جام جم آنلاين: بتازگي دانشمندان موفق شدند ژني را در برخي از ماهي‌ها شناسايي كنند كه به آنها اين امكان را مي‌دهد تا خود را پنهان و ناپديد كنند و از خطرات مصون بمانند. براساس اعلام اين دانشمندان، اين ژن سومين عضو از خانواده ژن agouti است. 2 ژن agouti قبلا در انسان شناسايي شده‌اند.
از اين دو ژن شناسايي شده در انسان، يكي از آنها درتعيين رنگ مو و پوست نقش دارد و ديگري نقش مهمي در بروز چاقي و ديابت دارد. سومين عضو اين خانواده كه در برخي ماهي‌ها بويژه ماهي‌هاي استخواني و ماهي تن شناسايي شده است، به ماهي‌ها كمك مي‌كند تا خود را با محيط پيرامون خود مطابقت داده و آنها را قادر مي‌سازد تا رنگ خود را با محيط اطراف تغيير دهند و خود را از خطرات حفظ كنند.
اين ژن (سومين عضو از خانواده ژن agouti) براي اولين بار در نوعي ماهي استخواني كشف شد. اين ماهي عجيب قادر است براحتي و در هر زمان كه بخواهد بدن خود را با نور تنظيم كند و با تغيير نور در طول روز رنگ خود و سيستم بدن خود را تغيير دهد.
اين توانايي كه نوعي سازگاري زمينه‌اي و محيطي است در برخي پستانداران نيز مشاهده شده است. مثلا اين قابليت سبب تغيير رنگ پوست بدن حيوان به قهوه‌اي در تابستان و تغيير آن به سفيد در زمستان كه نوعي استتار است، مي‌گردد.
البته اين قابليت تغيير رنگ در ماهي‌ها، دوزيستان و خزندگان بسيار بهتر و چشمگيرتر است به طوري كه اغلب اين جانداران قادرند در مدت كمتر از يك دقيقه رنگ بدن خود را تغيير داده و با محيط هماهنگ شوند. در طول اين تحقيقات، محققان در پي شناسايي اين ژن و كاركرد آن در ماهي‌ها، توانستند به كاركرد 2 ژن ديگر از اين خانواده كه در انسان ناشناخته بود، پي ببرند.
آنها دريافتند كه اين دو ژن نيز در بدن انسان همانند ماهي‌ها، در طول شبانه روز در تنظيم بدن با تغيير نور، نقش اساسي دارند.
مثلا يكي از كاركردهاي اين دو ژن در بدن آدمي آن است كه در تنظيم گرسنگي نقش دارد. كاركرد اين مكانيسم به گونه‌اي است كه سبب گرسنگي شما در طول روز مي‌شود يعني سبب مي‌گردد تا زماني كه هوا روشن است در طول روز گرسنه شويد و با تاريك شدن هوا و فرا رسيدن زمان خواب، از بروز احساس گرسنگي در انسان مي‌كاهد. در واقع همانند ماهي‌ها و ديگر حيوانات اين ژن به ايجاد پاسخ در برابر تغييرات محيطي كمك مي‌كند و سبب سازگاري بدن در برابر تغييرات محيطي مي‌شود.
مي‌توان گفت كه اختلال در كاركرد اين ژن سبب نقص در تنظيم سيستم بدن مي‌گردد و منجر به بروز برخي بيماري‌ها مي‌شود. مثلا در سيستم گرسنگي اختلال ايجاد شده و فرد حتي درطول شب نيز گرسنه مي‌شود و بيش از نياز بدن مي‌خورد كه اين امر منجر به چاقي و بروز بيماري ديابت مي‌گردد. البته محققان درصددند تا در آينده بتوانند اطلاعات دقيق‌تري به دست آورند كه اين امر مستلزم مطالعات و تحقيقات بيشتري است.
منبع: Science daily
آزاده سيد ميرزايي