جام جم آنلاين: شركتهاي بزرگي كه امروزه از توليدكنندگان اصلي كامپيوترهاي همراه در سطح دنيا هستند هفته گذشته جشن تولد 30 سالگي لپتاپ را جشن گرفتند.
در دنياي امروز كه تبلت‌ها به عنوان نسل جديدي از لپ‌تاپ‌ها يا همان كامپيوترهاي همراه كه نخستين بار حدود 30 سال پيش صحبت از اين كامپيوتر به ميان آمد، به يكي از ابزارهاي ضروري براي استفاده از سيستم‌هاي ارتباطي پيشرفته مبدل شده‌اند، صحبت از كامپيوترهايي كه به عنوان اولين كامپيوترهاي همراه طراحي و ساخته شدند، خالي از لطف نخواهد بود. چرا كه در حقيقت اين كامپيوترهاي همراه بودند كه توانستند نقش بسيار مهمي در ايجاد تحول در شيوه زندگي ما انسان‌ها و برقراري پيوندي عميق و ناگسستني ميان انسان‌ها و فناوري ايجاد كنند.
در عصري مي‌خواهيم از اجداد و نياكان كامپيوترهاي پيشرفته امروزي سخن بگوييم كه تبلت‌ها و ميني‌نوت‌بوك‌ها بسيار نازك يا همان نت‌‌بوك‌هاي صفحه مسطح و تلفن‌هاي همراه هوشمند بخش بزرگي از بازارهاي بزرگ فناوري در سطح دنيا را تصاحب كرده‌اند و نسل جديدي از تبلت‌ها موسوم به آي‌پد 2 توسط شركت اپل به عنوان يكي از موفق‌ترين توليدكنندگان كامپيوترهاي همراه در سطح دنيا از 25 مارس سال جاري در بازارهاي تجاري 25 كشور دنيا به فروش گذاشته شده است.
از كامپيوترهاي همراه اوليه تا امروزي
نخستين كامپيوتر قابل حمل آوريل 1981 يعني درست 3 ماه قبل از اين‌كه نخستين كامپيوتر شخصي روميزي يا همان PCها توسط IBM به بازارهاي تجاري عرضه شوند، به معرض نمايش گذاشته شد.
البته پيش از آن و سال 1979 ميلادي يك مخترع انگليسي به نام ويليام مگريج كه از كارشناسان شركت گريد سامانهز بود، كامپيوتر قابل حملي را معرفي كرده بود كه مجهز به يك نمايشگر الكترولومينسنت بود، اما تا سال 1981 اين لپ‌تاپ‌ها به طور جدي مورد توجه قرار نگرفته بود و فقط ناسا در سال 1980 ميلادي از اين لپتاپ براي برنامه شاتل فضايي خود استفاده كرد. قيمت در نظر گرفته شده براي نخستين كامپيوتر همراه كه اوزبورن يك نام داشت، بيش از 1800 دلار بود.
اگرچه ويژگي مهم اين كامپيوترها قابل حمل بودن آنها بود، اما از آنجايي كه اين كامپيوتر 11 كيلوگرم وزن داشت، برخلاف كامپيوترهاي همراه امروزي مانند تبلت‌ها كه وزن آنها به طور متوسط حدود 700 گرم است يا لپ‌تاپ‌ها كه اغلب حدود 2 تا 3 كيلوگرم وزن دارند، جابه‌جايي آن به آساني امكانپذير نبود. اين كامپيوتر مجهز به يك صفحه نمايشگر 5 اينچي بود. علي‌رغم اين‌كه اين كامپيوتر بسيار سنگين بود و قيمت بالايي براي آن در نظر گرفته شده بود، اما در فاصله بين سال‌هاي 1981 تا 1983 به فروش بسيار خوبي دست يافت. از آنجايي كه پس از آن فروش اين كامپيوترها بشدت كاهش پيدا كرد، شركت توليدكننده آن تصميم گرفت عرضه آن را متوقف سازد.
سال 1983 شركت گاويلان كامپيوتر همراه جديدي را كه داراي يك سيستم عامل منحصر به فرد و مجهز به يك چاپگر قابل حمل به وزن 5/4 كيلوگرم بود را به بازار عرضه كرد كه با موفقيت روبه‌رو نشد و به عنوان يك طرح شكست خورده پرونده آن براي هميشه بسته شد، اما پس از آن محصولات مشابه ديگري توسط شركتهاي مختلف طراحي و ساخته شدند و پس از 4 سال يعني سال 1985 شركت توشيبا نخستين كامپيوتر همراه توليدي اين شركت را كه در حقيقت به عنوان اولين لپتاپ واقعي در تاريخ فناوري به ثبت رسيده است در نمايشگاه سيبت كه همه ساله در هانوفر آلمان برگزار مي‌شود به معرض نمايش عموم گذاشت.
