رهبر معظم انقلاب در مراسم سالگرد ارتحال امام(ره): عقلانيت،‌ معنويت و عدالت ابعاد اصلي مكتب امام است

در بيست و دومين سالروز فراق امت و امام، ملت مومن و قدرشناس ايران، روز شنبه حرم مطهر روح خدا را، به عرصه تجلي وفاداري عميق ايرانيان به راه و مکتب امام تبديل کرد و با ابراز پرشورترين احساسات، بارديگر با جانشين خلف خميني کبير، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، پيمان هوشياري، بصيرت و استقامت بست.

رهبر معظم انقلاب در اجتماع عظيم و نوراني قشرهاي مختلف مردم سراسر کشور، با تبيين ويژگي‌هاي بيداري اسلامي ملت‌هاي منطقه به عنوان تحقق پيش بيني مبارک امام، معناي حقيقي ارادت عميق و ستايش‌برانگيز ملت را به امام راحل عظيم‌الشان، پذيرش و پايبندي ملي به مکتب و راه آن بزرگوار خواندند و با تبيين معنويت، عقلانيت و عدالت به عنوان ابعاد اصلي مکتب منسجم و چندبعدي امام تاکيد کردند: برکت وفاداري به اين ميراث گرانقدر امام خميني(ره)، عزت، پيشرفت و تعالي همچون گذشته نصيب ملت ايران خواهد بود. متن كامل بيانات رهبر معظم انقلاب به اين شرح است:

بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحيم‌

الحمد للَّه ربّ العالمين و الصّلاة و السّلام على سيّدنا و نبيّنا ابى‌القاسم المصطفى محمّد و على اله الاطيبين‌الأطهرين المنتجبين سيّما بقيّةاللَّه فى الأرضين‌.

سلام و رحمت خدا بر روح مطهر امام بزرگوار و شهداى انقلاب اسلامى. امروز بار ديگر ملت ايران سالگرد امام بزرگوارمان را با اين تجديد ياد و خاطره، در جهت مكتب امام و راه امام پى مي‌گيرند. هر سال روز چهاردهم خرداد فرصتى است براى مطرح شدن بخشى و بُعدى از ابعاد زندگى مطهر امام و خط مبارك و روشن آن بزرگوار. امسال اين روز با روز اول ماه مبارك رجب هم همراه است. ماه رجب، ماه رحمت و بركت الهى است. از پيغمبر مكرم اسلام نقل شده است كه فرمود: «اللّهمّ بارك لنا فى رجب و شعبان»1 اين ماه و ماه شعبان، گذرگاه مؤمنان به سوى ماه ضيافت الهى ـ ماه مبارك رمضان ـ است.

امسال سالگرد امام با يك حادثه مهم ديگر نيز همراه و همزمان است و آن، بيدارى اسلامى است؛ حادثه و حماسه‌اى كه امام بزرگوار ما انتظار آن را مي‌كشيدند، آرزوى آن را داشتند و از آن خبر هم داده بودند. امام بزرگوار حركت بيدارى ملت‌هاى مسلمان را پيش‌بينى مي‌كرد و خداوند متعال تفضل فرمود، اين پيش‌بينى به وقوع پيوست؛ همچنان كه سقوط حكومت شوروى را پيش‌بينى كرد و خداى متعال آن را تحقق بخشيد.

امروز عرايض من در دو بخش است، كه اميدوارم بتوانم در مدت كوتاهى اين دو بخش را عرض كنم. يك بخش، مرورى است بر درس بزرگ امام بزرگوار ما؛ مرورى بر مكتب ماندگار امام عزيز ما كه ذخيره ملت ايران است؛ سرمايه‌اى است كه ملت ايران با تكيه بر آن، با در دست داشتن اين سرمايه، توانسته است گذرگاه‌هاى دشوارى را كه به طور معمول و متعارف در سر راه ملتى با چنين آرمان‌هايي قرار دارد، طى كند. يك بخش هم نگاه به مسائل منطقه است.

در باب مكتب امام، اين نكته را ملت عزيز ايران كاملاً مي‌دانند كه ارادت و محبت مردم به امام بزرگوار، صرفاً از نوع يك علقه قلبى و احساسى و عاطفى نيست. اگرچه از لحاظ احساسات و عواطف، محبت امام در دل‌ها موج مي‌زند، اما اين همه مسأله نيست؛ بلكه ارادت مردم به امام بزرگوار، به معنى پذيرش مكتب امام به عنوان راه روشن و خط روشن حركت عمومى و همگانى ملت ايران است؛ يك راهنماى نظرى و عملى است كه كشور و ملت را به عزت و پيشرفت و عدالت مي‌رساند. در طول اين 32 سال گذشته، عملاً هم همين بوده است. يعنى هر جا ما توفيق پيدا كرديم كه به توصيه‌هاى امام جامه عمل بپوشانيم، هر جا توانستيم خط انگشت اشاره امام را دنبال كنيم، توفيقات فراوانى نصيب ما شد. مردم با اين چشم، به راه امام و خط امام و ميراث ماندگار امام نگاه مي‌كنند. در اين 30 سال، ملت ما توانسته است در مقابل سنگين‌ترين توطئه‌ها ايستادگى كند. عليه ملت ايران توطئه نظامى بود، توطئه امنيتى بود، توطئه اقتصادى بود ـ اين تحريم‌هاى گسترده در طول اين 30 سال وجود داشته است ـ توطئه تبليغاتى بود ـ امپراتورى گسترده رسانه‌اى و تبليغات، عليه ملت ايران به طور كامل مشغول كار و تحريك بوده است ـ توطئه سياسى بود. ملت ايران به بركت مكتب امام و راه امام، در مقابل اين توطئه‌ها ايستادگى كرد.

مكتب امام يك بسته كامل است، يك مجموعه است، داراى ابعادى است؛ اين ابعاد را بايد با هم ديد، با هم ملاحظه كرد. دو بُعد اصلى در مكتب امام بزرگوار ما، بُعد معنويت و بُعد عقلانيت است. بُعد معنويت است؛ يعنى امام بزرگوار ما صرفاً با تكيه بر عوامل مادى و ظواهر مادى، راه خود را پى نمي‌گرفت؛ اهل ارتباط با خدا، اهل سلوك معنوى، اهل توجه و تذكر و خشوع و ذكر بود؛ به كمك الهى باور داشت؛ اميد او به خداى متعال، اميد پايان‌ناپذيرى بود. و در بُعد عقلانيت، به كار گرفتن خرد و تدبير و فكر و محاسبات، در مكتب امام مورد ملاحظه بوده است. من نسبت به هر كدام، چند جمله‌اى عرض خواهم كرد.

