شهريورماه با حضور نمايندگان120 كشور و10 سازمان بين‌المللي برگزار مي‌شود
اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران
دكتر صالحي وزير امورخارجه با اشاره به نقش و جايگاه مهم جنبش عدم تعهد گفت: با ميزباني تهران و رياست سه ساله ايران بر اين جنبش از شهريور ماه امسال، جايگاه جمهوري اسلامي ايران در عرصه تعاملات بين‌المللي ارتقا مي‌يابد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني دولت، وي در جمع خبرنگاران در مصر افزود: بيش از 120 کشور جهان در اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد در شهريور ماه امسال در تهران، شرکت مي‌کنند که اين خود از اهميت به‌سزايي برخوردار است.
وي با يادآوري اين که سند نهايي اجلاس سران گروه کشورهاي عدم تعهد همواره با اجماع اعضا به تصويب مي‌رسد، گفت: اين مساله خود بر اهميت چنين اجلاسي مي‌افزايد، چرا که تهران ميزبان اعضاي سازماني مي‌شود که بعد از سازمان ملل، دومين گروه بزرگ بين‌المللي است.
وزير امور خارجه ايران خاطرنشان کرد: اجتماع سران بيش از 120 کشور در ايران همراه با تصويب سند نهايي، جايگاه بين‌المللي جمهوري اسلامي ايران در عرصه بين‌المللي و تعاملات سياسي را افزايش مي‌دهد.
صالحي با اعلام اين كه وزارت امور خارجه در حال ارسال دعوتنامه‌هاي اين اجلاس است، نشست وزيران خارجه جنبش عدم تعهد در مصر را براي آماده‌سازي نشست سران دانست و افزود: پيش‌نويس سند نهايي آماده و نزديک به 600 تا 700 بند در آن گنجانده شده است.
وزير امور خارجه ايران ادامه داد: در اجلاس شرمالشيخ ضمن مرور بندهاي اين پيش‌نويس، نظر خود را در آن لحاظ خواهيم کرد تا آن را براي اجلاس سران درتهران آماده کنيم.
وي ميزباني تهران از سران جنبش عدم تعهد در شهريورماه امسال را بزرگترين اجلاس در جمهوري اسلامي ايران بعد از پيروزي انقلاب دانست و گفت: 120 کشور در کنار 18 عضو ناظر و 10 سازمان بين‌المللي در اجلاس سران در تهران حضور مي‌يابند.
صالحي به نقش و اهداف جنبش عدم تعهد اشاره کرد و گفت: دخالت نكردن در امور ساير کشورها، تغييرات در سازمان ملل و جلوگيري از حمله‌هاي پيشدستانه که برخي کشورها آن را در پيش گرفته‌اند، از جمله مواردي است که جنبش عدم تعهد به طور جدي به دنبال آن است.
تلاش براي تحقق خاورميانه عاري از سلاح هستهاي
دكتر صالحي در سخنراني خود در محل سالن اجلاس وزيران امور خارجه جنبش عدم تعهد در شرمالشيخ با اظهار تاسف از اجرا نشدن ماده 6 معاهده منع اشاعه سلاحهاي هستهاي در خصوص نابودي سلاحهاي هستهاي تاكيد كرد كه از هيچ تلاشي براي ملزم كردن رژيم صهيونيستي به تامين شرايط لازم براي تحقق هدف عاري از سلاح هستهاي شدن منطقه خاورميانه نبايد فروگذار كرد.
وي افزود: هيچ چيزي نبايد توجه ما را از تهديدهاي عمده عليه بشريت كه از جانب تسليحات هستهاي تاكتيكي و استراتژيك و مدرن‌سازي مستمر آنها و نيز دكترين‌هاي نظامي جديد براي استفاده از آنها منحرف كند.
وزير امور خارجه ايران ادامه داد: به اعتقاد ما محدوده زماني پيشنهادي از سوي جنبش عدم تعهد براي نابودي سلاحهاي هستهاي تا سال 2025 فقط در صورتي مي‌تواند محقق شود كه اعضاي جنبش نم در پيگيري آن مصمم و جدي باشند.
صالحي خاطر نشان كرد: همزمان، امتناع لجوجانه رژيم صهيونيستي در پيوستن به معاهده منع گسترش سلاحهاي هستهاي همچنان مانع اصلي بر سر راه اجراي جهانشمول اين پيمان است. در سطح منطقه‌اي و به همين دليل، ايده ايجاد منطقه عاري از سلاحهاي هستهاي در منطقه خاورميانه در سال 1974 توسط ايران پيشنهاد شده كه همچنان غيرقابل اجرا مانده است.
