قبل مطرح مي‏گردد تا به عنوان يك فرهنگ در جامعه نهادينه شود.

24 آبان در سال 1372 به عنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد. این روز، یکی از روزهای هفته کتاب نیز می‌باشد.

آغاز نبرد تاريخي مجمع المُرُوج (699 ق)

جنگ تاريخي مجمع المُروج ميان نيروهاي غازان ايل خان و مَلِك ناصر در سوريه‏ي كنوني به دليل منافع و مصالح سياسي ميان دو طرف درگرفت. مماليك مصر پس از بيرون آوردن شام و سواحل مديترانه از دست صليبيون درصدد تصرف بغداد و بيرون آوردن آن از دست مغول برآمدند. غازان براي دفاع از متصرفات ايلخانان وارد اين نبرد شد و در محل مجمع المروج مسلمين را شكست داد و بر شام و فلسطين مستولي شد.

مرگ "فريدريش هِگِل" فيلسوف معروف و نظريه‏پرداز بزرگ آلماني (1831م)

گئورگ ويلْهِلْم فردريش هِگِل، فيلسوف معروف آلماني در 27 اوت 1770م در اشتوتگارت آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، تحصيلات خود را در علوم الهي به پايان برد و پس از آن به تدريس فلسفه پرداخت. هگل پس از چندي تحت تاثير امانوئل كانْتْ، فيلسوف هم‏وطن خود، به فلسفه اصالت تعقل گراييد و كتابي درباره زندگي مسيح(ع) نگاشت. هگل، معقد بود هر آنچه عقلاني است واقعي است و هر آنچه واقعي است، عقلاني. هگل پس از چندي اعلام كرد كه هستي بر اصل تضادْ، قائم است و هر آنچه در عالم خلقت مي‏بينيم متضادي نيز دارد. هر رويى، پشتي دارد و نمي‏توان به بي‏نهايتْ، بدون نهايت و به زندگي بدون مرگ، انديشيد. هر شي‏ء بدان سببْ خودِ آن است كه چيز ديگر نيست. از اين گذشته، ضدّ هر چيز در خود آن است. هر قطبي، قطب مقابل را، در خود دارد. همين‏طور گرما، سرما، عشق، نفرت، روز و شب و جواني و پيري. در اينجا هگل عنوان نمود كه هر چيزي، نه تنها ضد خود را در بر دارد، بلكه ضد خود است. هستي، نزاع قواي مخالف است براي تركيب آن‏ها به صورت وحدتي عالي‏تر. هستي، نزاعِ اجزا است براي تشكيل يك كُل و كشمكش متفرّقات است براي جذب شدن در مطلق. در فلسفه هگل تنها پس از گذشتن از درياي خون مي‏توان به جزيره متبارك مطلق رسيد. در همين جا نيز، هگلْ مطلق را نه با يك دولت جهاني، بلكه با دولت پروسْ، عينيت مي‏دهد و آزادي را محدود به قدرت مطلق آن دولت مي‏كند. افكار هگل در ابتدا حول آزادي‏خواهي بود و او خود را شيفته آزادي مي‏دانست. اما تصريح مي‏نمود كه منظور از آزادي، بي‏بندوباري نيست. فرد، فقط آن‏گاه شخص است كه موجودي اجتماعي باشد و در فعاليت‏هاي اخلاقي شركت جويد. وي اخلاق اجتماعي را در سه حوزه به هم پيوسته مورد بررسي قرار داد؛ اول خانواده، كه نه تنها نظام بشري را تداوم مي‏دهد، بلكه افرادبشر را نيز تعالي مي‏بخشد. دوم جامعه مدني، كه نهادهاي خاصي براي تنظيم و تسهيل فعاليت‏ها دارد و از ديدگاه هگل، ابزاري براي نيل به اهداف شخصي مي‏باشد. و سوم، دولت، كه منظور هگل مجموعه‏اي از نهادها نبود بلكه تجسم عيني حيات اخلاقي را درنظر داشت و حتي در مورد دولت پروس نيز به دلوتي اخلاقي و با هدف، مي‏انديشيد. وي در دوره انقلاب كبير فرانسه، تحت تاثير اين رويداد مهم قرار گرفت اما ديري نپاييد كه با الهام از يوهان فيخته، ديگر فيلسوف آلماني كه شعارش "آلمان فوق همه" بود، آلمان را علت غايى آفرينش جهان عنوان كرد. هگل كه فلسفه نژاد برتر فيخته، در او آتشي را روشن ساخته بود اعلام داشت كه تمام جهان بر جاده انحطاط و زوال است جز آلمان. آلمان مقصد مطلق تاريخ است و تنها آلماني‏ها هستند كه مشعل تمدن را به پيش مي‏برند. از اين رو به عقيده هگل، سرنوشت چنين است كه آلمان بر تمام دنيا تسلط يابد. هگل هم‏چنين، آزادي خودآگاهانه رعاياي آلماني را فرمانبرداري از شاه آلمان عنوان مي‏كرد و پادشاه آلمان را در كشاندن رعاياي خود به نام وطن براي تجاوز به جهان آزادي قلمداد مي‏نمود، زيرا هگل تنها آلمان را روحاً زنده مي‏پنداشت و بقيه جهان را مرده تصور مي‏كرد. با اين حال، پايه فلسفه بغرنج و پيچيده هگل كه بر تصورات بي‏اساس گذاشته شده و با هاله غليظي از راز وَري احاطه شده بود، يكي از اسباب‏هايى شد كه تاريخ جهان، بازيچه دست ناسيوناليسم آلماني گردد. در نتيجه ابهام نوشته‏هاي هگل، هر كس و هر دسته‏اي به نفع خود از فلسفه او بهره‏برداري كرد، اما بيشتر از همه كس، فلسفه او روح توحّش و تجاوز را در مردم پروس دميد. بر همين اساس، نازي‏ها كه فلسفه خود را بر مبناي تفسير اهريمني فلسفه هگل نهاده بودند، عقيده داشتند كه آزادي يعني تسليم به قدرت جبار. درباره هگل، اختلاف نظر فراوان وجود دارد. عده‏اي از فلاسفه او را متفكري مرتجع، عده‏اي ديگر محافظه‏كار و بالاخره بعضي، متفكري تندرو و افراطي مي‏دانند. آزادي خواهان او را الهام بخش هيتلر و موسوليني مي‏دانند و محكومش مي‏كنند. فاشيست‏ها نيز او را پيش‏رو ماركس و لنين مي‏شمارند و محكوم مي‏نمايند. مجموعه آثار هگل كه الهام بخش كابوس‏هاي اهريمني چون هيتلر بود، پس از مرگش در هجده مجلد به چاپ رسيد كه برخي از اين آثار عبارتند از معرفت علم منطق، دايرةالمعارف علوم فلسفي و اصول فلسفه و حقوق. فريدريش هِگِل سرانجام در چهاردهم نوامبر 1831م در 61 سالگي جان سپرد.