بُعد سومى هم وجود دارد، كه آن هم مانند معنويت و عقلانيت، از اسلام گرفته شده است. عقلانيت امام هم از اسلام است، معنويت هم معنويت اسلامى و قرآنى است، اين بُعد هم از متن قرآن و متن دين گرفته شده است؛ و آن، بُعد عدالت است. اين‌ها را بايد با هم ديد. تكيه بر روى يكى از اين ابعاد، بى‌توجه به ابعاد ديگر، جامعه را به راه خطا مي‌كشاند، به انحراف مي‌برد. اين مجموعه، اين بسته كامل، ميراث فكرى و معنوى امام است. خود امام بزرگوار هم در رفتارش، هم مراقب عقلانيت بود، هم مراقب معنويت بود، هم با همه وجود متوجه به بُعد عدالت بود.

من چند نمونه از مظهر عقلانيت امام عرض مي‌كنم. اولين نمونه، همين گزينش مردم‌سالارى براى نظام سياسى كشور بود؛ يعنى تكيه به آراي مردم. انتخاب مردم‌سالارى، يكى از مظاهر روشن عقلانيت امام در مكتب حياتبخش و نجاتبخش او بود. قرن‌هاى متمادى حكومت‌هاى فردى بر كشور ما حكومت كرده بودند و حتّى در دورانى كه در ايران جريان مشروطه به وجود آمد و به ظاهر جريان قانون در كشور رسمى شد، عملاً استبداد و ديكتاتورى دوران پهلوى از استبداد گذشتگانشان گزنده‌تر و سخت‌تر و مصيبت‌بارتر بود. در كشورى با اين سابقه، امام بزرگوار ما اين امكان را پيدا كرد، اين توفيق را يافت كه مسأله حضور مردم و انتخابات مردمى را به يك حقيقت نهادينه شده تبديل كند. مردم ما هرگز مزه انتخابات آزاد را، جز در برهه‌هاى بسيار كوتاه در صدر مشروطه، تجربه نكرده بودند. در يك چنين كشورى، در يك چنين فضايي، امام بزرگوار ما از اولين قدم، انتخابات را در كشور نهادينه كرد. بارها شنيديد كه در طول اين 32 سالى كه از پيروزى انقلاب اسلامى مي‌گذرد، در حدود 32 يا 33 انتخابات در كشور اتفاق افتاده است، كه مردم آزادانه پاى صندوق‌هاى رأى آمدند و رأى خودشان را به صندوق انداختند و منشأ تشكيل مجلس و دولت و خبرگان و شوراهاى شهر و امثال اين‌ها شدند. اين، بارزترين نمونه عقلانيت امام بزرگوار ما بود.

يك نمونه ديگر از عقلانيت امام و تكيه او به خرد و هوشمندى، عبارت است از سرسختى و عدم انعطاف او در مقابله با دشمن مهاجم. امام به دشمن اعتماد نكرد. بعد از آنكه دشمن ملت ايران و دشمن اين انقلاب را درست شناخت، در مقابل او مثل كوه ايستاد. آن كسانى كه خيال كردند و خيال مي‌كنند عقل اقتضاء مي‌كند كه انسان گاهى در مقابل دشمن كوتاه بيايد، امام درست نقطه مقابل اين تصور حركت كرد. عقلانيت امام و آن خرد پخته قوام‌يافته اين مرد الهى، او را به اين نتيجه رساند كه در مقابل دشمن، كمترين انعطاف و كمترين عقب‌نشينى و كمترين نرمش، به پيشروى دشمن مى‌انجامد. در ميدان رويارويي، دشمن از عقب‌نشينى طرف مقابل، دلش به رحم نمى‌آيد. هر يك قدم عقب‌نشينى ملت مبارز در مقابل دشمنان، به معناى يك قدم جلو آمدن دشمن و مسلط شدن اوست. اين، يكى از مظاهر عقلانيت امام بزرگوار بود.

يك مظهر ديگر عقلانيت امام، تزريق روح اعتماد به نفس و خوداتكايي در ملت بود. در طول سال‌هاى متمادى، از آغاز تسلط و ورود غربى‌ها در اين كشور ـ يعنى از اول قرن 19 ميلادى كه پاى غربى‌ها به ايران باز شد ـ دائماً به وسيله عوامل و دستيارانِ خودشان، با تحليل‌هاى گوناگون، توى سر ملت ايران مي‌زدند؛ ملت ايران را تحقير مي‌كردند، به ملت ايران مي‌باوراندند كه نميتواند، عُرضه اقدام علمى و پيشرفت علمى ندارد، توانايي كار كردن و روى پاى خود ايستادن را ندارد. سردمداران رژيم پهلوى و قبل از او، مكرر ملت ايران را تحقير مي‌كردند. اينجور وانمود مي‌كردند كه اگر پيشرفتى متصور است، اگر كار بزرگى بايد بشود، بايد به وسيله غربى‌ها بشود؛ ملت ايران توانايي ندارد. امام بزرگوار به يك چنين ملتى روح اعتماد به نفس را تزريق كرد، و اين نقطه تحول ملت ايران شد. پيشرفت‌هاى ما در زمينه علمى، در زمينه صنعتى، در انواع و اقسام عرصه‌هاى زندگى، معلول همين اعتماد به نفس است. امروز جوان ايرانى ما، صنعتگر ايرانى ما، دانشمند ايرانى ما، سياستمدار ايرانى ما، مبلّغ ايرانى ما احساس توانايي مي‌كند. اين شعار «ما مي‌توانيم» را امام بزرگوار در اعماق جان اين ملت قرار داد. اين، يكى از مظاهر مهم عقلانيت امام بزرگوار بود.