بيداري اسلامي
وي در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به تحولات جاري در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا گفت: ما در يک سال گذشته به دقت پيام اصيل مردم در اين منطقه وسيع را موردتوجه قرار داده‌ايم. پيامي که حاکي از آزادي‌خواهي آنها و تلاش براي نيل به کرامت انساني است. درسي که از اين تحولات مي‌توان گرفت اين است که هيچ قدرت مادي نمي‌تواند نيازها و خواسته‌هاي مشروع مردم و آرزوهاي آنان را ناديده بگيرد. بر اين اساس معتقديم در حال حاضر و بيش از هر زمان ديگر، گفتوگو و احترام به حقوق اساسي و برآوردن نيازهاي اساسي مردم، تنها راه برون رفت از بن بستي است که حکومت‌هاي خودکامه ايجاد کرده‌اند.
وزير خارجه ايران با اشاره به ابعاد گسترده پيامدهاي قيام‌هاي مردمي و تحولات سياسي جاري در منطقه و تأثير آشکار آن بر روابط منطقه‌يي و بين‌المللي افزود: ضروري است که روند سياسي بومي و داخلي و همه شمول در اين کشورها محقق شود که بتواند در جهت ايجاد زمينه‌اي براي مشارکت تمامي نيروهاي سياسي مستقل و اصيل در يک روند گفت‌وگوي ملي براي نيل به اهداف مصالحه ملي عمل کند.
صالحي در بخش ديگري از سخنانش به شماري از موضوعاتي که جنبش غيرمتعهدها به طور سنتي به آنها پرداخته است، اشاره کرد و گفت: جهاني که در آن زندگي مي‌کنيم نيازمند همکاري جمعي و کارآمد همه اعضاي جامعه بين‌المللي براي برخورد موثر با موضوعات مهم و چالش‌هاي پيش روي بشريت است. منازعات داخلي و فرامرزي، مخاطرات زيست محيطي، بحران‌هاي اقتصادي، بيماري‌هاي مسري، جنايات فرامرزي، مهاجرت و امثال آن نمي‌تواند در داخل مرزهاي ملي محدود بماند و اقدامات جدي در سطح جهاني را مي‌طلبند. سازمان‌هاي بين‌المللي مي‌توانند و بايد نقش مهمي در اين فرآيند ايفا کنند و براي اين منظور اصلاح نظام ملل متحد يک ضرورت است.
وي با اشاره به موضوعات حقوق بشري تأکيد کرد که مفهوم حياتي حقوق بشر، مفهومي است که در بين تمامي فرهنگ‌ها و ملت‌ها مشترک و ارزشمند است. ايران نيز با الهام از ميراث اسلامي و ملي‌اش به عنوان يکي از گهواره‌هاي تمدن اهميت بسيار زيادي براي آرمان حقوق بشر بر مبناي برخوردي تعاملي و توأم با همکاري در داخل کشور و در رابطه با ساير کشورها قائل است.
وزير خارجه خاطرنشان کرد: در اين‌باره مواضع مترقيانه جنبش غيرمتعهدها که در اسناد آن ذکر شده مبناي خوبي براي تعامل و همکاري است. ما کاملا موافقيم که تمامي حقوق انسان‌ها و به‌خصوص حق توسعه، حقوقي است لاينفک، غيرقابل تقسيم، به هم وابسته و اين که موضوعات حقوق بشر بايد در سطح جهاني به نحوي سازنده، غيرتقابلي، غيرسياسي، غيرگزينشي و به نحوي منصفانه و عيني با توجه به حاکميت ملي و تماميت ارضي و مداخله نكردن در امور کشورها مورد توجه قرار داشته باشد.
تحميل قوانين فرامرزي
صالحي افزود: در ادوار گذشته جنبش غيرمتعهدها همواره تحميل فرامرزي حقوق داخلي و اتخاذ تدابير قهري اقتصادي ـ اجتماعي شامل تحريم‌هاي اقتصادي يک‌جانبه عليه برخيکشورها را رد کرده است. جنبش ما همواره و به نحوي واضح با چنين روش‌هايي مخالفت کرده و آنها را به عنوان نقش منشور ملل متحد و تخطي از حقوق بين‌الملل و ضربه‌اي سخت به آزادي تجارت و سرمايه‌گذاري محکوم کرده است.
او اظهار داشت: ايران يکي از قربانيان اين گونه تدابير بوده است و در اين جا مايلم از اعضاي جنبش به خاطر حمايت‌شان از خواسته‌هاي ما و مخالفت‌شان با چنين برخوردهاي قهري يک‌جانبه‌اي تشکر کنم. از آن‌جا که سياست تحريم تاکنون شکست خورده است، عاملان اين گونه سياست‌ها به وقيحانه‌ترين ابزار که اعمال تروريستي باشد، متوسل شده‌اند. همان‌طور که مي‌دانيد در سه سال اخير شماري از دانشمندان و محققان ايراني قرباني اين گونه اعمال تروريستي وحشيانه شده‌اند. اين اعمال تروريستي که از شديدترين جلوه‌هاي تروريسم دولتي است حاکي از آن است که برخي از قدرت‌ها براي پيشبرد منافع نامشروع سياسي خود در به چالش کشيدن بديهي‌ترين اصول انساني ترديد نمي‌کنند.
