در نقشه جامع علمي كشور بر حاكميت جهان‌بيني توحيدي اسلام در كليه ابعاد علم و فناوري، تضارب آرا و آزادانديشي و همچنين "تحول بنيادين " در علوم انساني در چارچوب جهان‌بيني اسلامي تأكيد شده است.
گروه دانشگاه خبرگزاري فارس قصد دارد جزئيات نقشه جامع علمي كشور را منتشر كند كه در همين راستا فصل اول اين سند مهم علمي كشور با موضوع "ارزش‌هاي بنيادين و الگوي نظري نظام علم و فناوري كشور " منتشر مي‌شود.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاري فارس، "ارزش‌هاي بنيادين و الگوي نظري نظام علم و فناوري كشور " بر اساس آنچه در فصل اول نقشه جامع علمي كشور آمده به شرح ذيل است:
مباني ارزشي نظام علم و فناوري كشور به مثابه روح حاكم علمي كشور بوده و مشخص كننده جهت‌گيري‌هاي نظام، اولويت‌ها و بايد و نبايدها در عرصه‌هاي آموزش، پژوهش و فناوري است. مهمترين اين ارزش‌ها عبارت‌اند از:
1- حاكميت جهان‌بيني توحيدي اسلام در كليه ابعاد علم و فناوري؛
2- علم هدايتگر و هدفمندي آخرت‌گرايانه علم و فناوري؛
3- عدالت‌محوري، پرورش استعدادها و دستيابي همگان به خصوص مستضعفين در حوزه علم و فناوري و تقويت خلاقيت نوآوري و خطرپذيري در علم؛
4- كرامت انسان با تكيه بر فطرت حقيقتجو، عقل‌‌گرا، علمطلب و آزادگي وي؛
5- آزادانديشي و تبادل آرا و تضارب افكار (جدال احسن)؛
6- توجه به اصل عقلانيت تكريم علم و عالم ،ارزشمندي ذاتي علم و ضرورت احترام حقوقي و اخلاقي به آفرينش‌هاي فكري و علمي، و دستاوردهاي علمي بشر و بهره‌گيري از آنها در چارچوب نظام ارزشي اسلام؛
7- علم و فناوري كمالآفرين توانمندساز، ثروتآفرين و هماهنگ با محيط زيست و سلامت معنوي، جسمي، رواني و اجتماعي آحاد جامعه؛
8- ايجاد تحول بنيادين علمي در خصوص در بازبيني و طراحي علوم انساني در چارچوب جهان‌بيني اسلامي؛
9- تعامل فعال و الهامبخش با محيط جهاني و فرآيند‌هاي توسعه علم و فناوري در جهان،
11- اخلاقمحوري، تقدم مصالح عمومي بر منافع فردي و گروهي، تقويت روحيه تعاون و مشاركت و مسئوليت پذيري آحاد جامعه علمي و نهادهاي مرتبط با آن.
* الگوي مناسب نظام علم و فناوري ويژه جامعه ايراني كه به دنبال احياي فرهنگ و ايجاد تمدن نوين اسلامي - ايراني است، بايد ويژگي‌هاي اصلي زير را داشته باشد:
1- تركيب عرضهمحوري و تقاضامحوري: با توجه به اهداف، آرمان‌ها و اولويت‌هاي بلندمدت نظام و كافي نبودن تقاضاهاي بخش‌هاي اقتصادي و صنعتي از موارد مذكور، از برخي حوزه‌ها و رشته‌هاي علمي اولويت‌دار بايد حمايت اختصاصي شود. اين وجه از نظام علم و فناوري معطوف به توليد و عرضه دانش بر مبناي اهداف و آرمان‌هاي جامعه است. از سوي ديگر افزايش تقاضاي نظام‌هاي فرهنگي، سياسي، صنعتي و اقتصادي ملي و فراملي و در نتيجه تجاري كردن دانش و فناوري، اهميت ويژه‌اي در پيشرفت همهجانبه و پايدار كشور دارد. بنابراين، الگوي مناسب براي نظام علم و فناوري جامعه ايراني در اين زمينه تركيبي از الگوهاي عرضهمحوري و تضاهامحوري است.
2- اجتماع دو رويكرد برونمداري و درونمداري: نظام علم و فناوري جامعه ايراني از نظر توجه به نيازهاي قابليت‌ها و ظرفيت‌هاي بومي و مزيت‌هاي نسبي كشور، درونمدار است. از سوي ديگر با توجه به فرصت‌هاي پيشِرو در جهان و كشورهاي اسلامي، مشاركت علمي و فناوري فعال با جهان اسلام و ساير كشورها داشته و بنابراين در اين زمينه برونمدار است.
3- تلفيق آموزش با تربيت، پژوهش و مهارت: از آنجا كه علم عامل پيشرفت همهجانبه و پايدار كشور است، بايد الگوي تفكيكي حاكم بر نظام فعلي علم و فناوري به سرعت در جهت الگويي تلفيقي تحول يابد. بدين منظور اين تلفيق بايد از آموزش ابتدايي آغاز و در تمام دوره‌هاي آموزشي ادامه يابد و در نتيجه الگوي آموزشي حافظهمدار فعلي جاي خود را به الگوي مبتني بر يادگيري دانش به همراه تربيت انسان‌ها، پرورش مهارت‌ها و پژوهش خواهد داد. در نظام آموزش عالي نيز رويكرد پژوهشمحوري تقويت خواهد شد.