يك مظهر ديگر، تدوين قانون اساسى بود. امام خبرگان ملت را از طريق انتخابات مأمور كرد كه قانون اساسى را تدوين كنند. آن تدوين‌كنندگان قانون اساسى، با انتخاب ملت اين كار را انجام دادند. اينجور نبود كه امام يك جمع خاصى را بگذارد كه قانون اساسى بنويسند؛ به عهده ملت گذاشته شد. ملت خبرگانى را با شناسايى خود، با معرفت خود انتخاب كردند و آن‌ها قانون اساسى را تدوين كردند. بعد امام همين قانون اساسى را مجدداً در معرض آراي مردم قرار داد و رفراندوم قانون اساسى در كشور تشكيل شد. اين، يكى از مظاهر عقلانيت امام است. ببينيد، پايه‌هاى نظام را امام اينجور مستحكم كرد. هم از لحاظ حقوقى، هم از لحاظ سياسى، هم از لحاظ فعاليت اجتماعى، هم از لحاظ پيشرفت‌هاى علمى، امام يك قاعده محكم و مستحكمى را به وجود آورد كه بر اساس اين قاعده مي‌شود تمدن عظيم اسلامى را بنا نهاد.

از جمله مسائلى كه مظهر عقلانيت امام بزرگوار بود، اين بود كه ايشان به مردم تفهيم كرد كه آن‌ها صاحب و مالك اين كشورند. مملكت صاحب دارد. اين حرف را در دوران حكومت‌هاى استبدادى بر زبان جارى مي‌كردند كه آقا مملكت صاحب دارد. مرادشان از صاحب مملكت، ديكتاتورها و مستبدينى بودند كه بر كشور حكمرانى مي‌كردند. امام به مردم تفهيم كرد كه مملكت صاحب دارد و صاحب مملكت، خود مردم هستند.

مظهر معنويت در امام بزرگوار، در درجه اول، اخلاص خود او بود. امام كار را براى خدا انجام داد. از اول، هرچه كه احساس مي‌كرد تكليف الهى اوست، آن را انجام مي‌داد. از فداكارى در اين راه، امام ابا نكرد. از شروع مبارزات در سال 1341، امام اينجور عمل كرد؛ با تكليف پيش رفت. به مردم و مسئولين هم اين درس را بارها گفت و تكرار كرد كه آنچه مهم است، تكليف است. ما تكليف را انجام مي‌دهيم، ترتّب نتيجه بر كار ما دست خداست. بنابراين مظهر مهم معنويت در رفتار امام، اخلاص او بود. براى خاطر تعريف و تمجيد اين و آن، حرفى نزد، كارى نكرد، اقدامى نكرد. آنچه كه براى خدا انجام داد، به وسيله خداى متعال به آن بركت داده شد؛ ماندگار شد. خاصيت اخلاص اين است. امام همين توصيه را به مسئولين هم تكرار مي‌كردند. امام ماها را امر مي‌كردند به اين كه اهل توكل باشيم، اهل اعتماد به خدا باشيم، اهل حسن‌ظن به پروردگار باشيم، براى خدا كار كنيم. خود او اهل توكل بود، اهل تضرع بود، اهل توسل بود، اهل استمداد از خدا بود، اهل عبادت بود. بعد از پايان ماه رمضان، انسان وقتى امام را مي‌ديد، به طور محسوسى در او احساس نورانيت مي‌كرد. از فرصت‌هاى زندگى براى تقرب به خداى متعال، براى پاكيزه‌كردن دل و جان مطهرِ خودش استفاده مي‌كرد. ديگران را هم امر مي‌كرد و مي‌گفت: ما در محضر خدا هستيم. عالَم، محضر خداست. عالَم، محل حضور جلوه‌هاى الهى است. همه را به اين راه سوق مي‌داد. خود او اهل رعايت اخلاق بود، ديگران را هم به اخلاق سوق مي‌داد. بخش مهمى از معنويت در اسلام عبارت است از اخلاق، دورى از گناه، دورى از تهمت، دورى از سوءظن، دورى از غيبت، دورى از بددلى، دورى از جداسازى دل‌ها از يكديگر. خود امام بزرگوار اين چيزها را رعايت مي‌كرد، به مردم هم سفارش مي‌كرد، به مسئولين هم سفارش مي‌كرد. امام ماها را توصيه مي‌كردند به اين كه مغرور نشويم، خودمان را بالاتر از مردم ندانيم، خودمان را بالاتر از انتقاد ندانيم، بى‌عيب ندانيم. همه مسئولين طراز اول كشور اين را از امام شنيده بودند كه بايستى آماده باشيم؛ اگر چنانچه از ما عيب گرفتند، نگوييم ما بالاتر از اينيم كه عيب داشته باشيم، بالاتر از اينيم كه به ما انتقادى وارد باشد. خود امام هم همين جور بود. ايشان، هم در نوشته‌هاى خود ـ به‌خصوص در اواخر عمر شريفش ـ هم در اظهارات خود، بارها گفت من در فلان قضيه اشتباه كردم. اقرار كرد به اين كه در فلان قضيه خطا كرده است؛ اين خيلى عظمت لازم دارد. روح يك انسانى بايد بزرگ باشد كه بتواند يك چنين حركتى را انجام دهد؛ خودش را منسوب كند به اشتباه و خطا. اين معنويت امام بود، اين اخلاق امام بود؛ اين يكى از ابعاد مهم درس امام به ماست.

بُعد عدالت هم در مكتب امام بسيار برجسته است. اگرچه به يك معنا عدالت هم از همان عقلانيت و نيز از معنويت برمي‌خيزد، اما برجستگى بُعد عدالت در منظر امام بزرگوار، آن را به طور مشخص‌ترى در مقابل ما قرار مي‌دهد. از اول پيروزى انقلاب، امام تكيه بر طبقات ضعفا را اصرار كردند، تكرار كردند، توصيه كردند. تعبير «پابرهنگان» و «كوخ‌نشينان» جزو تعبيراتى بود كه در كلام امام بارها و بارها تكرار شد. به مسئولين اصرار داشتند كه به طبقات محروم برسيد. به مسئولين اصرار داشتند كه از اشرافيگرى پرهيز كنند. اين، يكى از توصيه‌هاى مهم امام بزرگوار بود. ما نبايد اين‌ها را فراموش كنيم.

