انجام چند كار با هم، انجام كارهاي خسته‌كننده، افكار آزاردهنده، افسردگي، گرسنگي، استرس و خستگي مي‌توانند قدرت تمركز و توجه فرد را از بين ببرند و باعث حواس پرتي شوند.


آقا با شما هستم! حواستان نيست!؟ كجايي؟ شنيدي چي گفتم!؟ اين جملات و پرسش‌ها بارها و بارها در طول روز ميان افراد مختلف رد و بدل مي‌شود. كساني كه بايد چندين بار جمله‌اي را تكرار كنيد تا بشنوند، يا آدم‌هايي كه چند دقيقه‌اي پشت چراغ راهنمايي چهارراه كه ديگر سبز شده است منتظر مي‌ايستند.

حتماً شما هم چنين افرادي را مي‌شناسيد يا گاهي خودتان با اين مشكل روبه‌رو هستيد، اما دليل اين بي‌توجهي‌ها چيست؟ چه چيزي باعث مي‌شود تا اين حد بي‌دقت باشيم و نتوانيم تمركز كنيم؟ البته در دنياي شلوغ امروزي، عدم تمركز حواس عادي است، زيرا اين دنيا پر است از عوامل برهم زننده تمركز و هوشياري. به همين دليل، متخصصان در تلاشند به انسان امروزي كمك كنند تا متمركزتر و آرام‌تر به كارهايش برسد.


انجام كارهاي خسته‌كننده

برخي از وظايف ما در طول روز جالب‌تر از بقيه است. بنابراين كاملاً طبيعي است حين انجام كارهاي خسته‌كننده تمركز بيشتر مختل شود. وقتي بي‌حوصله هستيد هر چيزي، از تماس تلفني گرفته تا گرد و غبار روي ميز كار مي‌تواند تمركز شما را از بين ببرد. بنابراين براي حل اين مشكل، بين كار به خودتان استراحت دهيد و با يك ليوان چاي يا بيسكويت از خودتان پذيرايي كنيد.

افكار آزاردهنده

به طور حتم كار كردن در شرايطي كه نگران هستيد، ساده نيست. اگر دائم به برنامه‌هاي مربوط به بچه‌هاي‌تان فكر مي‌كنيد يا اگر هنوز بابت بحث كاري ديروز ناراحت هستيد، مطمئن باشيد نمي‌توانيد در محل كارتان هم موفق عمل كنيد. چون اين افكار عامل مهمي براي برهم زدن تمركز است. اگر شما هم با اين مشكل روبه‌رو هستيد، براي تمركز بيشتر و پيشگيري از بروز بيماري‌هاي مختلف بهتر است افكار آزاردهنده را روي كاغذي يادداشت كنيد تا وضعيت بهتر شود.

انجام چند كار با هم

كودك خردسال‌تان را در آغوش گرفته‌ايد و كتاب مي‌خوانيد. در همين زمان پاسخ ايميلي را هم مي‌دهيد و براي خريد روزانه هم فهرست تهيه مي‌كنيد! اگر شما هم در انجام چنين كارهايي استاد شده‌ايد و مي‌توانيد چندين كار متفاوت را در يك زمان انجام دهيد، دوباره و با دقتي بيشتر به شرايط بينديشيد. تحقيقات نشان داده است هر بار كه انسان توجه و تمركزش را تغيير مي‌دهد تا كار ديگري انجام دهد، زماني از دست خواهد رفت. بنابراين نتيجه مي‌گيريم انجام سه كار هم‌زمان بيشتر از انجام دادن آن‌ها به ترتيب و پشت سر هم زمان مي‌برد. پس تا جايي كه امكان دارد در هر زمان تنها يك كار خاص را انجام دهيد. با اين كار از نگراني و استرس و بروز مشكلات جسمي ناشي از آن نيز پيشگيري مي‌كنيد.


گرسنگي

مغز بدون تأمين سوخت مورد نياز نمي‌تواند درست عمل كند؛ البته حواس‌تان باشد صبحانه يكي از مهم‌ترين منابع تأمين مواد غذايي مورد نياز بدن است كه نبايد فراموش شود. بنابراين هميشه به فكر تأمين انرژي باشيد و اجازه ندهيد گرسنگي، قدرت توجه و تمركز را از شما بگيرد.

