رئيس جمهوري در مراسم پاياني سي و سومين دوره كتاب سال:

كاري نكنيم كه «مخالف» به «معاند» تبديل شود

جامعه‌اي كه در آن كسي از حذف ديگري لذت ببرد، پيشرفت نمي‌كند

حجت الاسلام و المسلمين دکتر حسن روحاني عصر يکشنبه در آيين اختتاميه سي و سومين دوره جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي ايران و بيست و سومين دوره جايزه جهاني كتاب سال جمهوري اسلامي ايران که در تالار وحدت برگزار شد اظهار داشت:لازمه نقد، مدارا و عدم حذف يکديگر است. وي افزود :وجود انديشه مخالف عيب نيست ، بايد کاري کنيم که مخالف ما معاند نباشد.

دکتر روحاني در ادامه به بحث انتخابات هفتم اسفندماه اشاره کرد و با تاکيد بر اينکه اصحاب انديشه بايد مردم را براي مشارکت در انتخابات تشويق کنند، گفت: حتي اگر شرايط ايده آل کسي نباشد؛ همه بايد پاي صندوق هاي راي بروند و سرنوشت زيباتري را براي کشور رقم بزنند.

دکتر روحاني در بخش ديگري از سخنان خود کتاب و کتابخواني را يکي از معيارهاي توسعه فرهنگي و توسعه کشور در مفهوم عام آن برشمرد و اظهار داشت: بي‌ترديد کتاب يکي از شاخص‌هاي رشد جامعه در عرصه‌هاي فرهنگي و سياسي است.

رييس‌ جمهوري با اشاره به آمار ارايه شده از سوي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي درباره کاهش شاخص‌هاي کيفي نشر کتاب، تصريح کرد: اگر حال نشر و فروش کتاب در جامعه خوش نباشد به معناي آن است که جامعه ما در مسير رشد و تعالي با مشکل مواجه خواهد بود.

دکتر روحاني با طرح اين سوال که در نشر و مطالعه کتاب با مشکل مواجه‌ايم و چگونه بايد جامعه را تشويق به مطالعه کتاب کرد؟ ، خاطر نشان ساخت: هر موضوع اجتماعي که در مسير رقابت قرار نداشته باشد، رشد نخواهد کرد. تاليف و انتشار کتاب در کشور نيز بايد در مسير رقابت قرار گيرد و اين رقابت نه تنها در عرصه داخلي بلکه بايد در عرصه منطقه‌اي و بين‌المللي تعريف شود.

رييس‌ جمهوري به دوراني اشاره کرد که کتاب‌هاي اسلامي منتشر شده در منطقه و جهان بويژه از سوي نويسندگان معروف در فاصله کمي در کانون‌هاي نشر و بررسي کتاب مثل قم ترجمه و منتشر مي‌شدند و گفت: آيا امروز هم چنين رقابتي در داخل کشور و در جهان اسلام وجود دارد؟

دکتر روحاني اضافه کرد: در هر کتاب بايد حرف نو و جديدي وجود داشته باشد. امروز که به برکت فضاي مجازي تتبع، آسان‌تر از گذشته شده، آيا تأليفات نيز به معناي واقعي خود حاوي سخن نو، توليد علم جديد و انديشه نو هستند.

رييس‌ جمهوري شرط توليد انديشه و سخن نو در علوم و عرصه‌هاي مختلف را وجود فضاي باز و آزاد عنوان کرد و اظهارداشت: نقاد و مؤلف نبايد براي آينده پس از نشر سخن جديد خود نگراني و خوف داشته باشد.

