به توپ بستن تبريز توسط نظاميان دولت قاجار در جريان محاصره اين شهر (1288 ش)

پس از آن كه محمدعلي شاه قاجار در جريان مخالفت با نهضت مشروطه، مجلس شوراي ملي را به توپ بست و تعدادي از آزادي‏خواهان را قتل عام و سركوب نمود، مردم تبريز در اعتراض به اين حوادث، عليه حكومت مركزي قيام كردند. پيشرفت‏هاي مشروطه‏خواهان و عقب‏نشيني پياپي دولتيان، عين الدوله والي آذربايجان را به محاصره شهر تبريز وادار كرد. اين محاصره در حدود يازده ماه به طول انجاميد و چون راه رسيدن غله و آذوقه، توسط قواي دولتي مسدود شد، قحطي شديدي در شهر شايع گرديد. از اين روي مدافعين شهر در صدد يافتن راهي براي شكستن محاصره و دست يافتن به مواد غذايي بودند. اما قواي دولتي هوادار محمد علي شاه، شهر تبريز را به توپ بستند و تلفات و خسارات بسياري وارد آوردند. اين محاصره سرانجام در نهم ارديبهشت 1288 ش پايان يافت و شهر به دست روس‏ها افتاد.

درگذشت استاد "احمد آرام" مترجم و اديب برجسته معاصر (1377 ش)

استاد احمد آرام، مترجم نامدار عصر حاضر، در اول فروردين 1283 ش در خانواده‏اي متدين در تهران زاده شد. پس از گذراندن دوران ابتدايي و متوسطه به مدرسه طب رفت ولي آن را ناتمام گذاشت. در اين زمان با تأليف كتاب‏هاي درسي فيزيك و شيمي با همكاري دو تن ديگر، شهرت زيادي به دست آورد. وي در كنار تدريس و تأليف به تحصيل منطق، فقه و معاني بيان همت گماشت و با همتي عالي، زبان‏هاي عربي، انگليسي و فرانسوي را به خوبي فرا گرفت. استاد احمد آرام از اعضاي قديمي فرهنگستان زبان و ادب فارسي بوده و به دين، اخلاق، قرائت و تدبر در قرآن و دوري از گناه و حرام اهتمام مي‏ورزيد. ايشان در امر ترجمه آثار از زبان‏هاي ديگر به فارسي چيره دست بوده و علاوه بر هفتاد اثر ترجمه‏اي داراي پنجاه اثر تأليفي نيز مي‏باشد. ترجمه كتب الحياة در 3 جلد، علم و تمدن در اسلام، سه حكيم مسلمان، روح ملت‏ها و نيز تأليف نقشه آسمان، هديه سال نو و 120 مسأله حساب از جمله آثار استاد آرام مي‏باشند. سرانجام اين محقق گرانمايه در نيمه فروردين 1377ش در 94 سالگي دار فاني را وداع گفت و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا آرميد.

درگذشت مترجم و رياضي‏دان نامي معاصر، استاد "احمد بيرشك" (1381 ش)

استاد احمد بيرشك، در چهارم بهمن 1285 ش در تهران زاده شد. پس از آن كه مدتي نزد پدر فاضل خود تحصيل كرد، به مدت چهار سال در مشهد مشغول به تحصيل شد و از سال 1300 ش در تهران ادامه تحصيل داد. استاد بيرشك در اين زمان، زبان فرانسه را به خوبي فراگرفت و به ترجمه كتاب‏هاي فرانسوي همت گماشت. وي پس از اخذ ليسانس رياضيات، به مدت 19 سال در رشته معماري به تدريس روي آورد و سمت‏هاي متعددي از قبيل معاونت وزارت آموزش و پرورش و باني و معلم گروه فرهنگي هدف را بر عهده داشت. استاد بيرشك به شايستگي، لقب پدر رياضيات ايران را داشت و علاوه بر تقديري كه وزارت علوم از وي به عمل آورد، در واپسين ماه‏هاي عمرش، جزو مفاخر فرهنگي و چهره‏هاي ماندگار، از سوي سازمان صدا و سيما معرفي شد. يكي از كارهاي ارزنده و ماندني استاد بيرشك، تدوين زندگي نامه علمي دانشوران و نيز گاهنامه تطبيقي سه هزار ساله است كه تواريخ شمسي، قمري و ميلادي را با هم تطبيق نموده است. ايشان همچنين در زمينه داستان، تاريخ و زندگي‏نامه، رياضيات و هندسه و موضوعات ديگر داراي بيش از 60 اثر است كه هندسه مسطّحه، فلسفه، رياضي، علم قديم و تمدن جديد و مجموعه خِرَد از آن جمله‏اند. استاد بيرشك سرانجام پس از عمري تحقيق و پژوهش در اواسط فروردين 1381ش در 96 سالگي درگذشت و جامعه علمي كشور را به سوگ نشاند.