آفت مسئوليت در يك نظامى كه متكى به آراي مردم و متكى به ايمان مردم است، اين است كه مسئولين به فكر رفاه شخصى بيفتند؛ به فكر جمع‌آورى براى خودشان بيفتند؛ در هوس زندگى اشرافيگرى، به اين در و آن در بزنند؛ اين آفت بسيار بزرگى است. امام خودش از اين آفت به كلى بركنار ماند و مسئولين كشور را هم بارها توصيه مي‌كرد كه به كاخ‌نشينى و به اشرافيگرى تمايل پيدا نكنند، سرگرم مال‌اندوزى نشوند، با مردم ارتباط نزديك داشته باشند. ماها كه آن روز جزو مسئولين بوديم، امام دوست مي‌داشت كه با مردم ارتباط داشته باشيم، مأنوس باشيم؛ اصرار داشت كه خدمات به اقصى‌ نقاط كشور برده شود؛ مردم نقاط دور، از خدمات عمومى كشور بهره‌مند شوند. اين‌ها ناظر به آن بُعد عدالت امام بزرگوار بود. امام اصرار داشت كه مسئولين از ميان مردم انتخاب شوند، از خود مردم باشند، وابستگى‌ها ملاك قبول مسئوليت‌ها نباشد. وابستگى به شخصيت‌ها، به فاميل‌ها، بلاى هزار فاميلى كه در دوران قاجار و دوران پهلوى بر سر اين كشور آمد، امام بزرگوار ما را نسبت به اين قضيه حساس كرده بود. گاهى در مقام تعريف از يك مسئولى مي‌گفتند: اين از دل مردم برخاسته است. ملاك را اين مي‌دانستند. از نظر امام بزرگوار، تكيه به ثروت و تكيه به قدرت براى گرفتن مسئوليت، جزو خطرهاى بزرگ براى كشور و براى انقلاب بود. خب، اين‌ها ابعاد خط امام است.

برادران و خواهران من! ملت عزيز ايران! اين مكتب، ما را در طول اين 32 سال از گردنه‌هاى خطرناكى عبور داده است؛ سطح عزت ملى و شرافت بين‌المللى ما را بالا آورده است. كشور به بركت پيمودن اين راه، در همان حدى كه رعايت كرده است، پيشرفت كرده است؛ به سمت آرمان‌هاى خود پيش رفته است. ما بايد رعايت كنيم، منتها همه جوانب را با هم. اگر كسى يا جريانى بخواهد به نام عقل‌گرايي، از ارزش‌هاى اسلامى و انقلابى عدول كند، اين انحراف است. اگر كسى بخواهد به وسيله عقل‌گرايي، در مقابل دشمن بى‌تقوايي به خرج بدهد، وابستگى به وجود بياورد، اين انحراف است، اين خيانت است. آن عقلانيتى كه در مكتب امام بزرگوار ما هست، اقتضاء نميكند كه ما از خدعه دشمن غافل شويم، از كيد او غافل شويم، از نقشه عميق او غافل شويم، به او اعتماد كنيم، در مقابل او كوتاه بياييم. هرچه كه انسان در مقابل دشمن كوتاه بيايد، پشتوانه عظيم معنوى در درون كشور و درون ملت را از دست خواهد داد.

همين طور در نقطه ديگر: اگر به نام عدالت‌خواهى و به نام انقلابيگرى، اخلاق را زير پا بگذاريم، ضرر كرده‌ايم؛ از خط امام منحرف شده‌ايم. اگر به نام انقلابيگرى، به نام عدالت‌خواهى، به برادران خودمان، به مردم مؤمن، به كسانى كه از لحاظ فكرى با ما مخالفند، اما مي‌دانيم كه به اصل نظام اعتقاد دارند، به اسلام اعتقاد دارند، اهانت كرديم، آن‌ها را مورد ايذاء و آزار قرار داديم، از خط امام منحرف شده‌ايم. اگر بخواهيم به نام انقلابيگرى و رفتار انقلابى، امنيت را از بخشى از مردم جامعه و كشورمان سلب كنيم، از خط امام منحرف شده‌ايم. در كشور آراء و عقايد مختلفى وجود دارد. اگر چنانچه يك عنوان مجرمانه‌اى بر يك حركتى، بر يك حرفى منطبق شود، اين عنوان مجرمانه البته قابل تعقيب است؛ دستگاه‌هاى موظف بايد تعقيب كنند و مي‌كنند؛ اما اگر عنوان مجرمانه‌اى نباشد، كسى است كه نميخواهد براندازى كند، نميخواهد خيانت كند، نميخواهد دستور دشمن را در كشور اجرا كند، اما با سليقه سياسى ما، با مذاق سياسى ما مخالف است، ما نميتوانيم امنيت را از او دريغ بداريم، عدالت را دريغ بداريم؛ «و لايجرمنّكم شنئان قوم على الّا تعدلوا». قرآن به ما دستور مي‌دهد و مي‌گويد: مخالفت شما با يك قومى، موجب نشود كه عدالت را فرو بگذاريد و فراموش كنيد. «اعدلوا»؛ حتّى در مورد مخالف هم عدالت به خرج دهيد. «هو اقرب للتّقوى»؛2 اين عدالت، نزديكتر به تقواست. مبادا خيال كنيد تقوا اين است كه انسان مخالف خودش را زير پا له كند؛ نه، عدالت ورزيدن با تقوا موافق است. همه هوشيار باشيم، همه بيدار باشيم. اين بُعد هم نبايد ابعاد ديگر را در سايه قرار بدهد.

بُعد معنويت هم همين جور. ما اهل معنويتيم، اهل توسليم، اهل توجهيم، اهل ذكريم؛ خدا را شكر. فضاى جامعه ما، مالامال از توجه به خداست. ماه رمضان كشور ما، يك ماه رمضان تماشايي است؛ بهار معنويت است. اين جوان‌هاى عزيز ما در جلسات قرآن، در جلسات ذكر و دعا، در جلسات توسل، آنچنان حضور نورانى‌اى دارند كه انسان لذت مي‌برد. در روزهاى آينده، همين مراسم اعتكافى كه جوانان ما راه مى‌اندازند، پديده شگفت‌آورى است.

در دوران جوانى ما، در حوزه علميه قم، ايام نيمه رجب كه روزهاى معروف اعتكاف است، شايد در مسجد امامِ آن روز، 10 نفر، 15 نفر، 20 نفر طلبه ـ آن هم در مركز حوزه علميه، كه قم باشد ـ اعتكاف مي‌كردند؛ اين كار معمول نبود، بلد نبودند. امروز در دانشگاه‌هاى كشور، هزاران نفر از جوانان دانشجو ـ دختران و پسران ـ در مساجد دانشگاه‌ها اعتكاف مي‌كنند، سه روز عبادت مي‌كنند، خلوت مي‌كنند، با خداى خود ارتباط برقرار مي‌كنند؛ مساجد بزرگ و مجامع بزرگ كه جاى خود دارد. اين‌ها معنويت است. كشور ما اهل معنويت است، اما معنويت ما همراه و همروال است با احساس مسئوليت. اين معنويت به هيچ وجه نبايد ما را از مسئوليت عظيم انقلابىِ خودمان جدا كند، بلكه كمك به حركت انقلابى است. آن كسانى كه با تكيه به ديندارى و با عنوان كردن ديندارى، سعى مي‌كنند جامعه را سياست‌زدايي كنند، جوانان را سياست‌زدايي كنند، جوانان را از حضور در عرصه‌هاى كشور دور نگه دارند، اشتباه مي‌كنند، راه خطا مي‌روند، دچار انحرافند؛ اين ابعاد با همديگر است.

