سنت نبوی اعتکاف خلوتکده ای است تا انسان با معتکف شدن زنگار از گناهان خود بشوید و چند روزی از منیت و مادیت جدا شده، به خویشتن خویش و خالق نزدیک‌تر شود.

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، اعتکاف یکی از سنت‌های حسنه است، که برای برپایی منظم و باشکوه آن در آیین‌ها و مناسبت‌های مختلف در آموزه‌های دینی ما مسلمانان و حتی سایر ادیان تاکید فراوانی شده و در حقیقت این مراسم مخصوص دین اسلام نبوده ‏بلکه در ادیان الهى دیگر نیز وجود داشته و در اسلام استمرار یافته است که در قرآن کریم و احادیث بر اهمیت این سنت حسنه تاکید شده است.

با این مقدمه استان آذربایجان‌شرقی و در راس این استان نیز شهر تبریز، که در برگزاری این نوع مراسم معنوی و سنت حسنه پیشگام سایر استان‌ها و شهرهای کشورمان به حساب می‌آید، به طوریکه به خاطر همین پیشتازی در برپایی این گونه مراسم های معنوی دینی در این خطه است که از آن به عنوان پایتخت تشیع جهان اسلام یاد می‌شود.

در واقع آنچه در این زمینه مهم به نظر می‌رسد اینکه مراسم اعتکاف، امسال نیز همچون سال‌های گذشته مصادف با ایام‎البیض در بیش از 120 مسجد آذربایجان‌شرقی با حضور نزدیک به 20 هزار معتکف برگزار شود.

بر همین اساس، این مسئله بهانه‌ای شد، در گزارش و تحلیلی به برخی دستاوردها و برکات برگزاری این آیین معنوی می‌پردازیم.

پایتخت تشیع جهان اسلام با حضور هزاران معکتف رنگ خدا گرفت

کوتاه سخن آنکه در سال‌جاری مساجد جامع  استان آذربایجان‌شرقی نیز همچون سراسر کشور، میزبان معتکفان و مومنانی هستند، که با شرکت در این مراسم معنوی ضمن صیقل دادن روح خویش، با خداوند متعال پیوند دوباره برقرار کنند و از آفت ‏خدا فراموشى و از خود بیگانگى محفوظ بمانند.

نکته مهم‌تر دیگر اینکه اعتکاف امسال با شعار «اعتکاف، تعالی بخش ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی» برگزار می‌شود، که در این راستا، به منظور آسایش متقاضیان و کاهش حضور فیزیکی آنها، ثبت نام شرکت کنندگان در این آیین معنوی در آذربایجان شرقی به صورت الکترونیکی بوده است.

در واقع الکترونیکی کردن ثبت نام و برگزاری اعتکاف تخصصی در آذربایجان‌شرقی و به ویژه در شهر تبریز یکی از ویژگی‌های بارز این استان بوده که در این ارتباط مدیر کل تبلیغات اسلامی آذربایجان‌شرقی می‌گوید: این اقدام برای اولین بار در تبریز از طریق سامانه جامع به آدرس الکترونیکی www.etekaf-tabriz.ir بیشتر به منظور آسایش معتکفین در 39 مسجد صورت گرفته به طوریکه امسال این مراسم در ایام البیض مصادف با 22، 23 و 24 فروردین در مساجد محوری استان برگزار می‌شود.

حجت الاسلام سیدشهاب الدین حسینی گفت: امسال سنت حسنه اعتکاف در ۱۲۴ مسجد در سطح استان برگزار می‌شود که ۴۰ مسجد در سطح تبریز و بقیه در سایر شهرهای استان مهیای برگزاری مراسم اعتکاف است.

این مقام مسئول همچنین با تاکید بر اینکه ۲۰هزار نفر در سطح استان برای اعتکاف شرکت کرده‌اند که ۱۵هزار نفر از معتکفین را بانوان و ۵ هزار نفر را برادران تشکیل می‌دهند، اضافه می‌کند: اعتکاف امسال رشد ۲۵ درصدی در مساجد داشته است.

مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی آذربایجان‌شرقی همچنین در خصوص برگزاری اعتکاف تخصصی هم می‌گوید: اعتکاف دانشجویی ویژه پسران در مسجد دانشگاه تبریز، اعتکاف دانشجویی ویژه دختران در مسجد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز و مسجد رسول الله واقع در کوی دانشگاه تبریز ویژه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی  و مسجد استاد شاگرد تبریز نیز برای اعتکاف دانش‌آموزی در نظر گرفته شده و اعتکاف نظامی نیز در مسجد پایگاه نظامی برای پرسنل نیروهای مسلح برگزار می‌شود.

اعتکاف؛ شکوه جلوه همنشینی با خدا

 وی با تاکید بر اینکه عتکاف فصل بارش رحمت پروردگار و شستن آلودگی های روح و نورانی ساختن دل است، می افزاید: اعتکاف در حقیقت نقطه و حلقه اتصال عبد با معبود است که می تواند روح و روان انسان را صیقل داده و به معبود نزدیک سازد.

معاون فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی و دبیر ستاد اجرایی اعتکاف آذربایجان‌شرقی نیز گفته از 124  مسجد در نظر گرفته برای معتکفان در این استان، تعداد ۵۱ مسجد ویژه بانوان، ۲۸ باب مسجد برای برادران و ۱۳ مسجد هم به صورت مشترک آماده پذیرایی از معتکفان در شهرستان‌های استان هستند.