دکتر روحاني ميزان تعالي فکري جامعه را در ارتباط مستقيم با ميزان آزادي بيان و آزادي فضاهاي دانشگاهي و علمي و نشر، نويسندگي و تحقيق دانست و تصريح کرد: بايد توجه داشته باشيم که هيچ‌کس معصوم نيست و اگر امروز سخني گفت شايد فردا انديشه ديگري به ذهنش خطور کند که سخن امروز را نقد و يا نقض کند. رييس‌ جمهوري خاطر نشان کرد: نقد در فضايي قابل تأمل است که کسي به فکر حذف ديگري نباشد و همه در سايه تحمل به تضارب آراء احترام بگذارند و از فوايد اين تضارب آراء استفاده کنند. اگر در جامعه‌اي کسي از حذف ديگري لذت ببرد، آن جامعه پيشرفت نخواهد کرد و به تجربه نيز ديده‌ايم که جوامعي پيشرفت مي‌کنند که در آنها نقد و ارايه نظر آزاد باشد.

دکتر روحاني با اشاره به اينکه در آستانه سالروز پيروزي انقلابي هستيم که شعار اصلي‌اش آزادي بوده و هست، گفت: در سي و هفت سال گذشته يکي از افتخارات بزرگ ما نقد و بيان آزادانه نظرات بوده است. البته ما هنوز نيازمند تبيين و تفسير کامل مفاهيمي مثل انقلاب و انقلابي بودن هستيم. رييس‌ جمهوري با طرح اين سوالات که نيازمند آن هستيم که همچنان به تبيين اين بپردازيم که چه کسي انقلابي است، انقلاب به چه معناست و تداوم راه انقلاب چيست؟ ، ادامه داد: همه ما به خيابان‌ها آمديم و شعار استقلال، آزادي و جمهوري اسلامي ايران سر داديم و اساساً انقلاب را با اين سه واژه مهم تبيين کرديم اما همچنان لازم است مفهوم آزادي را تفسير کرده و در‌باره استقلال، جمهوريت و اسلاميت بحث کنيم.

دکتر روحاني اظهار داشت: در اين مسير بايد وجود افکار متفاوت و مختلف را بپذيريم و بدانيم که وجود انديشه مخالف و منتقد عيب نيست، بلکه بايد کاري کنيم که مخالف ما معاند نباشد. مخالف کسي است که داراي فکر و انديشه خاص است و اساساً امکان اين وجود ندارد که همه را در يک مسير و خط فکري قرار دهيم.

علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در اين مراسم اظهار کرد: همايش کتاب سال درخت پرباري است که در سي‌و‌سومين سال خود با متانت و به دور از هياهوي معمول ديگر رويدادهاي فرهنگي به معرفي آثار شاخص مي‌پردازد.

وي کمبود و معرفي‌نشدن آثار فاخر را يکي از نقاط ضعف حوزه نشر دانست و گفت: جايزه کتاب سال مرجع قابل اتکايي براي استفاده از آثار فاخر در رشته‌هاي مختلف به شمار مي‌آيد و مي‌تواند مخاطبان را به سوي بهترين پديدآورندگان هدايت کند.

جنتي ادامه داد: تعداد عناوين کتاب‌هاي چاپ شده در هر سال نسبت به سال قبل آن، افزايش تصاعدي داشته است، اگرچه شمارگان کتاب‌ها کاهش يافته و مشکلات چاپ همچنان پابرجا هستند.

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي اظهار کرد: امروز نه تنها پديدآورندگان بلکه فروشندگان و توزيع‌کنندگان کتاب نيز دچار مشکل هستند. بنابراين در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يارانه مصرف‌کنندگان به سمت فروشندگان کتاب سوق داده شده‌است. همچنين به همين منظور، طرح کتاب‌فروشي به وسعت ايران آغاز شد و در دهه فجر تا عيد نوروز با عنوان عيدانه کتاب ادامه دارد؛ طرح عيدانه کتاب طرح انگيزه‌بخش براي اختصاص بخشي از هزينه‌هاي خانوار به کتاب به شمار مي‌آيد.

وي فعال‌ ساختن اقتصاد فرهنگ و مشارکت بخش خصوصي در حوزه نشر را يکي ديگر از اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در دوره جديد عنوان کرد و گفت: در اين راستا، واگذاري امور به تشکل‌هاي نشر را در دستور کار خود قرار داده‌ايم. همچنين در اين زمينه صدور مجوز نشر و انتشار کتاب‌ها را به برخي استان‌ها واگذار کرده‌ايم؛ همه اين فعاليت‌ها براي کوتاه کردن فرايند چاپ کتاب راه‌اندازي شده‌اند.

