وزیر امور خارجه درباره مذاکره برای رفع تحریم های غیرهسته ای گفت: این احتمال وجود دارد که در شرایط مناسب، مذاکراتی صورت بگیرد ولی ما باید ببینیم طرف مقابل، برجام را اجرا می کند یا نه.
محمد جواد ظریف درگفتگو با ایرنا، بیانات رهبر انقلاب را در این زمینه یادآور شد و گفت : ایشان فرمودند:” برجام آزمونی برای طرف مقابل است؛ اگر طرف های مقابل در این آزمون نشان بدهند تمایل دارند به راه حل برسند این آمادگی را داریم وارد حوزه‌های دیگر بشویم.”
اوافزود: کمابیش اجماعی در دنیا درباره ضرورت اجرای برجام وجود دارد.
رییس دستگاه دیپلماسی از نقش
‘ حسن روحانی’ در مذاکرات هسته ای گفت و اینکه هیچ کس به اندازه او بحث هسته ای را با جزئیات دنبال نکرده است.
اشراف روحانی به جزئیات؛ پشتوانه مذاکره کنندگان بود ولی آنچه از نظر او ؛ مهمتر از ‘اشراف’ است؛ ‘ شهامت’ روحانی است.شاید هیچ کس در کشور به اندازه جناب آقای دکتر روحانی بحث هسته‌ای ‌و سیاست خارجی را از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی‌این طور با جزئیات دنبال و پیگیری نکرده است؛در حوزه سیاست خارجی،در حوزه همسایگان ومسائل امنیت ملی ایشان نقش بی بدیلی داشته اند و اطلاعات بی نظیری هم دارند . لذا این پشتوانه جدی برای تیم مذاکره کننده بود که با فردی کار می‌کردیم که اگر نگوییم بیش از خودما، به اندازه ما به ابعاد مختلف بحث هسته ای اشراف داشت و این خیلی کمک ما بود.
وی ادامه داد:تصمیم گیری به شهامت نیاز دارد،تصمیم نگرفتن هیچ شهامتی نمی‌خواهد چون شما از کیسه مردم خرج می‌کنید. شما هزینه ای را پرداخت نمی‌کنید. مردم هستند که هزینه عدم تصمیم را پرداخت می‌کنند. مردم هستند که فشارها را تحمل می‌کنندو مردم هستند توهین‌ها، تحقیرها و بی حرمتی را تحمل می‌کنند ؛ نمی‌توانند داروی مورد نیازشان را بخرند.برای درمان بیمارانشان با مشکل مواجه می‌شوند.این هزینه‌ها را مردم می‌پردازند.بله گروهی می‌توانند شعار بدهند ومی‌توانند ادعای مقاومت بکنند، اما در واقع مردم هستند که هم مقاومت می‌کنند و هم بهای شعارهای برخی را می‌پردازند.وارد شدن به حوزه تصمیم گیری و مذاکره شجاعت و شهامتی می‌خواهد که این شجاعت و شهامت را جناب آقای دکتر روحانی به خوبی نشان دادند.شجاعت و شهامتی که با هدایت مقام معظم رهبری با بحث نرمش قهرمانانه شروع شد و توسط رئیس جمهوری با جدیت و ایثارگری و با شهامت بی نظیری ادامه پیدا کرد،شهامتی که مبتنی بر آگاهی، واقع بینی و جدی نگری به شرایط و تحولات بین المللی ‌بود ، شهامتی که مبتنی بر عشق به کشور،عشق به مردم و عشق به منافع ملی بود.البته شهامت به این معناست که هیچ گاه از حقوق مردم و از منافع مردم تحت هیچ شرایطی نباید کوتاه آمد و نباید اجازه داد این حقوق مورد خدشه قرار بگیرد.
او از نامهربانی‌ها و ناملایمات و عبارات نامناسب برخی در داخل نسبت به مذاکره کنندگان ایرانی هم گلایه کردو گفت که مخالفان برجام در آمریکا تلاش می‌کنند فضایی ملتهب ایجاد کنند و هدف از طرح تشدید تحریم‌ها هم ‘فقط سر و صدا’ است .
البته وزیر خارجه از این که ‘بعضی دوستان به خاطر دعوای داخلی’ همان کاری را می‌کنند که امریکایی می‌خواهند،ابراز ناخرسند ی کردوگفت: چون توکل ما به خداست و پشتگرمی‌مان به مردم بود، هیچ قدرتی را در برابر خودمان قدرت نابرابر نمی‌بینیم.اما به هر حال از نظر ظاهری شش قدرت برتر دنیا در برابر ما بودند و ما در برابر اینها باید از منافع کشور دفاع می‌کردیم .
این گونه نبود که نگاه و حواسمان فقط به طرف مقابل باشد، بلکه بایدمتاسفانه مرتب نگران ضربه‌ها و بعضی وقت‌ها بیشتر از همه، ضربه‌هایی می‌بودیم که از پشت ازطرف برخی دوستان به ما وارد می‌شد! که این، بسیار کار ما را دشوار کرده بود.ولی به لطف خدا و با حمایت رهبری که در بزنگاه‌های مهم لطف می‌کردند ؛ زمانی که برخی دوستان از عبارات بسیار نامناسبی درباره تیم مذاکره کننده استفاده می‌کردند و متاسفانه بعضی‌ها هنوز هم هر وقت فرصت دستشان بیاید از این حرف‌ها می‌زنند؛ ایشان با عبارات بسیار کریمانه از تیم مذاکره کننده حمایت کردند.
