يكسري از تغيير رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً اين تغيير رنگها دائمي بوده و با جرم گيري از بين نمي رود. در ضمن با تراش آن معمولاً در زير هم همين لكه ها را دارد و اين تغيير رنگها يا ناشي از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان، يا ناشي از نقص تكاملي دندان ها و كمبود املاح مختلف در زمان تشكيل دندان و يا ناشي از افزايش فلورايد آب مصرفي و ... مي باشد.
سلامت نیوز: معمولاً عادت داريم، هر تغيير رنگي كه روي دندانهايمان مشاهده مي كنيم آن را جرم ناميده و اين تصور را داريم كه با جرم گيري بايستي اين لكه ها رفع گردد. در حالي كه اصلاً اينگونه نيست.

به گزارش ايسنا، براي شروع بحث لازم است كه انواع لكه هاي رنگي كه در روي دندان ممكن است مشاهده كنيم را نام ببريم:
1- يكسري از تغيير رنگ‌ها بر روي دندان در واقع پوسيدگي هايي هستند كه معمولاً به صورت سياه رنگ مشاهده مي شود و در حالت‌هاي پيشرفته به صورت حفره در مي آيند و در نهايت به پيشرفت پوسيدگي دندان درد شروع مي شود. يك راه تشخيص قطعي اين تغيير رنگ‌ها اين است كه در پوسيدگي هاي پيشرفته در دندان حفره ايجاد مي شود. برخلاف جرم كه معمولاً بر روي دندان مي نشيند و حجم اضافي را اشغال مي كند.
2- يكسري از تغيير رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً اين تغيير رنگها دائمي بوده و با جرم گيري از بين نمي رود. در ضمن با تراش آن معمولاً در زير هم همين لكه ها را دارد و اين تغيير رنگها يا ناشي از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان، يا ناشي از نقص تكاملي دندان ها و كمبود املاح مختلف در زمان تشكيل دندان و يا ناشي از افزايش فلورايد آب مصرفي و ... مي باشد.
3- نوع سوم تغيير رنگها ناشي از موادي است كه به طور معمول مصرف مي كنيم و رسوباتي كه بر روي دندان تشكيل مي شود. اين رسوبات يا به صورت رنگدانه هستند و يا به صورت جرم كه بحث اصلي ما را تشكيل مي دهد. اين جرم ها بخوبي با جرم گيري از بين مي روند. و همين جرم ها هستند كه لثه را تخريب كرده و در نهايت باعث لق شدن دندانها مي شود بدون اينكه خود دندان مشكلي داشته باشد.

جرم چيست و چگونه تشكيل مي شود؟
بزاق ما به طور معمول داراي املاح زيادي است كه قدرت رسوب كردن را دارند. اين املاح معمولاً در جاهايي كه با غذا و مسواك كمتر در تماس است رسوب مي كنند. رسوب اين املاح همراه است با ايجاد بستر مناسب براي جايگزيني ميكروبهايي كه به طور طبيعي در دهان وجود دارد و رشد و تكثير آن ... اضافه شدن پروتئين هاي موجود در غذا و بزاق و همچنين لاشه سلولهاي مرده بافت هاي مختلف دهان در مجموع باعث افزايش حجم اين رسوبات شده وبه مرور جرم تشكيل مي شود و در دهان قابل مشاهده مي شود. چيزي كه مهم است اين است كه ما معمولاً مقدار كمي از جرم تشكيل شده را مي توانيم مشاهده كنيم و قسمت عمده اين جرم با تخريب لثه در زير لثه تخريب شده جايگزين شده و از ديد مستقيم ما پنهان مي ماند و مسئله مهمتر اينكه اين جرم هاي تشكيل شده پر از ميكروبهاي مختلف است و با مسكواك زدن هم تميز نمي شود و اين ميكروبها بين 20 الي 40 درصد جرم تشكيل شده را تشكيل مي دهد و افت چسبنده لثه را كه محكم به دندان چسبيده را بمرور تخريب كرده و بافت نگهدارنده حياتي لثه را تخريب كرده و باعث سست شدن پايه هاي دندان مي شود. پس نتيجه مي گيريم كه با جرم گيري و تميز كردن اين جرم هاي تشكيل شده بر روي دندان از روند تخريب لثه جلوگيري كنيم.