جنتي توضيح داد: راه‌اندازي سامانه شناسايي اهل قلم از ديگر اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به شمار مي‌آيد؛ با راه‌اندازي اين سامانه، علاوه بر شناسايي شدن اين قشر از جامعه، مسائل رفاهي، حقوقي و بيمه اهل قلم مورد توجه قرار گرفت و ادامه خواهد داشت.

اين مقام عالي‌رتبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي توضيح داد: در راستاي واگذاري امور به بخش خصوصي اقدام به برگزاري جشنواره‌هاي پايتخت کتاب ايران، روستاها و عشاير دوستدار کتاب و تقدير از افراد برگزيده در ترويج کتابخواني کرده‌ايم.

جنتي با بيان اينکه جايزه کتاب سال، جايزه‌اي معتبر و صاحب‌نام در تقويم رويدادهاي داخلي و خارجي به شمار مي‌آيد گفت: در جايزه کتاب سال فقط کتاب‌هاي چاپ اول منتشر شده يک سال گذشته ارزيابي مي‌شوند. در چرخه داوري‌ها از داوران خبره بهره گرفته مي‌شود. کتاب‌هايي که در اين جايزه، به عنوان کتاب‌هاي برتر شناخته مي‌شوند در جرگه کتاب‌هاي برتر از نظر محتوايي قرار مي‌گيرند.

محسن جوادي، دبير جايزه جهاني کتاب سال جمهوري اسلامي ايران ،نخستين سخنران اين مراسم، در توضيح اهميت نقد کتاب گفت: اينکه معجزه جاويدان اسلام يعني کلام‌الله مجيد از جنس کتاب است تصادفي نيست بلکه ريشه در مدنيت اسلام دارد. وي افزود: رئيس‌ جمهوري در اختتاميه جايزه کتاب سال، در دوره قبل بر نقد کتاب تاکيد کرد که اين سخن درستي است. انديشه که بن‌مايه کتاب است تنها از نقد، جان گرفته و پويا و بارور مي‌شود. در اين راه منتقدان همکار نويسندگان براي تاليف هرچه بهتر کتاب هستند. به همين دليل، خانه کتاب امکان نقد کتاب را در 12 فصلنامه نقد کتاب فراهم آورده است.

جوادي در ادامه سخنان خود به ارايه گزارشي از روند برگزاري سي و سومين دوره جايزه کتاب سال جمهوري اسلامي ايران و بيست و سومين دوره جايزه جهاني کتاب سال پرداخت و گفت: در بخش داخلي، پس از فراخوان کتاب سال که براي بيش از 6 هزار ناشر و بيش از 6هزار مولف ارسال شد، براي نخستين بار ثبت‌نام به طريق الکترونيکي و از طريق سايتي اختصاصي انجام گرفت و به اين طريق بيش از 5هزار و 300 اثر به دبيرخانه جايزه رسيد. بيشترين کتاب‌ها ابتدا در حوزه‌هاي فلسفه و روان‌شناسي و پس از آن دين بودند.

در آيين اختتاميه سي و سومين دوره جايزه کتاب سال جمهوري اسلامي ايران و بيست و سومين دوره جايزه جهاني کتاب،سيدعباس صالحي، معاون فرهنگي وزير ارشاد، دکتر ‌حسام‌الدين آشنا، مشاور رئيس جمهوري در امور فرهنگي، محمد نهاونديان، رئيس دفتر رئيس جمهوري ، مجيد غلامي جليسه، مديرعامل موسسه خانه کتاب، محمدعلي مهدوي‌راد، دبير علمي جايزه کتاب سال، محسن جوادي، دبير علمي جايزه جهاني کتاب سال، دکتر سيدرضا صالحي اميري، رئيس مرکز اسناد و کتابخانه ملي، اميرمسعود شهرام‌نيا، مديرعامل موسسه نمايشگاه‌هاي فرهنگي ايران، حجت‌الاسلام والمسلمين احمد احمدي، رئيس انتشارات سمت و عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، حسين فريدون، دستيار ويژه رئيس جمهوري وسيد محمود دعايي، مدير مسئول موسسه اطلاعات حضور داشتند. رييس‌ جمهوري در اين مراسم با اهداء لوح از 10 نفر از برندگان جوايز سي و سومين دوره کتاب سال و 10 نفر از برندگان جوايز