ظریف افزود:اگر نبود حمایت‌های ایشان و پشتیبانی ریاست محترم جمهوری و اگر نبود حمایت‌های مردم ،مردمی‌که می‌خواهیم یک بار دیگر با حضورشان در انتخابات این قدرت را به دیپلماسی کشور بدهند، حتما نمی‌توانستیم این مذاکرات را به نتیجه برسانیم.
وی درمورددیدگاه منتقدین دولت مبنی براین که برجام نتیجه کم آوردن تیم ایران در مذاکره بوده است ادامه داد:برجام نتیجه یک معادله سیاسی است که اگر بخواهم مواردی که طرف مقابل از موضعش پایین آمده را بشمارم حتما بسیار زیاد خواهد بود.ما چند تا موضوع محوری داشتیم ، ضمن این که باید توجه هم بکنیم جمهوری اسلامی‌در شرایطی وارد مذاکره شد که اینها توانسته بودند قطعنامه‌های ‌متعددی تحت فصل هفت منشور ملل متحد تصویب بکنند‌ .
در ابتدای مذاکرات می‌گفتند ایران نباید غنی سازی داشته باشد. بعد که غنی سازی را پذیرفتند،می‌گفتند باید در حد چند صد سانتریفیوژ باشد. بعد که تعداد بالاتر را پذیرفتند می‌گفتند،غنی سازی فقط باید با سانتریفیوژIR1باشد. بعد که ما تاکید کردیم روی تحقیق و توسعه گفتند تحقیق و توسعه فقط می‌تواند روی IR1 باشد .بعد توانستیم تحقیق و توسعه را در IR8انجام دهیم.خط قرمز آنها این بود که اسم آب سنگین نبرند حتی در بیانیه ژنو حاضر نشدند بگویند راکتور آب سنگین اراک و چون حاضر نبودیم هیچ چیز جز آب سنگین بگوییم آنها هم حاضر نبودنداسم آب سنگین را بیاورند.ما به اسم IR40 آوردیم که بالاخره معلوم بود درباره چه صحبت می‌کنیم.به این تفاهم رسیدیم و این نشان می‌دهددر همه این موارد حتی در کلمات چقدر دعوا شده است.آنها خیلی چیزهای دیگر را حاضر نبودند. آنها می‌خواستند بحث موشکی را وارد کنند ونظارت بر توان موشکی ایران داشته باشند؛ما اجازه ندادیم.
اگر امروز می‌بینید درباره آن بحث و ادعا می‌کنند ؛ تلاش کردند همه اینها را در طول مذاکرات وارد کنند ولی نتوانستند.از طرف دیگر ما هم دلمان می‌خواست همه تحریم‌ها یکجا برداشته شود. طرف مقابل می‌گفت خیلی از این تحریم‌ها هسته ای نیست واگر می‌خواهید راجع به تحریم‌های غیرهسته ای وارد شوید و درباره آن صحبت کنید،راجع به بحث‌های غیرهسته ای هم باید وارد شویم وآنها این آمادگی را داشتند.
وی افزود:دستورالعمل ما و خطوطی که برای ما ترسیم شده بود این بود که فقط در حوزه هسته ای مذاکره کنیم که به نظر من خیلی هم درست بود.اعتقاد دارم اگر می‌خواستیم موضوعات دیگر را هم وارد این کار کنیم، هیچ وقت به نتیجه نمی‌رسیدیم، چون اختلافات ما با طرف مقابل اختلافات قابل توجهی بود.این که هیچ کس در یک مذاکره به صد درصد خواسته‌هایش نمی‌رسد یک واقعیت است ؛ حتی وقتی شما با یک طرف –ونه ۷ طرف — مذاکره می‌کنید اگر آن طرف از نظر قدرت مادی هم سطح یا پایین تر از شما باشد هم حتما شما به همه خواست ‌هایتان نمی‌رسید وگرنه اسمش را مذاکره نمی‌گذاشتند؛ به آن می‌گفتند تحمیل.دوستانی که ایراد می‌گیرند تفاوت بین سخنرانی و مذاکره را متوجه نیستند.
یعنی آنچه دوستان انجام دادند سخنرانی بود.دوستان می‌گویند به نتیجه رسیدیم اما آمریکایی‌ها مانع شدند،پس یعنی به نتیجه نرسیدید و شرایط طوری بود که با یک مخالفت آمریکا عملا نتیجه ای ‌حاصل نشد.
نتیجه واقعی آن چه بود؟ این بود که بعد از هر مذاکره، تحریم‌ها علیه ایران تشدید شد؛ یعنی ما به اسم مذاکره سخنرانی کردیم . بهای آن را چه کسی پرداخت؟ مردم ایران پرداختند.