من در اينجا، در جوار مرقد مطهر امام، در جوار ارواح طيبه شهدايي كه در اين گلزار معنوى ـ بهشت زهرا ـ به خاك سپرده شده‌اند، شهادت مي‌دهم كه ملت ما اين راه را خوب حركت كرده است، راه امام را حفظ كرده است. من به چشم مى‌بينم و مي‌توانم گواهى بدهم كه جوانان انقلابى امروز ما، از جوانان انقلابى آغاز انقلاب، اگر از لحاظ ايمان و تقوا و استحكام عقيده بهتر نباشند، عقب‌تر نيستند. من از صميم قلب و از بن‌دندان گواهى مي‌دهم و اعتقاد دارم كه بهترين نقش را مردم ايفاء كرده‌اند؛ ارزش‌ها را نگه داشته‌اند، حفظ كرده‌اند و پاى آن ايستاده‌اند؛ مردم بودند كه نقشه‌هاى دشمنان ما را خنثى كردند.

نمي‌خواهم به تفصيل در اين باره صحبت كنم؛ هم وقت نيست، هم شايد الان وقت اين صحبت نيست؛ اما به اجمال و اشاره عرض مي‌كنم كه دشمنان ما تصور مي‌كردند با رحلت امام، آغاز فروپاشى اين نظام مقدس كليد زده خواهد شد. آن‌ها خيال مي‌كردند امام كه رفت، بتدريج اين شعله خاموش خواهد شد، اين چراغ خاموش خواهد شد. بعد، مراسم تشييع جنازه امام، آن احساسات مردم، آن حركت عظيم مردم در حمايت از كارى كه خبرگان كردند، اين‌ها را مأيوس كرد. يك برنامه‌ريزى ده ساله كردند ـ اين تحليل من است، اين به معناى اطلاع نيست؛ تحليلى است كه قرائن آن را براى ما اثبات مي‌كند ـ 10 سال بعد اميدوار بودند كه نتيجه بدهد. سال 78 كه آن حوادث پيش آمد، آن كسى كه اين حوادث را خنثى كرد، مردم بودند. روز بيست و سوم تير سال 78 مردم آمدند در خيابان‌ها، توطئه دشمن را كه سال‌ها برايش برنامه‌ريزى كرده بودند، در يك روز باطل كردند. آن روز گذشت. موج دوم، باز يك برنامه‌ريزى ده‌ساله بود تا سال 88. به نظرشان فرصتى به دست مى‌آمد. به خيال خودشان زمينه‌ها را آماده كرده بودند. مطالباتى هم مردم داشتند ـ مردمى كه وابسته به نظامند، وفادار به نظامند ـ فكر كردند از اين مطالبات بتوانند استفاده كنند؛ لذا آن قضاياى سال 88 به وجود آمد. دو سه ماه تهران را متلاطم كردند ـ البته فقط تهران را ـ دو سه ماه توانستند دل‌ها و ذهن‌ها را به خودشان مشغول كنند. اينجا هم مردم آمدند توى ميدان. بعد از آنكه باطن‌ها ظاهر شد، در روز قدس مردم ديدند كه اين‌ها حرف دلشان چيست، در روز عاشورا فهميدند كه اين‌ها عمق خواسته‌هاشان تا كجاست، مردم عزيز ما به ميدان آمدند و حماسه 9 دى را به راه انداختند. نه فقط در تهران، بلكه در سراسر كشور، ميليون‌ها نفر در روز نهم دى، بعد هم بلافاصله در 22 بهمن آمدند توى ميدان، غائله را ختم كردند. اين، هنر مردم است. درود به مردم ايران. درود به ملت مؤمن و مبارز و بصير و آگاه ايران. ان‌شاءاللَّه به توفيق الهى، مردم همين راه را و همين خط را و همين آرمان را و همين عزم و همت را تا آخر ادامه خواهند داد.

خوشبختانه اين حركت عظيم مردم ثمرات خودش را هم بخشيده است. به بركت اعتمادى كه مردم به مسئولان كشور از خودشان نشان دادند، به بركت امنيتى كه با حضور مردم در سرتاسر كشور برقرار است، مسئولين توانسته‌اند خدمت‌رسانى را گسترش بدهند و كارهاى بزرگى انجام دهند؛ كارهاى زيربنايي عظيمى در كشور انجام بگيرد، كه شرط لازم براى پيشرفت هر كشورى، همين كارهاى زيربنايي است كه امروز دارد يكى پس از ديگرى انجام مي‌گيرد؛ مردم دارند اين را مى‌بينند و ان‌شاءاللَّه ثمراتش را در كوتاه‌مدت و بلندمدت خواهند ديد. به بركت همين امنيتى كه با حضور مردم به وجود آمده است، توطئه‌هاى امنيتى دشمنان خنثى مي‌شود، توطئه‌هاى تبليغاتى دشمنان خنثى مي‌شود. به بركت همين حضور مردم است كه پيشرفت علمى و فناورى كشور در سطح عالى است. امروز طبق آمارهاى بين‌المللى ـ نه آمارهاى ما ـ طبق محاسبات بين‌المللى كه اعلام رسمى هم مي‌كنند، سرعت پيشرفت علمى كشور ما، 11 برابر يا 12 برابرِ متوسط دنياست؛ اين چيز كمى نيست. اين را مخالفين ما مي‌گويند، دشمنان ما آن را اعلام مي‌كنند. امروز جوانان دانشمند شما در بيش از 10 رشته مهم درجه اول علمى و فناورى كشور آنچنان پيشرفتى كرده‌اند كه در رديف‌هاى اول دنيا ـ يعنى در رديف‌هاى كمتر از دهم دنيا ـ قرار گرفته‌اند؛ اين‌ها به بركت حضور مردم است. اين حضور، اين اعتماد متقابل، اين احساس مسئوليت عمومى هرچه ادامه پيدا كند، كشور پيشرفت بيشترى پيدا خواهد كرد. خط امام، اين است.

