گسترش بخش معدن راهی برای توسعه پایدار
آذربایجان‌شرقی مس‌خیزترین استان کشور
مهم‌ترین اصل در رسیدن به توسعه پایدار از طریق گسترش بخش معدن و صنایع معدنی، توجه همزمان به سه اصل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بخش معدن است.
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، بخش معدن و صنایع معدنی در بسیاری از کشورها از جمله مهم‌ترین مسیرها در رسیدن به توسعه پایدار بوده است. مهم‌ترین اصل در رسیدن به توسعه پایدار از طریق گسترش بخش معدن و صنایع معدنی، توجه همزمان به سه اصل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بخش معدن است. در حال حاضر، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که از منابع معدنی حائز اهمیتی برخوردار هستند، معدن و مواد مختلف معدنی به دلیل داشتن مزیت بالای اقتصادی به عنوان یکی از محورهای توسعه اقتصادی مطرح است.
آذربایجان‌شرقی جزو استان‌های با ظرفیت خوب معدنی است که اگر بتواند در هر سه جنبه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی به طور هماهنگ برنامه‌ریزی منسجم داشته باشد، می‌تواند از رشد قابل توجهی برخوردار باشد که این موضوع در رسیدن به توسعه پایدار کمک‌های شایان توجهی به کشور خواهد کرد.
وجود 5 معدن فعال مس در آذربایجان‌شرقی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان‌شرقی گفت: ذخایر معدنی از دوران گذشته به عنوان منابع بالقوه سرمایه، نقش بسیار تعیین کننده‌ای در توسعه اقتصادی کشورها داشته که این نقش در شرایط کنونی نیز حفظ شده است.
محمدجعفر عظمایی افزود: بر همین اساس در این استان پنج معدن فعال مس وجود دارد که پروانه‌های بهره‌برداری آنها صادر شده است و کارخانه‌های آنها در حال فعالیت هستند.
وی ادامه داد: معادن سونگون ورزقان، انجرد و قرنق دره اهر، چشمه کنان شبستر و یکان کهریز علیای مرند پنج معدن مسی هستند که در استان وجود دارند.
عظمایی ذخیره قطعی معادن مس سونگون، انجرد، چشمه کنان، قرنق دره و یکان کهریز علیا را به ترتیب 440 میلیون، 50 هزار، یک میلیون و 43 هزار، 420 هزار و 32 هزار تن عنوان کرد و گفت: مالکیت تمامی این معادن با بخش خصوصی است.
وی استخراج سالیانه معدن مس سونگون را 7 میلیون تن اعلام کرد و گفت: معدن مس انجرد 10 میلیون تن، مس چشمه کنان 75 هزار تن، قرنق دره 85 هزار تن و یکان کهریز علیا 5 هزار تن استخراج سالیانه‌شان است.
عظمایی همچنین میزان سرمایه‌گذاری معادن مس سونگون، انجرد، چشمه کنان، قرنق دره و یکان کهریز علیا را به ترتیب 2399012، 49954، 450545، 29306847 و 89026 میلیون ریال عنوان کرد.
وی خاطر نشان کرد: این تعداد معادن مس برای 726 نفر شغل ایجاد کرده است که بیشترین میزان اشتغالزایی از آن مس سونگون است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌شرقی از اعطای تسهیلات برای اکتشاف، بهره‌برداری، ایجاد، تجهیز و نوسازی و تامین سرمایه در گردش واحدهای معدنی و صنایع معدنی به میزان 5 هزار میلیارد ریال از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی در سال‌جاری خبر داد و گفت: با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های معدنی استان تلاش خواهد شد اقدامات موثری در بخش توسعه این بخش انجام گیرد.
مس سونگون دومین معدن بزرگ روباز
مدیر مجتمع مس سونگون گفت: معدن مس سونگون یک معدن رو باز بزرگ است که دومین معدن بزرگ ایران از نظر مقدار ذخایر است.
رضا شریفی ادامه داد: کل ذخیره قابل استخراج معدن که تاکنون اکتشاف شده است 420 میلیون تن است که عیار خاک معدن 0.65 درصد است.
وی در خصوص عملیات احداث کارخانه ذوب اظهار داشت: کارخانه ذوب 200 هزار تنی فقط کارخانه ذوب نیست بلکه در کنار آن برای کنترل آلایندگی ناشی از کارخانه ذوب کنسانتره مس که دارای گوگرد است واحد تولید اسید سولفریک ایجاد می‌شود.
شریفی با اشاره به اینکه اکتشافات تکمیلی در اطراف معدن شناسایی شده در حال اجراست، گفت: سالانه 150 هزار تن کنسانتره مس از این معدن استخراج می‌شود.