وي گفت: مايلم از ابراز هم‌دردي و حمايت جنبش «نم» در اين زمينه که در سند اين اجلاس هم انعکاس يافته است تشکر کنم.
خلع سلاح هستهاي
وزير خارجه در بخش ديگري از سخنانش به مسائل خلع سلاح هستهاي پرداخت و از جمله از اجرايي نشدن ماده 6 معاهده منع اشاعه سلاحهاي هستهاي در مورد نابودي سلاحهاي هستهاي ابراز تأسف کرد.
صالحي افزود: هيچ چيزي نبايد توجه ما را از تهديدهاي عمده عليه بشريت که از جانب تسليحات هستهاي تاکتيکي و استراتژيک و مدرن‌سازي مستمر آنها و نيز دکترينهاينظامي جديد براي استفاده از آنها منحرف کند. معتقديم محدوده زماني پيشنهادي از سوي جنبش غيرمتعهدها براي نابودي سلاحهاي هستهاي تا سال 2025 فقط در صورتي مي‌تواند محقق شود که ما به عنوان جنبش در پيگيري آن مصمم و پا برجا باشيم. همزمان امتناع لجوجانه رژيم صهيونيستي در پيوستن به معاهده منع گسترش تسليحات هستهاي همچنان مانع اصلي بر سر راه اجراي جهانشمول اين پيمان است.
رئيس دستگاه ديپلماسي ايران اضافه کرد: در سطح منطقه‌اي و به همين دليل ايده ايجاد منطقه عاري از سلاحهاي هستهاي در منطقه خاورميانه که در سال 1974 توسط ايران پيشنهاد شده همچنان غيرقابل اجرا مانده است. اعتقاد راسخ داريم که از هيچ تلاشي براي ملزم کردن رژيم صهيونيستي به تأمين شرايط لازم براي تحقق اين هدف نبايد فروگذار شد.
او بار ديگر بر پايبندي ايران به تعهدات بين‌المللي خود در چارچوب معاهده منع گسترش سلاحهاي هستهاي و ديگر معاهدات بين‌المللي در زمينه سلاحهاي کشتار جمعي تأکيد کرد و افزود: همزمان مصمم هستيم که از حقوق خود در چارچوب اين معاهده بهره مند شويم.
صالحي همچنين گفت: در اين زمينه ما از حمايت مستمر جنبش غيرمتعهدها از فعاليت‌هاي هستهاي مسالمت‌آميز ايران تشکر مي‌کنيم. بي‌شک اين حمايت اصولي در جهت خدمت به منافع کليه کشورهاي غير مسلح به سلاحهاي هستهاي خواهد بود زيرا که به حفظ حقوق کليه کشورها براي استفاده از انرژي هستهاي براي اهداف مسالمت‌آميز کمک مي‌کند.
وي افزود: در مذاکرات اخير در استانبول بين ايران و گروه 1+5 دو طرف با ادامه مذاکرات بر مبناي احترام متقابل، عمل متقابل و برخورد گام به گام توافق کرده‌اند.
وزير خارجه ايران در پايان به برنامه برگزاري شانزدهمين اجلاس سران کشورهاي عضو جنبش در اوايل شهريورماه سال جاري در تهران پرداخت و توضيحاتي در مورد آماده‌سازي و تهيه مقدمات برگزاري اجلاس و دعوت از سران را به وزيران خارجه حاضر در نشست ارائه کرد.
ديدار با وزراي خارجه
4 كشور
وزير امور خارجه ايران با همتايان خود از يمن، ارمنستان، افغانستان، كره شمالي و قائم مقام وزير امور خارجه فنلاند در حاشيه اجلاس وزيران امور خارجه جنبش عدم تعهد به طور جداگانه ديدار و گفتوگو كرد.
وزير امورخارجه همچنين در پيامي به نشست گفتگوي تاريخي و تمدني ايران و تركيه تحولات جهان اسلام را در مقطع كنوني، بيانگر نياز همه جوامع اسلامي به درك هويت تاريخي ـ تمدني خود ذكر كرد و گفت: ايران و تركيه به سبب پيشتازي در گذر تاريخي و ريشه‌هاي تمدني مي‌توانند در اين زمينه راهگشا باشند.
به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني دولت صالحي، افزود: انديشمندان، نخبگان و پژوهشگران ايراني و ترك بايد بتوانند روابطي باز، معقول و بدون حاشيه داشته باشند تا انديشه‌ها بارورتر شود و به ابتكارها و خلاقيت‌هاي بسيار بينجامد.
وزير امورخارجه، اضافه كرد: اين روابط مي‌تواند به جوانان و نسل آينده دو كشور ايران و تركيه كه مي‌كوشند هويت ديني ـ تاريخي خود را بازيابند، سرمايه‌اي گران سنگ ببخشد؛ سرمايه‌اي كه پشتوانه هويت ملي دو كشور شناخته خواهد شد و حاصل آن، وحدت و وسعت نظر است.
داوود اوغلو، وزير امورخارجه تركيه هم در پيامي به اين نشست از برگزاري آن در تهران تجليل كرد.