جام جم آنلاين: حمله اخير توپخانه اي کره شمالي به يکي از جزاير کره جنوبي، يکبار ديگر توجه جهان را به مرز آبي دو کره در درياي زرد، که در حال حاضر يکي از پر مسئله ترين نقاط جهان است، جلب کرد.
اين مرز، خط مرزي شمالي است که اسمش گوياي تاريخچه آن نيز هست.پس از پايان جنگ کره (1950-1953)، سازمان ملل به صورت يکجانبه حدود اين خط را مشخص کرد و بر اين اساس، کشتي هاي کره جنوبي مجاز به عبور از اين خط نيستند.
با وجود آنکه کره جنوبي و آمريکا، متحد اين کشور، اين خط را به عنوان مرز غير رسمي پذيرفته اند و حدود آن را مراعات مي کنند، کره شمالي همواره به آن معترض بوده و براي خود حدود مرزي ديگري قائل است.
ميراث جنگ
با رسم خط مرزي شمالي که يک منحني با قوس رو به شمال است، پنج جزيره در نزديکي خط ساحلي کره شمالي براي کره جنوبي باقي ماند.
در طول جنگ، کره شمالي راهي جز رها کردن اين جزاير نداشت چرا که هيچيک از واحدهاي ارتش کره شمالي و چين براي مقابله با واحدهاي دريايي که سازمان ملل در منطقه مستقر کرده بود قدرت کافي نداشتند.
اکنون کشتي هايي که به اين منطقه رفت و آمد مي کنند به راحتي در تير رس توپخانه ساحلي، موشکهاي ضد کشتي و قايقهاي گشتي کره شمالي قرار دارند و اين جزاير براي کره جنوبي تبديل به تيغ دولبه اي شده است.
اگرچه اين جزاير از موقعيت دفاعي خوبي برخوردار نيستند، اما حياط خلوت خوبي براي جاسوسي از سواحل کره شمالي در اختيار کره جنوبي مي گذارد. اين جزاير در هنگام جنگ نيز به کرات به عنوان محل استقرار نيروها در انجام حملات و عمليات چريکي مورد استفاده قرار گرفته اند.
در اين جزاير کم جمعيت که اکثر ساکنانشان هم به کار ماهي گيري مشغولند، تعداد زيادي تفنگدار دريايي که سرآمد ارتش سرسخت و قدرتمند کره جنوبي هستند، مستقر شده اند.
در صورت اتخاذ سياست تهاجمي توسط کره جنوبي، اين جزاير فرصت انجام عمليات آبي- خاکي از جبهه هاي جانبي را براي اين کشور فراهم مي کند؛ که علت استقرار اين نيروها را توجيه مي کند.
رويارويي هاي اخير
از دهه 1960 تا 1980 درگيريهاي دو کره در مرز زميني، که منطقه غير نظامي اعلام شده، صورت گرفته است.
در دهه هاي اخير، بيشتر اين درگيريها شامل فعاليتهاي جاسوسي و عمليات نيروهاي مخصوص در خاک دو کشور يا خارج از آن بوده است. به عنوان مثال مي توان به بمب گذاري سال 1983 در يانگون ميانمار که در آن شماري از اعضاي دولت کره جنوبي به هنگام بازديد هيات همراه رئيس جمهور کره جنوبي از بناي يادبود انگ سان، معمار استقلال ميانمار کشته شدند يا بمب گذاري در يک هواپيماي متعلق به کره جنوبي در سال 1987 اشاره کرد.
ظاهرا استراتژي پيونگ يانگ از سال 1999 که درگيري مرگباري بين قايقهاي توپدار در گرفت، تغيير کرده و به منطقه خط مرزي معطوف شده است.
در سال 2002 در عملياتي که ظاهرا توسط کره شمالي به گونه اي برنامه ريزي شده بود تا با آخرين بازي خانگي کره جنوبي در مسابقات جام جهاني کره- ژاپن هم زمان باشد، يک درگيري شديد ديگر در مرز آبي دو کشور رخ داد. بعدا در سال هاي 2004 و 2009 نيز درگيريهايي در اين منطقه صورت گرفت.
اما جدي ترين اين درگيريها امسال اتفاق افتاد و کره شمالي از اژدر و توپخانه استفاده کرد که پس از جنگ هيچگاه مورد استفاده قرار نگرفته بود.
