دلشوره و تپش شديد قلب از نشانه هايي هستند که در داستانها، افسانه ها يا زندگي روزمره از آن به عنوان نشانه هاي عاشق شدن ياد شده است و اکنون علم در زمينه اين مفهوم و ايده عشق در نگاه اول توضيحات قابل توجهي ارائه کرده است.
به گزارش خبرگزاري مهر، از ديد علم عاشق شدن چندان ساده نيست اما بسيار سريع رخ مي دهد. به گفته دانشمندان دانشگاه هاي ويرجينياي غربي و ژنو، احساسات شديد، قوي، واقعي و عميق نسبت به فردي يا پديده اي در واقع تنها نتيجه فعاليتهاي بسيار پيچيده و متوالي مغز است. قرار گرفتن در حالات احساسي شديد يا به بيان ديگر عاشق شدن از عناصر شيميايي، شناختي و رفتارهاي هدفگرا ترکيب شده و ساختاري کاملا پيچيده و درهم را به وجود آورده است.
بر اساس مطالعات جديد اين پديده بر خلاف تصور بسياري از افراد، تنها يک احساس اوليه نيست بلکه فرايندي به شدت پيچيده و در عين حال منظم است که 12 بخش از مغز به صورت همزمان براي ايجاد و حفظ لحظه جادويي ايجاد چنين احساسي با هم به شدت فعاليت مي کنند و محققان دريافته اند اولين فعاليتهاي مغزي ويژه چنين احساسي تنها در يک پنجم ثانيه پس از اينکه فرد در معرض موقعيت زمينه ساز قرار مي گيرد، آغاز مي شود.
بر اساس مطالعات جديد در پروژه اي به نام "تصويربرداري نوروني عشق"، بخشهايي خاص از مغز با نامهايي کاملا غير رمانتيک مانند "غشاي کمربندي قدامي" در کنار عوامل شيميايي مانند عاملهاي رشد اعصاب شامل دوپامين و اکسيتوسين در هماهنگ و ايجاد کردن احساس علاقه شديد به شخص يا پديده اي نقش دارند. برخي از اين مناطق بخشهايي از مغز هستند که در افرادي که از داروهاي مخدر استفاده مي کنند به شدت فعاليت دارند از اين رو مي توان نتيجه گرفت به وجود آمدن احساسات شديد نسبت به فرد يا پديده اي، تاثيري مشابه تاثير داروهاي مخدر بر ذهن انسان دارند.

اسکن مغز 120 نفر براي ايجاد نقشه مناطق عشق در مغز انسان
ابزار اصلي مطالعات دانشمندان در زمينه احساسات، ابزار اسکن fMRI بوده است. در اين آزمايشها براي گروهي از داوطلبان مرد و زن، در حين اسکن مغزي تصاويري از افرادي که به شدت به آنها علاقمند بودند را نمايش دادند و نتيجه اسکنها مورد بررسي نرم افزاري قرار گرفت تا فعاليتهايي که در طي آزمايش در مغز افراد به وجود آمده تعيين شوند. تا کنون مغز 120 داوطلب به منظور سر هم کردن نقشه اي از مناطق عشق در مغز انسان مورد اسکن قرار گرفته اند.
نتايج اين اسکنها در بخشهاي هسته دمي و پوسته اي مغز که با احساس رضايت و خشنودي در ارتباط هستند و در ديگر بخشهاي دوپاميني مغز، بخشهايي که در افراد معتاد به مواد مخدر مانند کوکائين فعال است و همچنين در هيپوکامپ پشتي که با خاطرات در ارتباط است و با مناطقي از مغز که پردازش احساسات و پاداشها را به عهده دارند، فعاليتهاي شديدي را نشان دادند اما ميزان فعاليت قسمتي از مغز که با اضطراب و ترس در ارتباط است در اين رويداد به شدت کاسته مي شود.

چگونه نشانه هاي اوليه عاشق شدن در فرد به وجود مي آيد؟
تحليل کلي "استفان اورتگ" از محققان ارشد اين پروژه از اين نتايج درگيري بخشهايي از مغز با فرايند عاشق شدن است که با احساسات، انگيزه، پاداش، شناخت اجتماعي، توجه، خودنمايي در ارتباط هستند. افزايش فعاليت در اين بخشهاي مغز منجر به تغيير ميزان تعدادي از عناصر شيميايي در مغز خواهد شد. دوپامين، اکسيتوسين، آدرنالين و واسوپرسين در مغز افزايش يافته و ميزان سروتونين کاهش پيدا مي کند و در نتيجه نشانه هاي اوليه عاشق شدن در فرد به وجود مي آيد. دوپامين احساس رضايتمندي، انگيزه، فعاليت، آرزومندي و اعتياد را به وجود آورده و آدرنالين مسئول افزايش ميزان توجه، بهبود حافظه کوتاه مدت، بيش فعالي و رفتارهاي هدفگرايانه بوده و در نهايت آدرنالين تپش شديد قلب فرد و بالارفتن ضربان را به وجود مي آورد.

بخشهايي از مغز که در عاشق شدن درگير مي شوند
دانشمندان همچنين 12 بخش مغز که در اين رويداد پيچيده درگير مي شوند را هسته دمي، تالاموس، بخش غشايي قدامي، اينسولا، کمربند قدامي، هيپوکاموس پشتي، پس سر، منطقه پس سري-گيجگاهي/مخروطي، چين خوردگي هاي زاويه دار، اتصالات جداري، برآمدگي هاي پيشين، مياني و جنبي، برآمدگي هاي گيجگاهي بالايي و چين خوردگي هاي پيش مياني نام برده اند.

تاثير شنيدن نام فرد مورد علاقه در مغز

با اين حال سئوال مهمتر اين است که چنين فعاليتهاي شديد مغزي چه محرکي دارند. نشانه هايي از پاسخ اين سئوال در مطالعات جديد دانشمندان ذکر شده است. دانشمندان با استفاده از دستگاه موج نگار مغزي ميزان فعاليتهاي الکتريکي در ميان سلولهاي مغزي را اندازه گيري کرده و دريافتند شنيدن نام فردي که نسبت به آن احساسات شديد وجود دارد باعث سرعت گرفتن اين جريانهاي الکتريکي در کمتر از 200 ميلي ثانيه در يکي از 12 منطقه نام برده خواهد شد.
بر اساس گزارش اينديپندنت، نتايج اين بررسي ها نشان مي دهد مغز به محرکي که در آينده احساسات شديد را نسبت به خود جلب مي کند، در کمتر از چشم بر هم زدن واکنش نشان مي دهد و از اين رو مي توان ايده عشق در اولين نگاه را به گونه اي علمي به اثبات رساند. اما سئوالي که هنوز براي پاسخ دادن وجود دارد اين است که دليل افزايش اين فعاليتهاي الکتريکي در هنگام ديدن محرک اصلي چيست؟