البته پيش از آن اپل كامپيوتر جديدي در ابعاد يك نوت‌بوك طراحي كرده بود، اما از آنجايي كه داراي يك صفحه نمايش جداگانه بود لپتاپ محسوب نمي‌شد و تنها براي كاربران خانگي و همچنين براي استفاده از آن در فروشگاه‌ها مورد استقبال قرار گرفت.
كامپيوترهاي همراه به جاي كامپيوترهاي روميزي
لپتاپ ساخته شده توسط توشيبا 5/5 كيلوگرم وزن داشت و اندازه صفحه نمايشگر آن در مقايسه با اوزبورن بزرگ‌تر بود. پس از آن كامپيوترهاي همراه ديگري به بازار عرضه شدند كه در مقايسه وزن كمتر و صفحه نمايش بزرگ‌تري داشتند و سال 1991 نخستين كامپيوترهاي همراه مجهز به نمايشگرهاي رنگي به بازار عرصه شدند و به اين ترتيب از سال 2000 ميلادي و در آغاز هزاره سوم لپ‌تاپ‌هايي به بازار عرضه شدند كه نمايشگرهاي بزرگ‌تري داشتند و از اين‌رو مي‌توانستند جايگزين مناسبي براي كامپيوترهاي روميزي باشند.
پس از آن كامپيوترهاي همراه گوي سبقت را از كامپيوترهاي شخصي روميزي ربودند و به فروش قابل‌توجهي دست يافتند و روند كوچك شدن كامپيوترهاي همراه همچنان ادامه يافت تا اين كه نوت‌بوك‌هاي سبك‌تر و پس از آن ميني نوت‌بوك‌ها يا همان نوت‌بوك‌ها و در آخرين سال از دهه نخست هزاره سوم آي‌پدها قدم به عرصه فناوري گذاشتند و توانستند مفهوم جديدي از كامپيوترهاي قابل حمل را به نمايش گذارند.
موفقيت آي‌پد بسياري از بزرگان دنياي سخت‌افزار را به اين فكر انداخت تا با هدف رقابت با آي‌پد، تبلت‌هايي با قابليت‌هاي جديد را به بازار عرضه كنند و به اين ترتيب اپل هم سرانجام از آي‌پد 2 كه در حقيقت نسل جديدي از آي‌پدها است رونمايي كرد و امروزه اين كامپيوترها از قابليت‌هاي متعددي برخوردار بوده و مي‌توانند پاسخگوي طيف وسيعي از نيازهاي كاربران باشند.
از آنجايي كه بسياري بر اين باورند كه نخستين كامپيوترهاي قابل حمل واقعي سال 1985 ميلادي و توسط توشيبا به بازار عرضه شدند، سال گذشته نيز شركت توشيبا كه توانسته بود با معرفي و ساخت نخستين لپتاپ واقعي پس از اوزبورن گوي سبقت را از شركتهاي بزرگي مانند IBM، اپل و مايكروسافت ربوده و موفقيت بزرگي را در مسير پيشرفت و توسعه به عنوان يكي از بزرگ‌ترين غول‌هاي دنياي فناوري از آن خود سازد جشن تولدي را به مناسبت 25سالگي تولد كامپيوترهاي همراه برگزار كرد و به اين ترتيب سال گذشته شركت توشيبا به علت گذشت يك ربع قرن رونمايي از نخستين كامپيوترهاي همراه، 3محصول جديد خود را به نمايش گذاشت.
از روزهايي كه براي نخستين بار كامپيوترهاي شخصي به كامپيوترهاي همراه يا كيفي مبدل شدند، مدت زمان زيادي نمي‌گذرد اما سرعت رشد آنها بسيار بيشتر از آنچه ابتدا تصور مي‌شد بوده و به نظر مي‌رسد كه اين صنعت افق روشني را پيش‌رو داشته باشد.
