يك روزنامه كره‌اي طي گزارشي از وضعيت رو به گسترش بانكداري اسلامي در جهان نوشت اين صنعت اگرچه راهي طولاني در پيش دارد اما مي‌تواند چالش بزرگي براي نظام وال استريت باشد.
به گزارش گروه اقتصاد بين الملل فارس روزنامه كره‌تايمز در مقاله اي به قلم آندريو شنگ، رييس پيشين كميسيون سهام هنگ كنگ و استاد دانشگاه سينگچوا در پكن به بررسي روند رشد و رونق چشمگير صنعت ماليه اسلامي در جهان پرداخته است .
شنگ در اين مقاله نوشته است: اكتبر گذشته براي شركت در همايش جهاني ماليه اسلامي كه از سوي بانك نگاراي مالزي و مركز ماليه اسلامي بين المللي مالزي برگزار شده بود به كوالالامپور رفته بودم . بسياري از كارشناسان و صاحب نظران ماليه و اقتصاد اسلامي در اين همايش شركت داشتند و اعضاي هيات مديره بانك اچ اس بي سي آسيا نيز نشست خود را در اين شهر برگزار كردند . در دهه 1990 ميلادي ماليه اسلامي صنعتي نوپا بود ولي امروزه حجم سرمايه و دارايي بانكها و موسسات مالي اسلامي در جهان از 150 ميليارد دلار به بيش از 1000 ميليارد دلار رسيده است .
وي افزوده است: البته اين رقم هنوز در مقايسه با منابع مالي بانكها و موسسات بزرگ بين المللي كه ميزان دارايي و سرمايه هر يك از آنها يك تريليون دلار است كم است . ولي رشد دو رقمي اين صنعت و پتانسيل بالاي آن براي رشد روزافزون را نبايد فراموش كرد . پيش بيني مي شود حجم و اندازه صنعت ماليه اسلامي طي 5 سال آينده به بيش از 2 تريليون دلار خواهد رسيد .
بر اساس اين گزارش هم اكنون حدود 1.3 ميليارد مسلمان در جهان زندگي مي كنند . بيش از 138 ميليون مسلمان در هند و 30 ميليون نفر در چين زندگي مي كنند . اين كشورها بازارهاي رو به رشدي از نظر درآمد و سرمايه به شمار مي روند . با توجه به تمايل جامعه اسلامي براي سرمايه گذاري در سيستم بانكي بدون بهره تعداد موسسات مالي و بانكهاي اسلامي در سراسر جهان به سرعت رو به افزايش است . هم اكنون بيش از 800 ميليارد دلار در صندوق هاي بانكي اسلامي، 100 ميليارد دلار در اوراق قرضه اسلامي صكوك و 100 ميليارد دلار ديگر نيز در بيمه اسلامي تكافل سرمايه گذاري شده است . هنگ كنگ نيز در سال 2008 براي جذب سرمايه گذاري مسلمانان ابزارهاي اسلامي ويژه اي را طراحي و معرفي كرده است .
با توجه به رشد قيمت جهاني نفت كشورهاي صادر كننده نفت خاور ميانه همچنان با مازاد درآمدهاي ارزي روبرو هستند . با توجه به بحران مالي غرب و فشار شديد بر سيستم بانكي كشورهاي غربي حجم زيادي از سرمايه هاي غربي به سوي بازارهاي مالي شرق هجوم آورده اند .
اين مقاله در ادامه اين پرسش را مطرح كرده است كه آيا ماليه اسلامي مي تواند چالش بزرگي براي سيستم سنتي وال استريت ايجاد كند .
شك در پاسخ نوشته است: اين سوالي است كه نيازمند پاسخ مناسبي است . اول از همه به لطف عمكلرد خوب بانك نگاراي مالزي و بانكهاي مركزي كشورهاي خليج فارس زير ساختهاي ماليه و بانكداري اسلامي پيشرفت و توسعه خوبي يافته است . سازمان ويژه نظارت و حسابرسي از موسسات و بانكهاي بزرگ اسلامي تشكيل شده است، شوراي خدمات ماليه اسلامي پايه گذاري شده، قوانين ماليه بين المللي اسلامي تدوين گشته و نهادي براي آموزش ماليه اسلامي تاسيس شده است . آكادمي بين المللي تحقيقات ماليه اسلامي نيز با راه اندازي وب سايتي منابع شفاف و قابل دسترسي را براي علاقمندان به تحقيق در خصوص مسائل ماليه اسلامي فراهم كرده است .
