جام جم آنلاين: در حالي مقامات وزارت کار از خروج زودبازده‎ها به عنوان محور اصلي اشتغال‎زايي سخن گفته‎اند که هنوز از سوي بانک‎ها هيچ برنامه روشني براي اعطاي تسهيلات به مشاغل خانگي اعلام نشده است.
به گزارش مهر، طرح بنگاه هاي کوچک زودبازده که محوري ترين طرح اشتغالزايي دولت در سالهاي گذشته بوده است با تغيير وزير کار دولت نهم و آغاز به کار وزير جديد در دولت دهم؛ رفته رفته راه بايگاني و خروج از محوريت را طي کرد.

سروصداي زودبازده‌ها خوابيد

بر پايه اين گزارش، اين طرح که با دريافت حدود 28 هزار ميليارد تومان تسهيلات سروصداي زيادي را نيز ايجاد کرده بود به يکباره راه افول و توقف را در پيش گرفت. در واقع با وجود تاکيدات مسئولان سابق وزارت کار از جمله سيدمحمد جهرمي وزير سابق کار و امور اجتماعي مبني بر استمرار اين طرح تا ايجاد اشتغال براي همه کارجويان؛ اين مسئله محقق نشد.

پايان سال 84 تا پايان سال گذشته را مي توان دوران حضور زودبازده ها در بازار کار، قرار گرفتن در صف تسهيلات بانکي و ميدان اظهارنظرهاي موافق و مخالف دانست اما پس از آن زودبازده ها ديگر نتوانستند راه گذشته خود را بپيمايند و به نوعي از چرخه اصلي کار خارج شدند.

اميدواري طراحان زودبازده ها به تاکيدات دولت در قبال بازشدن پرونده ويژه تسهيلات دهي به اين طرح ها از سويي و عدم تمايل بانک ها به پذيرفتن همه طرح ها و همچنين تسهيلات دهي طبق نظر درخواست کنندگان و وزارت کار؛ در نهايت به اختلافات حتي رسانه اي رئيس کل سابق بانک مرکزي و وزير سابق کار انجاميد که البته در نهايت با پيروزي وزير کار خاتمه يافت.

بي‎ميلي بانک‎ها به زودبازده‎ها

پس از آن نيز گويا مسئولان ارشد وزارت کار بر اين تصور بودند که احتمالا تسهيلات دهي بانک ها به زودبازده ها رونق خواهد گرفت ولي سياست هاي جديد بانک مرکزي در آن زمان نيز براي طرح هاي اشتغال زاي زودبازده چنگي به دل نزد و به نوعي صف ها باقي ماند.

خروج برخي از طرح هاي زودبازده از توجيه اقتصادي، عدم پرداخت تسهيلات کامل، نيمه تمام ماندن طرح ها، عدم تامين سرمايه در گردش و همراهي کج دار و مريز بانک ها با اين طرح ها باعث شد تا دولت و وزارت کار به فکر تغيير محور اشتغال زايي و ارائه طرح هاي جديد تحت عنوان مشاغل خانگي بيفتند.

البته اوايل مسئولان جديد وزارت کار از زودبازده ها حمايت کردند و آنها را باعث کنترل نرخ بيکاري و ايجاد فرصت هاي شغلي دانستند. فقط در يک مورد شيخ الاسلامي، وزير کار مطرح کرده بود که پيگيري مسائل اين طرح ها به وي مربوط نمي شود.

موضع جديد وزارت کار در مورد زودبازده‌ها

اظهار نظر صريح و روشن ديگري که در اين زمينه مطرح شد و عملا پرونده زودبازده ها را بسته شده اعلام کرد، سخنان معاون توسعه اشتغال وزير کار است که در روزهاي گذشته اعلام کرد ديگر زودبازده ها محور اشتغال زايي نخواهند بود.

فروزان مهر تاکيد کرد که در جهت‌گيري و سياست‌هاي وزارت کار بحث بنگاه‌هاي زودبازده ديگر محور اشتغال زايي نخواهند بود و مباحث توليد را در اين بحث اثرگذار نمي‌دانيم. وزارت کار به دنبال بنگاه‌هايي است که اهداف رشد اقتصادي را دنبال کنند.