چند جمله هم درباره مسائل منطقه عرض بكنم. اولاً آنچه كه در منطقه شمال آفريقا و منطقه ما اتفاق افتاده است، حوادث بسيار مهم و تاريخ‌سازى است. آنچه در مصر اتفاق افتاد، آنچه در تونس اتفاق افتاد، اين بيدارى عظيمى كه در كشورهاى اسلامى اتفاق افتاده است، از آن حوادثى است كه گاهى دو قرن، سه قرن مي‌گذرد تا يك چنين حادثه‌اى به وجود بيايد؛ از آن حوادث بسيار مهم و تأثيرگذار و تاريخ‌ساز است. البته ملت مصر موفق شد، ملت تونس موفق شد؛ به‌خصوص پيروزى انقلاب مصر، پيروزى بسيار درخشانى است؛ بسيار كار عظيمى است. در برخى كشورهاى ديگر، مثل ليبى، مثل يمن، مثل مردم مظلوم بحرين، مبارزاتى دارد انجام مي‌گيرد؛ هر كدام هم حكم خودش را دارد. آنجا هم حركات مردم محكوم به پيروزى است؛ دير و زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد. وقتى مردم بيدار شدند، وقتى يك ملت احساس قوت و قدرت و توانايي كرد، هيچ چيزى نمي‌تواند راه او را سد كند. البته دشمنان ملت‌هاى مسلمان ـ يعنى نظام سلطه، آمريكاى شيطان بزرگ، صهيونيست‌هاى غدار و حيوان‌صفت ـ مشغول فعاليتند و دارند تلاش مي‌كنند؛ مي‌خواهند نگذارند اين پيروزى‌ها به كام مردم شيرين بيايد و به معناى واقعى كلمه به پيروزى نهايي برسد؛ اما اگر ما ملت‌هاى مسلمان بيدار باشيم، به نداى قرآن ـ كه ما را به صبر و استقامت و ثبات امر مي‌كند، به ما اميد مي‌دهد ـ گوش كنيم، به خداى متعال سوء ظن نداشته باشيم، به وعده الهى اميدوار باشيم و براى آن تلاش و كار كنيم، بدون شك اين ملت‌ها به پيروزى مي‌رسند. البته در ليبى سياست دولت‌هاى غربى اين است كه كشور ليبى را ضعيف كنند، كم‌خون كنند؛ سياستشان اين است كه جنگ داخلى ادامه پيدا كند تا كشور از رمق بيفتد، بعد يا خودشان مستقيم يا غيرمستقيم بيايند امور آن كشور حساس را به دست بگيرند. كشور ليبى اولاً داراى منابع سرشار نفت است، ثانياً يك قدمى اروپاست؛ بنابراين براى مستكبرين جهانى، براى آمريكا، براى كشورهاى مستكبر در اروپاى غربى بسيار مهم است؛ نمي‌خواهند آسان از او دست بردارند، مي‌خواهند ضعيف كنند. اگر آن كشور را وا مي‌گذاشتند، مردم مي‌توانستند غلبه كنند، حكومت مردمى و اسلامى بر سر كار مى‌آمد، براى آن‌ها خطرى بود؛ لذا مي‌خواهند نگذارند اين اتفاق بيفتد.

در يمن هم چيزى شبيه اين است. يمن هم از لحاظ سوق‌الجيشى مهم است؛ از لحاظ همسايگى با بعضى از كشورهاى مرتبط با آمريكا و جغرافياى سياسى، بسيار مهم است؛ آنجا هم نمي‌خواهند بگذارند مردم به پيروزى برسند. سياست آمريكا و غرب در اين دو كشور اين است كه مردم به پيروزى نرسند.

مردم بحرين هم در مظلوميت مطلق به سر مي‌برند. در آنجا هم به عنوان اين كه اين‌ها شيعه هستند، مي‌خواهند حركت را حركت طائفى و مذهبى معرفى كنند؛ در حالى كه قضيه اين نيست. البته مردم بحرين شيعه‌اند، در طول تاريخ شيعه بودند، اكثريت شيعه‌اند؛ اما مسأله، مسأله شيعه و سنى نيست؛ مسأله اين است كه اين ملت، مظلوم است؛ از حقوق اوليه يك شهروند در كشور خود، در خاك خود، در سرزمين خود محروم است. حق خود را مطالبه مي‌كند، حق رأى دادن خود را مطالبه مي‌كند؛ مي‌گويد بتوانم رأى بدهم، بتوانم در تشكيل دولت و حكومت نقش ايفاء كنم؛ اين كه جرم نيست؛ اين يك حق مشروع است. آن وقت آمريكايي‌هاى دروغگوى رياكار و خدعه‌گر كه ادعاى حقوق بشر و ادعاى دموكراسى مي‌كنند، در قضيه بحرين اينجور عليه مردم وارد ميدان مي‌شوند. البته انكار مي‌كنند، مي‌گويند ما نيستيم، سعودى‌ها هستند؛ اما سعودى‌ها بدون چراغ سبز آمريكا نمي‌توانستند وارد بحرين شوند و اينجور حوادث تلخ و خونبار را در بحرين به وجود بياورند. لذا آمريكايي‌ها هم مسئولند.

دو سه نكته را عرض بكنم؛ وقت تمام شده است و گذشته است. نكته اول اين است كه شاخص عمده در حركت مردمىِ اين كشورها سه چيز است: يكى اسلامى بودن، يكى ضد آمريكا و صهيونيست بودن، و يكى مردمى بودن. اين شاخص در همه اين كشورها مشترك است. ملت مصر كه يك ملت شاخص در دنياى عرب و دنياى اسلام است، ملتى است كه اين نهضت را به راه انداخته است، اين انقلاب را در كشور خودش به وجود آورده است، هم اسلامى است، هم مردمى است، هم صريحاً ضد آمريكا و ضد صهيونيستى است. بقيه كشورها هم همين جور.