بر اساس اين گزارش براي افرادي كه آشنايي چنداني با ماليه اسلامي ندارند بايد گفت پايه و اساس بانكداري اسلامي بر مبناي مشاركت در سود و زيان و ممنوعيت و حرمت ربا است . ربا در اين سيستم ممنوع و حرام ولي سود بلا مانع است . شايد بتوان گفت سيستم هاي بانكداري غربي كه امروز نرخ بهره بانكي را به صفر رسانده اند به نوعي بانكداري اسلامي را اجرا مي كنند . ساختارهاي بانكداري اسلامي بر مبناي اصول اوليه و روشن اخلاقي استوار است . سرمايه گذار و عامل به طور مشترك در سود و زيان اجراي پروژه هاي اقتصادي و تجاري شريك هستند .
نكته اي كه بايد در ماليه و بانكداري اسلامي به آن توجه داشت اين است كه در شرايط فعلي ذخاير ارزي اسلامي وجود ندارد . گرچه بانكهاي اسلامي به سرعت در حال رشد هستند ولي هنوز فعاليت چنداني براي حل مشكلات و معضلات بزرگ سيستم مالي و بانكي رايج بين المللي ندارند . تازه ترين تحول در عرصه ماليه و بانكداري اسلامي تاسيس شركت بين المللي مديريت نقدينگي اسلامي است كه با هدف كمك و مشاوره به نهادهاي مالي اسلامي و ارائه خدمات ماليه اسلامي در زمينه مديريت نقدينگي ايجاد شده است . اين نهاد براي بررسي و رسيدگي به يكي از مشكلات ساختاري موسسات مالي كه همانا تامين منابع مالي و نقدينگي در زمانهاي حساس و پر التهاب است تشكيل شده است .
اين نهاد مالي مي تواند راهكارهاي مطابق شريعت اسلامي را براي ابزارهاي تامين نقدينگي در سطح ملي و بين المللي ارائه و پيشنهاد كند . اين مساله موجب برقراري ثبات در سيستم ماليه اسلامي خواهد شد . امضا كنندگان موافقتنامه تشكيل اين نهاد جديد 11 بانك مركزي و نهادهاي پولي از ايران، اندونزي، لوكزامبورگ، مالزي، موريتاني، نيجريه، قطر، عربستان، سودان، تركيه و امارات هستند . بانك توسعه اسلامي و شركت اسلامي توسعه بخش خصوصي نيز از جمله مشاركت كنندگان در تاسيس اين نهاد تازه مالي اسلامي هستند .
اين گزارش در پايان آورده است: ماليه اسلامي راهي طولاني طي كرده ولي هنوز راهي طولاني در پيش دارد . حجم يك تريليون دلاري دارايي و سرمايه ماليه اسلامي در مقايسه با 232 تريليون دلار دارايي و سرمايه سيستم بانكداري رايج بين المللي ناچيز است . آزمون جدي و واقعي ماليه اسلامي در برابر وال استريت اين است كه آيا ماليه و بانكداري اسلامي مي تواند كاراتر، اخلاقي تر و با ثبات تر از وال استريت عمل كند . ماليه اسلامي براي تامين نيازهاي مشتريان خود متعهد شده است . سيستم بانكداري غربي به علت فقدان ارزشهاي اخلاقي و كافي و شفاف نبودن اطلاعات با نقاط ضعف زيادي روبرو است . بحران مالي اخير به خوبي نقاط ضعف سيستم مالي غرب را نمايان كرده است . هر چه سيستم بانكي غرب بزرگتر و وسيع تر باشد ورشكستگي و سقوط آن تبعات منفي بيشتري بر مشتريان و اقتصاد جهاني خواهد داشت .