عصر ديروز، در کتابخانه مجلس شورای اسلامی،
عصر ديروز آیین رونمایی از نسخه‌برگردان کهن‌ترین دست‌نویس مترجم قرآن کریم که نسخه اصلی آن در کاخ کتابخانه توپقاپی ترکیه نگهداری می شود، در کتابخانه مجلس شورای اسلامی با حضور علی لاریجانی رئیس مجلس، رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی، سفیر ترکیه و ایلبر ارتایلی مدیر موزه توپقاپی استامبول برگزار شد.
عمادی حائری پژوهشگر قرآن موزه توپقاپی:
نسخه‌آرایی اين قرآن جلوه‌ای کم‌نظیر
از هنر قدسی را به نمایش می‌گذارد
در ادامه عمادی حائری پژوهشگر قرآن موزه توپقاپی در این مراسم گفت: دست‌نویسی که در این مجلس رونمایی مي‌شود کهن‌ترین نسخه همراه با ترجمه فارسی است و تاریخ مکتوب مشخصی مربوط به سال ۴۸۴ هجری دارد و متن آن در شمار قدیمی‌ترین تفاسیر فارسی قرآن است. نسخه‌آرایی آن جلوه‌ای کم‌نظیر از هنر قدسی را به نمایش می‌گذارد.
وی در ادامه با اشاره به این اثر عنوان کرد: در ابتدای کار در مجله‌ای ۲ صفحه‌ای عکسی از مصحف منتشر شده بود از آن زمان در پی شناسایی این نسخه بودم پس از تلاش فراوان، براساس تصویر آن ۲ صفحه تحقیقاتی انجام دادم و موفق شدم نسخه را شناسایی و رساله‌ای ۸۰ صفحه‌ای در این راستا بنویسم و پس از آن با همکاری موزه توپقاپی این اثر منتشر شد.
به گفته حائری این اثر شگفت‌انگیز جلد هشتم یک دوره ۱۴ جلدی است و در بردارنده سوره کهف، مریم، طاها تا پایان سوره حج است.
به گفته این محقق کهن‌ترین نسخه مترجم قرآن همراه با ترجمه فارسی است و این قرآن چهارمین نسخه تاریخ‌دار و فارسی است.
وی در ادامه یادآور شد: یک نسخه دیگر از این متن موجود است که در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود و به کوشش جلال متینی در سال ۱۳۵۲ منتشر شده است.
حائری اضافه کرد: مجموعه‌ای از هنر، خط، نقاشی و کتابت در این اثر دیده می‌شود ۲۳۸ برگ و قطع ۲۰ در ۳۴ دارد.
وی گفت: خط این نسخه در کتابت قرآنی و عبارت فارسی تحول خط را از کوفی به نثر به نمایش می‌گذارد. در پایان نسخه توپقاپی نوشته‌ای به خط کوفی و به جوهر زراندود در ۲ صفحه نوشته شده است.
رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی:
ما ايرانيان خوشحاليم
كه عقل و هنر را در كنار قرآن قرار داده‌ايم
رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی در ابتدای این مراسم ضمن اشاره به این اثر تصریح کرد: این قرآن محصول قرن پنجم هجری است. یک چنین قرآن زیبایی با این استحکام تنها در دوره‌ای توانست پدید آید که اوج تمدن اسلامی بود. زمانی که خط پخته، ترجمه دقیق، تذهیب زیبا و چشم‌نواز موجود بود و این قرآن محصول زمانی است که مسلمانان در بهترین زمان خود می‌زیستند.
به گفته رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی بهترین و پرثمرترین آثارمان متعلق به قرن پنجم و ششم است چه به لحاظ محتوا و چه لحاظ زبان، چرا که زبان فارسی هم محصول آن دوران است.
وی در ادامه ابراز داشت: حق آن است که پس از چاپ این قرآن تحقیقات گسترده‌ای به لحاظ دینی و زبان فارسی و هنر در آن صورت گیرد.
رئيس كتابخانه مجلس شورای اسلامی، اين اثر را مبين تلقی متفاوت ايرانيان از اسلام دانست و تصريح كرد: ايرانيان در فهم قرآن هنر را در كنار فلسفه قرار دادند.
حجت‌الاسلام و المسلمين رسول جعفريان، با اشاره به ميلاد مبارك پيامبر اكرم(ص)، هفته وحدت را يكی از بركات انقلاب اسلامی دانست و گفت: تولد پيامبر در عام‌الفيل نشانه‌ای از تحول دنيا است؛ در بسياری از منابع تاريخی تعابير مختلفی از جمله خشك شدن درياچه ساوه و خاموش شدن آتشكده فارس برای ظهور پيامبر(ص) ذكر شده است كه همه اين موارد نيازمند تحقيق است.
وی افزود: اما به نظر می‌رسد حمله ابرهه به خانه كعبه و سركوبی آن از طرف خدا، نشانه متفاوتی است؛ به عبارت روشن‌تر اين واقعه نشان می‌دهد كه خدا از مسيحيت دل كنده و اسلام را جايگزين آن كرده است.