حركت حضرت امام حسين(ع) و خاندان پيامبر از مدينه به مكه(60 ق)

پس از مرگ معاويةبن ابوسفيان اولين خليفه و مؤسس سلسله‏ي ستم پيشه‏ي بني‏اُميّه در 15 رجب سال 60 قمري، يزيد بن معاويه به حكومت رسيد و بلافاصله به والي مدينه نامه نوشت تا از امام حسين(ع) و چند نفر ديگر از بزرگان مدينه براي او بيعت بگيرد. ولي امام حسين(ع) از بيعت با يزيد امتناع كرد و در جواب درخواست كنندگان گفت: فردي مثل من با مثل يزيدِ فاسقِ فاجر بيعت نمي‏كند. ولي والي مدينه در اين امر، اصرار و تأكيد نمود. امام حسين(ع) به ناچار از مدينه به سوي مكه حركت كرد تا اين كه با قيام خويش، حكومت فاسد يزيد بن معاويه را رسوا سازد. نهايت اين سفر، وقوع حادثه‏ي خونبار و جاودانه‏ي عاشورا در كربلا بود.

امضاء قرارداد انحصار توتون و تنباكو بين ايران و انگليس(1308 ق)

بر اساس قرارداد تنباكو بين ايران و انگليس، شركت رژيِ انگليسي، صاحب حق انحصاري تجارت تنباكوي ايران و حتي نظارت در زراعتِ آن به مدت 55 سال شناخته شد. اين قرارداد بعدها با قيام مردمي به رهبري روحانيت و صدور فتواي مشهور تحريم تنباكو توسط ميرزاي شيرازي، لغو گرديد و دولت ايران مجبور شد، غرامتِ شركت مزبور را بپردازد.

مرگ "جان نِپِر" رياضي‏دان اسكاتلندي و واضع لُگاريتم در رياضي (1617م)

جان نِپِر، رياضي‏دان اسكاتلندي در سال 1550م در ادينبورو، پايتخت اين كشور و در خانواده‏اي مرفه به دنيا آمد و به رسوم اشرافي انگلستان تربيت يافت. وي در دوران جواني، زماني كه اروپا دستخوش مناقشات ديني بود و نهضت پروتستانْ سراسر اين قاره را در برگرفته بود، سفرهاي زيادي به كشورهاي اروپايى نمود و به مذهب پروتستانْ گراييد. شهرت عمده نِپِر در رياضيات مبتني بر طريقه تازه‏اي بود كه وي براي انجام عمليات محاسباتي عرضه داشت. وي معتقد بود كه كليه اعداد را مي‏توان به صورت بالقوه نوشت. مثلاً چهار را به صورت دو به توان دو. او هم‏چنين بر اين اعتقاد بود كه اگر اعداد به اين صورت نوشته شود، عمل جمع، جانشين ضرب و عمل تفريق جانشين تقسيم خواهد شد. نپر براي تحقق بخشيدن به فكر خود، مدت بيست سال وقت صرف كرد و توانست فرمول‏هاي پيچيده‏اي براي نوشتن كليه اعداد به صورت بالقوه به دست آوَرَد. وي اين نحوه محاسبه را لُگاريتم به معناي اعداد متناسب ناميد. جان نپر نهايتاً در سال 1614م، جداول لگاريتمي خود را به چاپ رسانيد كه مورد استقبال فراوان جامعه علمي عصر قرار گرفت. مي‏توان گفت كه تأثير اين يافته‏هاي علمي در علم آن روز، با تأثير ماشين‏هاي حسابگر امروزي برابر است. از ديگر كارهاي نِپِر در رياضيات، عدد نپر است و ديگر اينكه وي با ابداع علامت اعشاري، كسر اعشاري را به صورت امروزي درآورد. جان نِپِر سرانجام سه سال پس از انتشار لگاريتم، در چهارم آوريل 1617م در شصت و هفت سالگي درگذشت.

ترور "مارتين لوتر كينگ" رهبر سياهپوستان امريكا (1968م)

مارتين لوتركينْگْ، سياه پوست مبارز امريكايى، در 15 ژانويه سال 1929م به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي و اجتماعي شد و در راه به دست آوردن حقوق سياهان تلاش كرد. او يك مسيحي فقير بود ولي تلاش‏هايش براي دفاع از حقوق سياهان مورد حمايت همه سياه‏پوستان مسلمان و مسيحي قرار گرفت. لوتركينگ، مهاتما گاندي، رهبر استقلال طلب هند را پيشواي خود قرار داده بود. در سال 1956م وقتي زن سياه‏پوستي حاضر نشده بود در اتوبوس جاي خود را به يك زن سفيدپوست بدهد، و آن زن سياه‏پوست را به همين دليل از اتوبوس بيرون انداختند، مارتين لوتركينگ، استفاده سياهان از اتوبوس را در سراسر امريكاي شمالي تحريم كرد و اين تحريم توسط دوازده ميليون سياه‏پوست امريكايى رعايت شد تا اينكه در اواخر همين سال، دادگاه عالي ايالات متحده، تبعيض ميان سفيد و سياه را در كشور ممنوع اعلام كرد. مارتين در سال 1963م جنبش عظيم يك صد هزار نفري را در پايتخت امريكا تدارك ديد. او در سال 1964م به سبب مبارزات صلح‏آميز و بدون خشونت خود، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل گرديد، اما در 4 آوريل 1968م به ضرب گلوله يك سفيد پوست نژادپرست از اعضاي فرقه تروريستي كوكلوكْسْ كِلان، در 35 سالگي به قتل رسيد.