در ماه مارس امسال، 46 ملوان در جريان غرق شدن يک ناوچه متعلق به کره جنوبي کشته شدند. نتايج بررسي يک گروه تحقيق بين المللي که توسط کره جنوبي رهبري مي شد نشان داد که اين ناوچه در اثر اصابت يک اژدر کره شمالي غرق شده است.
در هفته هاي گذشته نيز کره شمالي يک پادگان تفنگداران دريايي در جزيره يون پيونگ را با توپخانه ساحلي مورد حمله قرار داد که در نتيجه آن به يک روستاي غير نظامي نيز خسارت وارد شد.
کره شمالي مدعي است که ابتدا تفنگداران دريايي کره جنوبي اقدام به شليک کرده بودند و اين اقدام براي مقابله با آنها و پس از رد درخواست تلفني آتش بس از کره جنوبي بوده است. (خود اين تماس تلفني نيز در چنين مواردي اقدامي نامعمول است.)
کره جنوبي، انجام تمرينات نظامي در آن زمان را تاييد مي کند اما مي گويد که گلوله ها در دريا و به سمت جنوب و غرب جزيره شليک مي شدند.
قرار گرفتن اين مناطق در آبهاي مورد ادعاي کره شمالي هم نمي تواند به درستي آن را روشن کند که چرا دقيقا اين تاريخ براي حمله انتخاب شده بود چراکه قبلا نيز تمريناتي از اين دست انجام مي شد.
منطقه ماهي گيري
مشخص نيست که چرا کره شمالي در حال حاضر نسبت به تثبيت حضورش در منطقه مرزي شمالي اصرار مي کند.
ذخاير موجود در دريا مي تواند يکي از دلايل اين امر باشد. اين منطقه براي صيد خرچنگ مورد استفاده قرار مي گيرد و کشتي هاي صيادي چيني، کره شمالي و جنوبي به دنبال سهمشان از اين منطقه هستند. براي کره شمالي که از تحريمها ضربه خورده است، صادرات محصولات دريايي يکي از معدود راههاي باقيمانده کسب ارز خارجي محسوب مي شود.
پس از بمباران اخير، بسياري از ساکنان جزيره يون پيونگ گفته اند که ديگر به اين محل باز نخواهند گشت و اين مطلب مي تواند کره شمالي را به يکي از اهدافش که کم شدن ساکنان غير نظامي جزيره است، نزديک کند.
وجود مه غليظ در اکثر موارد، صخره هاي فراوان و ارتفاع زياد جزر و مد که گل و لاي زير آب را نمايان مي کند باعث شده تا دريانوردان دل خوشي از اين منطقه نداشته باشند با اين وجود، اين بخش از ساحل درياي زرد که در غرب سئول واقع شده را حساسيت کساني که در اين شبه جزيره منافع استراتژيک دارند را بر مي انگيزد.
حملات اوليه فرانسويان، ژاپني ها و آمريکاييها به کره براي فتح آن در سال هاي 1860 اتفاق افتاد.
جنگ ژاپن و روسيه در سال 1904 هنگامي رخ داد که کشتي هاي جنگي روسي در بندر اينچن گرفتار کمين ناوگان ژاپن شدند. (اين بندر امروز در کره جنوبي قرار دارد و اينچه اون ناميده مي شود.)
در سال 1950 نيز سربازان ژنرال داگلاس مک آرتور در اينچن فرود آمدند و عمليات آبي- خاکي آنها ورق را در جنگ کره برگرداند.
يک ناوگان از کشتي هاي جنگي آمريکايي هم براي انجام تمرينات مشترک با نيروي دريايي کره جنوبي وارد اين منطقه شده است. با توجه به اينکه چيني ها به درياي زرد به عنوان يک "درياچه چيني" نگاه مي کنند مي توان تصور کرد که انجام اين مانورها خشم پکن را بر انگيزد.
در صورت وقوع اين اتفاق، کره شمالي پيروزي ديگري به دست آورده است و آنهم بيشتر شدن شکاف ميان پکن و واشنگتن است که باعث مي شود حمايت چين، تنها متحد واقعي کره شمالي، براي اين کشور تضمين شود.
اندرو سالمون، تاريخ نگار جنگ کره - بي بي سي