بيست و سومين دوره کتاب سال جهاني جمهوري اسلامي ايران قدر‌داني کرد.

برگزيدگان:

برگزيدگان سي‌وسومين دوره جايزه کتاب سال جمهوري اسلامي به شرح زير معرفي شدند:

الف) کليات

فهرست‌­نويسي

1. فهرست­ کتاب‌­هاي فارسي‌شده چاپي، پژوهش و تدوين: فرشته ناصري، مهين فضائلي جوان، محمدکريم رحماني­‌پور و حمزه کاهاني، زير نظر: سيدمحسن ناجي نصرآبادي، مشهد: بنياد پژوهش‌هاي اسلامي، 1393، 8 ج.

ب) دين

فقه و اصول

2. أنوار الفقاهه، تأليف حسن‌بن‌جعفر کاشف‌الغطاء، تحقيق: المرکز العالي للعلوم و الثقافه، مرکز احياء التراث الاسلامي، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، 1393، 10 ج.

ج) زبان

زبان­‌هاي باستاني

3. فرهنگ ريشه­‌شناختي زبان‌فارسي، تأليف محمد حسن­‌دوست، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسي، گروه نشر آثار، 1381 1393، 5 جلد.

د) هنر

معماري و شهرسازي

4. گذري بر معماري متقدم مسلمانان، تأليف آرچيبالد کمرون کرسول، بازنگري: جيمز الن، ترجمه مهدي گلچين عارفي، تهران: مؤسسه تأليف، ترجمه و نشر آثار هنري، متن، 1393، چهارده، 418 ص.: مصور.

فيلم­نا‌ مه

5. هفت فيلم‌نامه از اصغر فرهادي، نوشته اصغر فرهادي، تهران: نشر چشمه، 1393، 688 صفحه، مصور.

ه) ادبيات

ادبيات زبان­هاي ديگر

6. نامه­‌هاي پرتب‌و‌تاب، خورخه لوئيس بورخس، ترجمه نجمه شبيري، تهران: نشر مشکي، 1393، 376 ص.: مصور (رنگي).

و) تاريخ و جغرافيا

تاريخ

در بخش ترجمه دو کتاب زير به صورت مشترک انتخاب شدند:

7. نامه سرگشاده به اسکندر کبير، تأليف پي­ير بريان، ترجمه مهشيد نونهالي، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، 1393، 216 ص.

8. استالين، تأليف ادوارد رادزينسکي، ترجمه آبتين گلکار، تهران: نشر ماهي، 1393، 680 ص + 48 ص.: مصور.

ز) کودک و نوجوان

علوم و فنون

9. پستانداران ايران ج 2: سگ­سانان و کفتارها، تأليف علي گلشن، تهران: کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، 1393، مصور.

کليات

10. تاريخ ادبيات کودکان ايران: ادبيات کودکان در روزگار نو (1340 1357)، تأليف محمدهادي محمدي و زهره قاييني، تهران: چيستا، 10جلد، 1381 1393، مصور.

در ضمن يکي از کتابهاي انتشارات اطلاعات با عنوان « سلامت در جمهوري اسلامي ايران»تاليف باقر لاريجاني، عليرضا مرندي، فريدون عزيزي، حميدرضا جمشيدي و همکاران، ، 2 ج: جدول، نمودار، نقشه، شايسته تقدير شناخته شد.