رئيس كتابخانه مجلس شورای اسلامی به قديمی‌ترين قرآن ترجمه‌دار اشاره و نسخه‌برگردان آن را ثمره همكاری كتابخانه مجلس با موزه استانبول دانست و گفت: اين قرآن نشانه ارتباط و وابستگی مردم ايران به كلام الهی است. متأسفانه روش اعراب اين است كه هر وقت از دست غير عرب اعم از فارس و ترك دل‌گير می‌شوند می‌گويند كه اينان علاقه‌مند به قرآن نيستند و علقه قومی دارند.
حجت‌الاسلام و المسلمين جعفريان اين ادعا را سخيف دانست و عنوان كرد: ايرانيان اهل فلسفه و عقل بودند و تلقی روشنی از اسلام داشتند. اين قرآن نشان‌گر اين است كه مفاهيم اسلامی چنان جايگاهی در ادبيات ايران داشته است كه اين ويژگی‌های هنری نوشته می‌شود.
رئيس كتابخانه مجلس تأكيد كرد: نگاه هنری به قرآن در ميان اعراب رايج نيست؛ از اين‌رو ما ايرانيان خوشحاليم كه عقل و هنر را در كنار قرآن قرار داده‌ايم.
به گفته جعفريان علاوه بر ترجمه زيبا، خط و تذهيب اين اثر نيز چشم‌نواز است و محصول بهترين دوره مسلمانان است. اين قرآن هم از منظر ساختار و هم منظر زيبايی‌های هنری نمونه‌ای استوار از تمدن اسلامی در دوره طلايی خود است.
وی در پايان تأكيد كرد: شايسته است كه اين قرآن از منظر‌های مختلف دينی و پژوهش‌های هنری و زبانی مورد بررسی و تحقيق قرار گيرد.
مدیر موزه استامبول:
دین، زبان و تمدن ترکیه مدیون ایران است
ایلبر ارتایلی مدیر موزه توپقاپی استامبول گفت: مدنیت و تمدن و فرهنگ ایران برای ترکان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است از این‌رو ترکان از گذشته ایران‌شناسان بزرگی پرورش داده است.
وی افزود: دین، تمدن و حتی زبان ما به ایران مدیون است در گذشته ادبیات و تاریخ فارسی برای ترکان، شعرا و تاریخ‌نویسان ترکیه مهم بود.
تمجید رئیس مجلس از رسول جعفریان
در ادامه این مراسم با حضور علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی از وی دعوت شد تا سخنرانی کند.
لاریجانی با قرار گرفتن پشت تریبون، طی سخنانی به جایگاه قرآن کریم بین فرق اسلامی اشاره کرد و گفت: قرآن مهمترین موضوعی است که بین فرق اسلامی ارتباط فکر ایجاد می کند.
لاریجانی ادامه داد: قرآن مهمترین موضوعیست که می تواند فرق مختلف را به هم نزدیک کند. در پناه این نور است که می توانیم لایه های ظلمات را کنار بزنیم. رئیس مجلس در این مراسم ابتکار عمل حجت الاسلام رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی تقدیر و تشکر کرد و دوره مدیریت وی در کتابخانه مجلس را از درخشان ترین دوره های مدیریت در این کتابخانه خواند.
وي در ادامه، به تمجید از رسول جعفریان پرداخت و گفت: از ته قلب از رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس راضی هستم. ایشان را به فهم، درایت و استادی می‌شناسم کارهای بسیار درخشنده‌ای انجام دادند و نمونه آن رونمایی از اثری است که امروز شاهد آن هستیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: شاید جزء درخشان‌ترین دوره‌های تاریخ مجلس ایران دوره‌ای باشد که دکتر جعفریان کتابخانه مجلس را متولی شد و انصافاً خوش درخشید.
لاریجانی تصریح کرد: جعفریان آثاری را از علما احیا کرد که سابقه کمی در کتابخانه مجلس از آن دیده می‌شود ایشان به لحاظ تعداد کتاب و شمارگان کتاب، کتابخانه مجلس را گسترش داد که این نشان‌دهنده مدیریت گستاخ و شجاع ایشان است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به اینکه رسول جعفریان به بنده گفته بود تا پایان مجلس هشتم همکاری خواهم کرد، یادآور شد: از آقای جعفریان سؤال می‌کنم دلتان می‌آید این کارهای خوب را رها کنید.
رونمائي از کهن‌ترین دست‌نویس مترجَم قرآن
در پایان با حضور سفیر ترکیه، علی لاریجانی، رسول جعفریان و رئیس موزه استامبول از نسخه‌برگردان کهن‌ترین دست‌نویس مترجم قرآن کریم رونمایی شد.
همچمين در اين مراسم،
* گواهی ثبت التفهیم در حافظه جهانی یونسکو به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد.
* به پژوهشگران نمونه همکار کتابخانه مجلس جوایزي اهدا شد.
* یک قاب فرش، مزین به آیات کلام‌الله مجید به سفیر ترکیه و رئیس موزه استامبول اهدا شد.