در هر حال در مقطع زماني فعاليت زودبازده ها گزارشات و آمارهاي مختلفي نيز از وضعيت عملکرد زودبازده ها و همچنين انحراف تسهيلات ارائه شد که هر يک به نوعي موضوع را مورد بررسي قرار داده بودند و وزارت کار نيز براي هر يک توجيه و توضيح خود را ارائه مي کرد.

نقطه اشتراک همه طرح‎ها

آفت همه طرحهايي که طي حداقل يک دهه گذشته براي اشتغال زايي ارائه شده است در اجراي طرحها به صورت آزمايش و خطايي با محوريت تسهيلات بانکي بوده است که اين موضوع به وضوح در مورد خوداشتغالي ها، زودبازده ها و در آينده نزديک در مشاغل خانگي قابل مشاهده است.

در مورد اينکه دولتها بايد طرح هاي مناسبي را براي ايجاد فرصتهاي جديد شغلي بر اساس نيازها و ظرفيتهاي کشور انتخاب و اجراي آن را براي دستيابي به نتيجه که همان پاسخگويي به نيازهاي اشتغالي کارجويان است دنبال کند و اگر طرحي براي اشتغال زايي با نيازهاي جوانان کشور منطبق است بايد ادامه يابد و اگر مناسب نيست از ابتدا اجرا نشود چون براي اين هدف مهم سيستم آزمايش و خطايي و يا بايگاني طرح هاي سابق جوابگو نخواهد بود؛ با عباس وطن پرور نماينده سابق کارفرمايان در اجلاس جهاني کار گفتگو کرده ايم.

عباس وطن پرور در خصوص اجراي طرح مشاغل خانگي و توقف زودبازده ها، با بيان اينکه مشاغل خانگي در گذشته نيز به نوعي توسط اتاق هاي تعاون به صورت پايلوت اجرا شده است، گفت: در شرايط فعلي، اقتصاد کشور ظرفيت و توجيه مناسبي براي پذيرش روش هاي آزمون و خطايي را ندارد.

آزمون و خطا جواب نمي‎دهد

نماينده سابق کارفرمايان در اجلاس جهاني کار اظهار داشت: به نظر نمي رسد مشاغل خانگي بتواند چرخه اقتصادي يک خانوار را پوشش دهد. هم اکنون با توجه به اينکه بيان مي شود در کشورهاي بسيار زيادي مشاغل خانگي وجود دارد ولي در جايي بيان نشده که اين طرح ها توانسته اند مشکل اشتغال را حل کنند.

وطن پرور ادامه داد: استفاده از طرح هاي اشتغال زايي استاندارد که توسط سازمان هاي جهاني ارائه مي شود بايد مورد توجه دولت ها قرار گيرد. طي دهه گذشته طرح هايي توسط کشورهايي مانند کره جنوبي، تايلند و چين اجرا شد که منجر به رشد و توسعه در اقتصاد آن کشورها و همچنين اشتغال زايي شده است.

اين فعال کارفرمايي، تصريح کرد: بهتر است به جاي حرف زدن عمل کنيم. در مورد طرح هايي مانند مشاغل خانگي که نياز است دولت نيز اقداماتي را در تهيه تجهيزات و ملزومات مورد نياز خانواده ها براي کار خانگي داشته باشد، آيا اين امکان وجود دارد؟

به گفته وطن پرور، آيا سازمان فني و حرفه اي در حال حاضر امکان ارائه آموزش هاي مورد نياز خانواده ها در بحث کار خانگي را دارد و يا خير؟ در مورد زودبازده ها که حدود 28 هزار ميليارد تومان تسهيلات پرداخت شد چه تضمين هايي براي بازگشت آن وجود دارد؟

نماينده سابق کارفرمايان در اجلاس جهاني کار افزود: امروز 99 درصد بنگاه هاي فعال در کشور آلمان به صورت کوچک و متوسط اداره مي شوند و اين نشان دهنده قابليت اجرا بودن زودبازده ها است اما آيا در کشور ما نيز جواب داده است.

وي بيان داشت: طبق قانون دولت به عنوان متولي اشتغال زايي و وزارت کار نيز به عنوان بازوي دولت در اين بخش شناخته مي شود ولي سوال اين است که چرا بايد اين مسئوليت از وزارت کار به وزارت تعاون که ظرفيت و توان لازم براي اداره امورات مربوط به اشتغال و مسائل مربوط به آن را ندارد، واگذار شود؟