چرا مردم فكر مي كنند كه جرم گيري دندان را خراب مي كند؟
چنانكه در قسمت اول اين بحث ذكر شد جرم هاي تشكيل شده بر روي دندان به مرور باعث آزردگي لثه شده و خود جايگزين مي شود. اين امر چون به مرور اتفاق مي افتد و بيمار متوجه عقب نشيني لثه نمي شود و لثه اي كه عقب نشيني كرده با جرم گيري جايگزين مي شود و فضاي خالي كه بين دندانها در اثر عقب نشيني لثه هم كه ايجاد مي شود از ديد بيمار پنهان مي ماند. موقعي كه بيمار براي جرم گيري مراجعه مي كند وقتي اين جرم ها را تميز مي كنيم لثه تحليل رفته در معرض ديد بيمار قرار مي گيرد و چنين احساسي بدست مي دهد كه جرم گيري باعث از بين رفتن لثه شده است؟ و بقول خودشان هم لثه پايين رفته و هم لاي دندانها باز شده. در صورتي كه تمام اين اتفاقات قبلاً صورت گرفته بوده و لي از ديد بيمار پنهان بود.
دو مسئله هم چنين افكاري را تشديد مي كند: اول اينكه موقع جرم گيري در هر صورت خونريزي اتفاق مي افتد و اين امري طبيعي است ولي بيمار اين امر را دليل صدمه ديدن لثه هايش مي داند و فكر مي كند همين خونريزي ها به علت كنده شدن لثه ها از روي دندان است.
دومين مسئله اين است كه موقعي كه جرم به ضخامت كافي روي دندان مي نشيند مانع رسيدن سرما و گرما به دندان مي شود و به طور طبيعي كه دندانهاي ما در معرض سرما و گرماي متعادلي در محيط دهان واقع است با وجود اين جرمها و عدم رسيدن سرما و گرما به دندان، دندان به مرور حساسيت خود را از دست داده و موقعي كه با جرمگيري اين جرمها را پاك مي كنيم ناگهان دندان در معرض سرما و گرما قرار مي گيرد و بيمار تفسير غلط خود را تكميل مي كند كه چون دندانم تراشيده شده به آب سرد و گرم هم حساس شده، جرم گيري كردم لثه هايم پايين رفت. بين دندانهايم فاصله افتاد، دندانم تير مي كشدو ... مجموع اين افكار بيمار را به اين نتيجه مي رساند كه جرم گيري دندان را خراب مي كند.

چند نكته در مورد جرم گيري:
1- حتماً سالي يك بار جرم گيري را در برنامه بهداشتي خود قرار دهيد.
2- مطمئن باشيد كه با دقت در صحيح مسواك زدن ، تشكيل جرم به حداقل خواهد رسيد.
3- اگر موقع مسواك زدن ديديد كه از ناحيه اي از لثه هايتان خون مي آيد، بدانيد كه آن ناحيه دچار مشكل است و به دندانپزشك خود مراجعه كنيد. ناحيه اي كه خون مي آيد بيشتر مسواك بزنيد و از خونريزي آن نترسيد. مطمئن باشيد با خوب مسواك زدن و بيشتر مسواك زدن آن ناحيه خونريزي خيلي كاهش پيدا خواهد كرد .
4- در صورتي كه جرم زيادي داشتيد و بعد از جرم گيري دندانهايتان به سرما و گرما حساس شده زياد نگران نباشيد به مرور رفع خواهد شد.
5- بعد از جرم گيري حتماً از دهانشويه مناسب استفاده نماييد تا در بهبود زخمهاي به جا مانده از جرم موثر افتد. استفاده مداوم از دهانشويه ها زياد توصيه نمي شود و يك هفته بعد از جرم گيري مي توانيد استفاده از دهانشويه را قطع نماييد.
6- هيچ آنتي بيوتيكي قبل و بعد از جرمگيري نياز نيست. در موارد خاص حتماً دندانپزشكتان تجويز خواهد كرد.