افسردگي

خيلي از افراد به اشتباه تصور مي‌كنند افسردگي به معناي غمگين بودن است. در حالي كه طبق نظر متخصصان، افسردگي يكي از بيماري‌هاي جدي است كه علائم خاص خود را ايجاد مي‌كند و بايد به درستي درمان شود. افسردگي علاوه بر ايجاد حس نااميدي، غمگين بودن، بي‌تفاوتي و پوچي مي‌تواند تمركز و توجه فرد را نيز مختل كند. بنابراين اگر شما هم اين مشكلات را داريد، بهتر است به يك پزشك متخصص مراجعه كنيد تا درمان مناسب صورت گيرد.

متأسفانه بعضي از داروهايي كه براي درمان افسردگي يا بيماري‌هاي ديگر استفاده مي‌شوند نيز ممكن است با تمركز فرد تداخل داشته باشند. در اين شرايط بايد با پزشك يا داروساز صحبت كنيد و از وي كمك بخواهيد.

استرس و خستگي

استرس مشكلات زيادي براي فرد ايجاد مي‌كند كه بر هم خوردن تمركز يكي از آن‌هاست. البته وقتي اين تأثيرات در جسم هم خودشان را نشان دهند، شرايط بدتر مي‌شود؛ مثل عضلات سفت و دردناك، سردرد يا افزايش ضربان قلب. مطمئن باشيد اين موارد همگي مي‌توانند تمركز شما را از بين ببرند. علاوه بر استرس، نبايد از خستگي هم غافل شد.

مطالعات نشان مي‌دهد كم‌خوابي مي‌تواند تمركز و حافظه كوتاه مدت را تحت تأثير قرار دهد. بنابراين هيچ وقت به بهانه انجام كار يا تفريح، خواب شبانه كافي ـ 7 تا 9 ساعت ـ را ناديده نگيريد.


كوچك شدن مغز

با كوچك شدن مغز، بخش‌هايي از آن كه مسوول برخي اعمال در انسان است، تحليل رفته و به مرور از بين مي‌روند. همين مسأله رفته‌رفته باعث ايجاد برخي مشكلات از قبيل بروز آلزايمر و زوال عقل شده و افراد سالمند و اطرافيان آن‌ها را با دردسرهاي زيادي مواجه مي‌كند.

اثرات ناشي از تحليل رفتن بافت مغز به طور كلي تمام جوانب زندگي فرد را در بر گرفته و تفكر، احساسات و اعمال او را فرا مي‌گيرد. فرد دچار كاهش حافظه شده و به مرور وقايعي را كه برايش اتفاق افتاده است، فراموش مي‌كند. اين مسأله حتي مي‌تواند اسم يا نشاني يك فرد را هم شامل شود. فرد ممكن است حالات و احساسات فردي خود را از دست داده و هرچه بيماري پيشرفت كند، با اطرافيان خود بيگانگي بيشتري احساس مي‌كند و در اتخاذ تصميم و نحوه تفكر خود دچار مشكل مي‌شود.

كم توجهي

برخي پزشكان معتقدند حواس پرتي در بيشتر موارد مربوط به كم توجهي است و ارتباطي با بيماري مغزي ندارد. به طور كلي براي به ياد آوردن موضوع يا انبار كردن اطلاعات بر روي حافظه، بايد ابتدا آن‌ها را ضبط كرد و بايد دانست كه چگونه اين اطلاعات را جمع آوري كرد.

پژوهشگران مي‌گويند هنگامي كه افراد ذهن مشغولي و استرس داشته باشند، ضبط اطلاعات در حافظه آن‌ها به بدي انجام مي‌گيرد و جمع آوري اطلاعات نيز به همين شكل خواهد بود.

دكتر برونو دوبوا از مركز اعصاب بيمارستان پيتيه سالپارير پاريس مي‌گويد: افرادي كه از حواس پرتي شكايت دارند، در بيشتر موارد دچار افسردگي هستند. پريشاني و ترس تمامي توانايي‌هاي توجه و دقت انسان را تحت تأثير قرار مي‌دهد و مانع از عملكرد صحيح آن‌ها مي‌شود. پزشكان با معاينه ساده‌اي مي‌توانند به راحتي تشخيص دهند كه اين حالت مربوط به بيماري مغزي است يا كم توجهي.

عدم مراجعه به موقع بيماران به پزشك يكي از موانعي است كه تشخيص اين‌گونه بيماري‌ها را مشكل مي‌كند.