بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری

بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری در شهر اهر در استان آذربایجان شرقی، محل خانقاه و مقبره شیخ شهاب‌الدین اهری می‌باشد. این مجموعه شامل ساختمان‌های خود خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره‌ها، و تعدادی غرفه است. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان تبدیل شده است که تنها موزه‌ی عرفان در ایران است.

این بقعه در دوره صفویه به احتمال زیاد در روزگار شاه عباس اول بر مزار شیخ شهاب‌الدین اهری، در شهر اهر ساخته شده است اما آثاری از دوره‌های قبل (دوره ایلخانی) در آن وجود دارد. مسجد شیخ شهاب‌الدین اهری در ضلع شرقی صحن این بقعه ساخته شده است و دارای گچبری‌ها و تزئینات نقاشی است. دور تا دور دیوار مسجد دستخط‌هایی وجود دارد که بین آنها دستنوشته‌هایی را از شیخ بهایی، شاه عباس سوم و ابوالقاسم نباتی تشخیص داده‌اند.

بازار سرپوشیده اهر

مسجد جامع اهر

مسجد جامع اهر در كوچه جمعه مسجد آن شهر واقع شده و منسوب به دوره سلجوقي و اتابكان مي باشد. داراي مختصاتي است كه در كمتر مسجدي مي توان يافت :

1- 5 قطعه گچ بري با تصوير ستاره شش پر متداخل در خود و يك گل شش پر ديگر مركب از نيم دايره ها، منتها همه بر سنگ حك شده اند الا سردرب مسجد جامع كه گچي ميباشد.

2- سنگ نبشته هاي مختلف از نظر زمان.

3- ابعاد مسجد از نظرارتفاع طاق ها و قطر پايه هاي آن. در بناهاي بزرگ و مرتفع وجود پايه هاي چند متري آن هم در زير گنبد هاي بزرگ و مرتفع، عادي است ولي براي گنبد هاي كوتاه پايه هاي 4/2 متري، تناسب و زيبايي آن را از بين مي برد. درب ورودي مسجد طاق نماي آجري و ازاره معمولي دارد. اين مسجد تا همين اواخر توسط درب و پنجره هاي ارسي به دو بخش زمستاني و تابستاني تقسيم شده بود كه در دهه هاي اخير بصورت مردانه و زنانه از آن استفاده ميشد. ورودي بخش مردانه ازسمت كوچه وگوشه شمال شرقي مسجد و ورودي بخش زنانه از گوشه شمال غربي و از حياط مسجد كه با ساخت كفش كن جديدي اين امكان فراهم شده بود ميسر مي گشت.

ازضمائم مسجد لوحه هايي است بر بالاي سردرب و پايه سمت راست و 5 گل مشروحه در لچك هاي سردرب. حياط مسجد بدون در نظر گرفتن چندين اطاق در طرفين سردرب داراي 10/31 مترطول و 5/28 مترعرض مي باشد. طبق معمول حياط به چهار قسمت شده و در وسط آن يك حوض با ابعاد متناسب درآن وجود دارد و بقيه مشجر مي باشد.

شبستان يا نمازخانه مسجد جامع اهر فضايي وسيع و كم ارتفاع به طول 6/30 متر « ضلع جنوبي » و عرض 16 متر « ضلع شرقي » و ارتفاع 5 متر « گنبد ها » مي باشد و 21 گنبد آن بر روي 14 پايه در وسط و 14 نيم پايه در اضلاع شمالي و جنوبي مربع مستطيل بنا شده است.

مسجد ابواسحق

مسجد شیخ عماد

مسجد شیخ عماد از اماکن تاریخی شهر اهر می‌باشد. بنای اولیه مسجد در سال ۱۲۷۷ ه.ق. ساخته شده و در دوره‌های بعدی تغییر و گسترش یافته‌است.

این بنا بنایی با شبستان ستوندار به ابعاد ۱۷٫۵ و عرض ۹٫۹ است که سقف آن بر روی ۱۵ ستون چوبی با سرستونهای کنده کاری شده قرار دارد .

    * ترابی طباطبایی، ج۲، ص ۴۲۰-۴۱۸