حجت الاسلام میکائیل اسکندری، یادآور شده که پیش بینی می شود در مجموع بیش از 6 هزار و ۵۰۰ نفر معتکف در شهر تبریز و نزدیک به ۱۳ هزار نفر در سایر شهرستان های آذربایجان شرقی معتکف شوند.

از سوی دیگر، حضور پرشور دانشجویان، دانش آموزان و به خصوص نوجوانان و جوانان در این گونه مراسم های معنوی است، که به دلیل اهمیت این زمینه، گفت و گوی نیز با تنی از این قشر انجام داده ایم که از منتظرتان می گذرد.

اعتکاف در خانه دوست

محمد میلان، یکی از جوانان شرکت کننده در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز می‌گوید: اوج و لذت اعتکاف این است که انسان با خلفت با خدای خویش به آرامش می‌رسد و به نظر بنده حضور قشر جوان و نوجوان هر از چند گاهی در این گونه مراسم‌ها ضروری است.

وی می‌افزاید: با داشتن برنامه همچنین می توان از این ایام بهترین شکل بهره‌مند شد، که به نظر می‌رسد که در سال‌های گذشته متولیان این حوزه کمتر به آن می پرداختند.

علی محمدی، دانشجوی یکی از دانشگاه‌های استان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس معتقد است: در عصر امروز که استکبار جهانی و دشمنان جهان اسلام با ترفندهای مختلف از جمله  از طریق شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ها در صدد تغییر سبک زندگی اسلامی و تضعیف ارزش‌های اخلاقی است، مسوولان، دست اندرکاران امر و به خصوص دستگاه‌های ذی‌ربط، باید بیش از اینها برای حضور گسترده مردم تلاش کنند.

حضور زیر سایه خدا

از این رو، مهمترین مسئله‌ای که درباره برگزاری این نوع آیین های دینی و مذهبی، توسط عموم مردم و به ویژه مسوولان و کارشناسان این حوزه مطرح می‌شود، نداشتن برنامه ریزی درست و کلان راهبردی فرهنگی و دینی در بین مسوولان و دست اندرکاران این عرصه با توجه به نیاز امروز جامعه است.

رضا کاظمی، شهروند نوجوان دیگر شهر تبریز نیز در این ارتباط می گوید: ایام اعتکاف بهترین فرصت برای نزدیکی و درد و دل با خداوند متعال در جهت تزکیه نفس و پرداختن بیش از پیش به امور معنوی است.  

وی می افزاید: افراد شرکت کننده در این نوع مراسم می فهمند که این لحظه‌ها بهترین زمان‌های زندگی خویش بوده است، به طوریکه حضور بنده در اعتکاف دانشجویی یکی از شیرین‌ترین و به یاد مانده‌ترین دوران است.

کیمیا دانشجوی ترم آخر دکتری عمران دانشگاه تبریز به خبرنگار فارس در تبریز می‌گوید: همه عمرم را برای همه چیز وقت گذاشتم اما فرصتی پیدا نکردم که برای خود، رفتار، اعمال، کردار و مسوولیتی که در دنیا دارم بیاندیشم، اعتکاف فرصتی ارزشمند است که به دور از زندگی و مشغله‌های روزمره به هدف آفرینشم فکر کنم کاری که باید از سال‌های گذشته انجام می‌دادم.

این دانشجو 29 ساله بعد اجتماعی مراسم اعتکاف را بسیار موثر برای زندگی یک انسان می‌داند و معتقد است که اعتکاف نیز مانند بسیاری از مراسم معنوی نظیر حج، تجمع اربعین، نماز جمعه و غیره بعد اجتماعی بسیار قوی دارد که دور همنشینی‌ها و جلساتی که با دوستان دیگر برگزار می‌شود، کمک می‌کند دغدغه‌های مشترک خود را بشناسیم و راهکارهای برای حل آن پیدا کنیم.

اعتکاف؛ ضیافتی به افتخار دوست

به هر حال نکته قابل تامل در این راستا اینکه، مسوولان و دست اندرکان برگزاری این گونه آیین‌های معنوی و به خصوص اعتکاف آگاه باشند که حضور گسترده جوانان در اعتکاف زمینه ساز بعد معنوی آنها است و موجب پرورش فکر و اندیشه نوجوانان و جوانان در ارتباط نزدیکی با خداوند متعال می‌شود، بدینسان باید سعی کنند زمینه حضور بیش از پیش آنان به این گونه برنامه‌ها فراهم شود.

به سخن دیگر اینکه اعتکاف تمرین سه روز زندگی کردن با خداست، که در دین اسلام بیش از هرآئین دیگری مورد توجه بوده که علاوه بر قرآن کریم دراحادیث ائمه اطهار(ع) بر اهمیت برپایی گسترده آن تأکید شده است.

کوتاه سخن آنکه پذیرش معتکفین در استان آذربایجان شرقی بعد از نماز مغرب روز دوشنبه  صورت خواهد گرفت و در اولین روز اعتکاف همزمان با ولادت آقا امیرالمومنین (ع) مراسم یادبود شهدای حرم و تجلیل از پدران گرانقدر شهدای مدافع حرم برگزار می‌شود.

همچنین در سالروز وفات حضرت زینب (س) نیز یاد شهدای ارزشمند مدافع حرم در بین معتکفین گرامی داشته می‌شود. پخش زنده مراسم اعتکاف از شبکه استانی، دعوت از سخنرانان کشوری، انجام اعمال ام داوود با حضور مداحان برجسته کشور، استفاده از مشاوران در زمان اعتکاف و چاپ و پخش 5 هزار کتابچه در بین معتکفین از دیگر برنامه های مهم اعتکاف این استان اعلام شده است.

** گزارش از: موسی کاظم زاده