شریفی افزود: میزان استخراج کنسانتره این مجتمع در اوایل سال آینده با بهره‌برداری از فاز دوم مجتمع به 300 هزار تن و با اجرای فاز سوم تا سه سال آینده به 500 هزار تن در سال خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه سرمایه‌گذارانی از کرمان و اصفهان نسبت به ایجاد صنایع پایین دستی صنعت مس در اطراف مجتمع مس سونگون اظهار تمایل کرده‌اند، از سرمایه‌گذاران خود استان خواست از این فرصت استفاده کرده و میدان را خالی نکنند.
شریفی گفت: وجود معادن بزرگ مس مزیتی نسبی برای صنایع پایین دستی آن در استان به شمار می‌رود که باید به نحو مطلوب از آن برای توسعه و اشتغال پایدار منطقه بهره برد.
وی ارزش افزوده بالا، ایجاد اشتغال پایدار و ارزآوری را از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دستی مس اعلام کرد.
شریفی ابراز آمادگی کرد که در صورت تشکیل کنسرسیوم صنایع مس در استان تمام تجربیات لازم در زمینه تامین ماشین آلات و محصولات این حوزه را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهند.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دستی مس در هر شرایطی ارزش افزوده بالایی به همراه خواهد داشت، افزود: به همین منظور سرمایه‌گذاران بسیاری از دیگر استان‌ها خواهان مشارکت در این زمینه در آذربایجان‌شرقی هستند.
شریفی گفت: در چنین شرایطی مشارکت و هم‌افزایی سرمایه‌گذاران منطقه‌ای و استانی می‌تواند موجب شتاب گرفتن روند توسعه اقتصادی و صنعتی آذربایجان‌شرقی شود.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون استان‌هایی همچون کرمان و اصفهان با سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دستی مس توانسته‌اند زمینه حجم بالایی از گردش مالی، توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال را فراهم کنند که می‌تواند به عنوان الگویی مناسب برای توسعه صنایع پایین دستی مس استان محسوب شود.
30 درصد معادن مس شناسایی شده در آذربایجان‌شرقی
معاون امور معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه 567 معدن در استان وجود دارد، گفت: فقط 362 معدن از معادن موجود در استان آذربایجان‌شرقی فعال هستند.
غلامحسین گل‌محمدی سرمایه‌گذاری بیش از سه هزار میلیارد ریالی و صدور 210 فقره پروانه اکتشاف را نویدبخش شکوفایی بخش معدن استان آذربایجان‌شرقی دانست و افزود: این استان با احداث واحدهای فرآوری و طرح‌های در دست اجرای مس سونگون و نفلین سینیت در سراب و سایر پروژه‌های معدنی در زمینه استخراج و فرآوری مواد معدنی به قطب معدن کشور در منطقه شمال غرب تبدیل خواهد شد.
وی عنوان کرد: به هر حال آذربایجان‌شرقی یکی از مناطق غنی کشور از نظر مواد معدنی به شمار می‌رود و از نظر وجود ذخایر مختلف و متنوع معدنی دارای موقعیت خاصی است.
وی ادامه داد: این استان با 8.7 میلیارد تن ذخیره معدنی دارای رتبه سوم کشور بوده و با استخراج 16.6 میلیون تن ماده معدنی در سال رتبه چهارم کشور را به خود اختصاص داده است.
گل‌محمدی اظهار داشت: از آنجا که 30 درصد معادن مس شناسایی شده در آذربایجان‌شرقی قرار دارند، در کنار تکمیل مراحل در دست اجرا یا مطالعه مجتمع مس سونگون، سرمایه‌گذاران با ایجاد صنایع پایین دستی می‌توانند مسیر توسعه این صنعت را هموار کنند.
خام فروشی کنسانتره‌های تولیدی در کشور با 30 درصد تغلیظ
عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: برای رسیدن به اهداف برنامه پنج ساله توسعه در بخش مس کاتدی باید سالانه به ظرفیت تولید 600 هزار تن برسیم.
الهوردی دهقانی اظهار کرد: در حال حاضر سالانه 180 تا 200 هزار تن مس کاتدی در کشور تولید می‌شود که این رقم براساس اهداف برنامه پنج ساله توسعه کشور معادل 600 هزار تن در سال تعریف شده است.
وی رقم نهایی چشم‌انداز 20 ساله را نیز یک میلیون و 200 هزار تن در سال یادآور شد و افزود: صرفاً برای تحقق اهداف برنامه پنج ساله توسعه با حرکت لاک‌پشتی در این حوزه باید پرسه‌ای طولانی را طی کنیم.
دهقانی تحقق این برنامه توسعه‌ای را غیرممکن و به سختی عنوان کرد و گفت: در عرصه تولید کنسانتره صد درصد از برنامه‌های توسعه‌ای پیش‌بینی شده عقب هستیم.
نماینده ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی در عین حال بر معایب صادرات کنسانتره‌های خام تولیدی از کشور تاکید کرد و گفت: خام فروشی کنسانتره‌های تولیدی در کشور با 30 درصد تغلیظ در واقع فروش ثروت ملی است که می‌تواند زمینه تحول در اقتصاد کشور را فراهم آورد.
.............................
نگارنده: علی آقایاری