موضع ما در مقابل اين حركت‌هاى مردمى روشن است: هر جا حركت اسلامى است، مردمى است، ضد آمريكايي است، ما با اين حركت همراهيم؛ اما اگر در جايي ببينيم با تحريك آمريكايي‌ها، با تحريك صهيونيست‌ها، يك حركتى به راه افتاده است، با آن حركت همراهى نمي‌كنيم. ما با حركت‌هاى ضد آمريكايي و ضد صهيونيستى همراهيم. آنجايي كه خود آمريكا و خود صهيونيست‌ها وارد ميدان مي‌شوند تا يك رژيمى را ساقط كنند، تا يك كشورى را اشغال كنند، آنجا ما نقطه مقابل حركت آمريكايي‌ها قرار مي‌گيريم. آمريكا نمي‌تواند به نفع ملت‌هاى اين منطقه فكرى بكند و كارى بكند؛ هر كارى مي‌كنند و هر كارى تا امروز كردند، بر عليه ملت‌هاى اين منطقه بوده است. اين موضع ماست.

نكته دوم: اين كشورهايي كه بحمداللَّه به پيروزى رسيدند ـ مخصوصاً مصر كه كشورى بزرگ و داراى ميراث غنى اسلامى و معنوى و فرهنگى است ـ بايد مراقب باشند؛ دشمن از در بيرون رفته است، از پنجره برنگردد. اين كمك‌هايي كه مي‌گويند آمريكا ممكن است به مصر يا به هر كشور ديگرى بكند، خودش مايه گرفتارى است. آمريكايي‌ها از راه همين كمك‌ها و همين دلارهاست كه تسلط خود را بر كشورها تحكيم مي‌كنند، توقعات خودشان را تحميل مي‌كنند؛ ملتى كه آزادى به دست آورده است، او را دوباره در زير پنجه اقتدار ظالمانه خود قرار مي‌دهند.

همه بايد بيدار باشند. البته ملت مصر بيدارند. اين حركت عظيمى كه ملت مصر در اعتراض به موضع رژيم قبلى مصر در زمينه فلسطين و غزه و گذرگاه رفح انجام دادند، حركت بسيار باارزشى بود؛ بايد ادامه پيدا كند. مصر كشور تأثيرگذارى در دنياى عرب است؛ به همين مناسبت هم بود كه آن كسانى كه مي‌خواستند كشورهاى عربى را در مقابل رژيم غاصب صهيونيست به زانو دربياورند، رفتند سراغ مصر. پيمان ننگين كمپ‌ديويد را در مصر تحميل كردند. بعد از قبول پيمان كمپ‌ديويد در مصر بود كه به تدريج كشورهاى ديگر عرب هم تسليم شدند، در مقابل آمريكا خاشع شدند؛ مسأله فلسطين از صحنه تصميم‌گيرى كشورهاى عربى به كلى خارج شد. بايد مراقب باشند. روى مصر حساسند. يك روز بعد از دوران جمال عبدالناصر كه غربى‌ها و استكبار رانده شده بودند، دوباره برگشتند؛ اين تجربه نبايد در مصر تكرار شود. ملت مصر بيدارند، هوشيارند و اميدواريم خداوند به آن‌ها در اين زمينه هم كمك كند.

نكته ديگر اين است كه اين سركوب‌ها فايده‌اى ندارد. ملت‌ها بالاخره وقتى بيدار شدند، وقتى قدرت خودشان را شناختند، اين راه را دنبال خواهند كرد و ان‌شاءاللَّه حركت ملت‌هاى منطقه ـ چه در آن كشورهايي كه امروز حركت هست، چه آن كشورهايي كه بالقوه در آن‌ها اين حركات وجود دارد ـ به پيروزى خواهد رسيد. مردم در اين كشورها پيروز خواهند شد، منتها بايد مراقب حركات تفرقه‌افكنانه دشمنان باشند. امروز، هم در مصر، هم در تونس، در شمال آفريقا و در ساير كشورهاى اسلامى، دشمنان در پى ايجاد تفرقه‌اند. به‌خصوص چون ايران اسلامى كانون حركت در مقابل استكبار است، مي‌خواهند بين ايران اسلامى و كشورها فاصله بيندازند؛ فاصله‌هاى قومى، فاصله‌هاى مذهبى. حتّى در داخل خود اين كشورها مي‌خواهند تفرقه ايجاد كنند. امروز در مصر كسانى از اين گروه‌هاى تكفيرى و وهابى و اين‌ها تلاش مي‌كنند به بهانه‌هاى مختلف بين مردم مصر با يكديگر هم اختلاف بيندازند؛ بايد در مقابل اين اختلاف‌افكنى‌ها هوشيار بود.

موضع ما در مقابل فلسطين هم موضع روشنى است. ما معتقديم سرزمين فلسطين، كشور فلسطين، يكجا متعلق به فلسطينى‌هاست. آن كسانى كه سعى كردند نقشه فلسطين را از روى صفحه جغرافيا پاك كنند، اشتباه كردند؛ چنين اتفاقى نخواهد افتاد. فلسطين باقى است. چند دهه‌اى غاصبان آن را غصب كردند، اما بدون ترديد دوباره به مردم فلسطين و به آغوش اسلام برخواهد گشت؛ و اين اتفاق خواهد افتاد. مردم فلسطين هم بيدارند. فلسطين تجزيه‌پذير هم نيست؛ فلسطين يكپارچه متعلق به فلسطينيان است. جمهورى اسلامى از چند سال پيش راه حل را اعلام كرده است. راه‌حل مسأله فلسطين، اين راه‌حل‌هاى آمريكايي و امثال آن‌ها نيست؛ اين‌ها راه به جايي نخواهد برد. راه حل اين است كه يك رفراندوم و همه‌پرسى‌اى از مردم فلسطين انجام بگيرد؛ هر رژيمى را كه آن‌ها بر طبق رفراندوم رأى دادند، آن رژيم بايد بر كل فلسطين حاكم شود. بعد آن‌ها خودشان تصميم خواهند گرفت كه با اين صهيونيست‌هايي كه از خارج وارد كشور فلسطين شدند، چه معامله‌اى بكنند؛ اين بسته به نظر آن رژيمى است كه برخاسته از آراي مردم فلسطين است.

پروردگارا! ملت‌هاى مسلمان، ملت مصر، ملت تونس، ملت ليبى، ملت يمن، ملت بحرين، ملت مظلوم فلسطين را در تحت عنايات خودت به پيروزى كامل برسان. پروردگارا! بركات خود را بر ملت عزيز ايران روزافزون كن. پروردگارا! روح مطهر امام بزرگوار و ارواح طيبه شهدا را در عالى‌ترين مقامات متنعم بفرما. ما را مشمول ادعيه زاكيه حضرت بقيةاللَّه (ارواحنا فداه) قرار بده.