كامپيوترهايي مطابق با نياز كاربران
اگر نگاهي به سال‌ها پيش از رونمايي از اوزبورن بيندازيم، مي‌توانيم بگوييم كه آلن كاي از كارشناسان شركت زيراكس نخستين فردي بود كه اوايل دهه 1970 ميلادي طرح كامپيوترهايي با قابليت حمل را براي نخستين بار ارائه كرد. اين كامپيوترها كه در آن زمان به عنوان كامپيوترهايي موسوم به داينا بوك (Dynabook) طراحي شده بودند، بيشتر شبيه دفترچه يادداشت‌هايي براي ثبت اطلاعات شخصي و مورد نياز افراد بودند و به همين علت است كه اين كامپيوترها را نوت‌بوك هم مي‌نامند. آلن كاي بر اين باور بود كه داشتن يك كامپيوتر همراه براي ثبت و نگهداري اطلاعات شخصي مورد نياز افراد ضروري بوده و به همين علت علاوه بر اين امكانات و قابليت‌هاي اتصال به شبكه بي‌سيم را نيز به عنوان يكي از ويژگي‌هاي ضروري براي اين كامپيوترها مد نظر قرار داده بود. اگرچه اين تلاش‌ها نتوانست موفقيتي را براي آلن كاي به همراه داشته باشد اما زمينه مناسبي را براي معرفي و ساخت كامپيوترهاي همراهي كه امروزه نسل جديدي از آنها به همراه هميشگي بسياري از افراد مبدل شده‌اند به وجود آورده و از آن زمان تا امروز انواع مختلفي از لپ‌تاپ‌ها با قابليت‌هاي مختلف به بازار عرضه شده‌اند و بدون شك مي‌توانيم بگوييم لپ‌تاپ‌هاي امروزي بسيار پيشرفته‌تر و سبك‌تر بوده و از نظر ظاهري نيز پيشرفت قابل توجهي داشته و در حقيقت از نظر ظاهري به آنچه كاي در دهه 1970 ميلادي تصويري از آن را به عنوان كامپيوترهاي قابل حمل ارائه كرده بود، شباهت بيشتري دارند. علي‌رغم اين كه لپ‌تاپ‌ها از بسياري جهات بسيار پيشرفته تر از كامپيوترهاي روميزي هستند اما هنوز هم نتوانسته‌اند به طور كامل جايگزين آنها شوند. به همين علت بسياري از افرادي كه قصد خريد كامپيوتر دارند در انتخاب بين كامپيوتر روميزي و كامپيوترهاي قابل حمل با ترديد مواجه مي‌شوند.
لپتاپ با وجود داشتن ويژگي‌هايي مانند قابليت حمل، كاهش مصرف انرژي و همچنين ايجاد سر و صداي كمتردر مقايسه با رايانه‌هاي روميزي معمولا از نظر گرافيكي بسيار ضعيف‌تر از كامپيوترهاي روميزي هستند. ممكن است اين تفاوت‌ها چندان محسوس نباشد اما با توجه به نوع استفاده كاربر و همچنين مدت زماني كه يك كاربر از كامپيوتر شخصي خود استفاده مي‌كند اهميت هر يك از اين ويژگي‌ها براي كاربر متفاوت خواهد بود.
آنچه مسلم است اين كه در دنياي امروز محبوبيت كامپيوترهاي همراه يا همان لپ‌تاپ‌ها بسيار بيشتر از كامپيوترهاي روميزي است تا جايي كه امروزه در بيشتر خانه‌ها، ادارات و مراكز آموزشي مي‌توان ردپايي از اين كامپيوترها كه سبك و قابل‌حمل بودن از مهم‌ترين ويژگي‌هاي آنها محسوب مي‌شود را يافت. در گذشته اين كامپيوترها به صورت عمومي و تنها در مدل‌هاي محدودي ساخته مي‌شدند اما امروزه اغلب آنها به صورت اختصاصي طراحي شده‌اند و كاربران با توجه به نيازشان مي‌توانند انواع مختلفي از كامپيوترهاي همراه را در بازارهاي تجاري بيابند.
گذري بر تحولات در دنياي لپ‌تاپ‌ها
در عصري مي‌خواهيم از اجداد و نياكان كامپيوترهاي پيشرفته امروزي سخن بگوييم كه تبلت‌ها و ميني‌نوت‌بوك‌ها بسيار نازك يا همان نت‌‌بوك‌هاي صفحه مسطح و تلفن‌هاي همراه هوشمند بخش بزرگي از بازارهاي بزرگ فناوري در سطح دنيا را تصاحب كرده‌اند.
اوزبورن يك
اپسون اچ- ايكس 20
مك بوك
تبلت
منابع: Technology reviewوWikipedia