والسّلام عليكم و رحمه اللَّه و بركاته‌

1) مفاتيح‌الجنان، اعمال اول ماه رجب‌

2) مائده: 8

بازتاب گسترده سخنان رهبر معظم انقلاب در رسانه‌هاي جهان

رسانه‌هاي جهان سخنراني مهم رهبر معظم انقلاب اسلامي ايران را در بيست و دومين سالگرد عروج ملكوتي امام خميني(ره) به‌طور گسترده‌اي انعكاس دادند.

به گزارش فارس، خبرگزاري فرانسه در بخش عربي خود با اين تيتر كه «فلسطين، مُلك همه فلسطيني‌هاست» به انتشار بخش‌هايي از سخنان رهبري پرداخت و اعلام كرد كه رهبر جمهوري اسلامي ايران بار ديگر در بيست و دومين سالروز ارتحال موسس جمهوري اسلامي اعلام كرد كه «كل فلسطين ملك فلسطيني‌هاست و قابل تجزيه نيست».

اين خبرگزاري به نقل از ايشان با بيان اينكه «راه حل آمريكايي براي فلسطين موفق نخواهد بود» افزود كه «ايران هر ايده‌اي كه بر اساس تقسيم فلسطين باشد، رد مي‌كند».

خبرگزاري آمريكايي يونايتدپرس هم در بخش عربي خود با تيتر [آيت‌الله] «خامنه‌اي معتقد است انقلاب ليبي، يمن و بحرين به پيروزي خواهد رسيد» اين خبر را پوشش داد.

اين خبرگزاري سخنان رهبري را درباره انقلاب‌هاي منطقه در صدر خبر خود قرار داد و به موضوع‌هايي مانند سياست آمريكا و غرب در منطقه، مظلوم واقع شدن مردم بحرين، دخالت عربستان سعودي در بحرين با چراغ سبز آمريكا، حمايت ايران از حركت‌هاي مردمي اسلامي ضد آمريكايي، بيداري اسلامي در منطقه و انقلاب مصر در اين سخنراني اشاره كرد و بيانات رهبري را كاملاً بازتاب داد.

يونايتد پرس در نهايت به موضوع فلسطين در سخنان ايشان اشاره كرد و نوشت كه رهبري ايران خواستار اجراي همه‌پرسي در فلسطين براي تعيين سرنوشت آنان شد.

پايگاه خبري الوفد مصر با نقل اين خبر هم موضوع فلسطين را تيتر خبر خود كرد و به نقل از رهبري انقلاب اسلامي تصريح كرد كه سراسر فلسطين متعلق به مردم فلسطين است و قابل تقسيم نيست.

پايگاه خبري لبنان هم مسأله فلسطين را براي بازتاب اين خبر انتخاب كرد و با اشاره به راهكار پيشنهادي ايران براي حل مسأله فلسطين به نقل از مقام رهبري اعلام كرد كه بايد براي حل اين موضوع همه‌پرسي براي مردم فلسطين برگزار شود تا خود تصميم بگيرند.

پايگاه خبري المنار لبنان با اين تيتر كه «انقلاب‌هاي جاري به پيروزي مي‌رسند» به آن بخش از سخنان مقام رهبري كه درباره انقلاب‌هاي منطقه بود ابتدا اشاره كرد و نوشت كه اتفاق‌ها و انقلاب‌هايي كه رخ داده است، تاريخ‌ساز است.

پايگاه خبري فرانس‌24 در قسمت عربي خود موضوع فلسطين را تيتر خبر خود درباره سخنان مقام رهبري را در سالروز رحلت امام خميني قرار داد و به نقل از ايشان نوشت كه «فلسطين ملك همه مردم فلسطين است».

خبرگزاري انگليسي رويترز در بازتاب فرمايش‌هاي رهبر معظم انقلاب به نقل از ايشان نوشت: ايران از تمامي قيام‌هاي اسلامي به جز آنهايي كه با حمايت واشنگتن باشند حمايت مي‌كند.

اين خبرگزاري غربي به جمعيت عظيمي كه براي گراميداشت سالگرد ارتحال امام (ره) در مرقد مطهر تجمع كردند اشاره كرد و نوشت: آيت‌الله خامنه‌اي اعلام كرد رهبر انقلاب اسلامي [امام خميني(ره)] اين وقايع در خاورميانه را پيش‌بيني كرده بود.

رويترز به نقل از رهبر معظم انقلاب افزود: موضع ما روشن است هر جا كه حركتي اسلامي، مردمي و ضد آمريكايي باشد ما از آن حمايت مي‌كنيم.

خبرگزاري فرانسه هم در بازتاب سخنان ايشان نوشت: آيت‎الله خامنه‌اي از كشور تجزيه نشده فلسطين كه متعلق به تمام فلسطينيان است حمايت كرد. رهبر معظم انقلاب تاكيد كردند: فلسطين باقي خواهد ماند. از بين نمي‌رود، تجزيه نمي‌شود و قطعاً به آغوش اسلام و مردمش بازخواهد گشت.

در اين ميان، خبرگزاري آمريكايي آسوشيتدپرس كه به طور معمول حضور مردم در مراسم‌هاي اين‎چيني را كمتر از ميزان واقعي اعلام مي‌كند، اين بار به جمعيت گسترده مردم در مراسم سالگرد امام راحل اذعان كرد و نوشت: ايرانيان در روز شنبه بيست و دومين سالگرد درگذشت بنيانگذار انقلاب اسلامي آيت‎الله خميني را گرامي داشتند.

شبكه الجزيره انگليسي با بازتاب مراسم بيست و دومين سالگرد ارتحال امام خميني(ره) با اشاره به حضور هزاران هزار نفري تصريح كرد: بسياري از مردم از شهر‌هاي جنوبي كشور از جمله بوشهر مسافت طولاني را براي حضور در مراسم طي كردند.

شبكه تلويزيوني الجزيره با پخش تصاويري از حضور انبوه مردم و بخشي از سخنراني مقام معظم رهبري در اين مراسم اعلام كرد كه انقلاب اسلامي ايران با هدايت و رهبري آيت‌الله خميني به دوران حكومت پادشاهي اين كشور پايان داد.

خبرگزاري دولتي آلمان هم در گزارشي از برگزاري مراسم بيست و دومين سالگرد ارتحال امام خميني(ره) اعلام كرد كه ده‌ها هزار نفر به همراه مقام‌هاي ارشد از جمله «آيت‌الله خامنه‌اي» و «محمود احمدي‌نژاد» در اين مراسم گردهم آمدند.