به طور كلي، افراد چپ دست انعطاف پذيرتر، باهوش تر و سازگارتر از افراد راست دست هستند. شايد به اين فكر كنيد كه اي كاش شما هم چپ دست بوديد و يا در مورد ساير مزاياي چپ دست بودن بينديشيد.
واقعيت اين است كه حدود 90 درصد از مردم راست دست بوده و فقط 10 درصد چپ دست هستند. يك نكته خيلي مهم كه لا‌زم است به آن توجه داشته باشيد اين است كه، غالب بودن طرف چپ يا راست، در مورد كل بدن صادق است. اگر كمي دقت كنيد،حتما متوجه خواهيد شد كه با يك گوش بهتر از ديگري مي شنويد و يا با يك چشم بهتر از چشم مقابل مي بينيد. پس بايد توجه داشته باشيد كه غالب بودن يك قسمت از بدن يك مورد عمومي است كه در مورد تمامي قسمت هاي جفت بدن صدق مي كند.
اين كه دقيقا چرا يك نفر راست دست و يا چپ دست مي شود، هنوز به صورت يك راز باقي مانده است ولي برخي نظريه ها در اين مورد وجود دارند. يك نظريه، ترشح زياد هورمون هاي جنسي قبل از تولد را عامل چپ دست شدن افراد مي داند. از سوي ديگر، محققان دانشگاه دانشگاه كاليفرنيا آمريكا معتقدند كه چپ دست و يا راست دست شدن افراد تا حد زيادي توسط ژنتيك تعيين مي شود
طبق نظر اين محققان، يك ژن اختصاصي جهت راست دست شدن وجود دارد كه چنانچه فردي آن را به ارث ببرد، راست دست مي شود. نكته جالب اين است كه حتي در صورت عدم وجود اين ژن باز هم معلوم نيست كه آن شخص حتما چپ دست شود. يعني امكان راست دست شدن وي هنوز وجود دارد.
افراد راست دست به طور مشخص نيمكره مغزي سمت چپ شان بزرگ تر است. در 95 درصد از افراد راست دست قابليت هاي تكلمي در نيمكره چپ مغزي وجود دارد. در حالي كه بر اساس پژوهش هاي دانشگاه كاليفرنيا، دو نيمكره مغزي در افراد چپ دست اندازه مشابهي داشته و موجب ايجاد ساختار مغزي منعطف تري مي شوند.
اين در حالي است كه تنها در 70 درصد از چپ دست ها قابليت هاي تكلمي در نيمكره مخالف (راست) قرار دارد. اين طور به نظر مي رسد كه احتمالا عدم وجود ژن راست دستي، به مغز اين افراد اجازه مي دهد تا به طور مساوي و متناوب با مغز راست دست ها رشد كند. نيمي از افراد باقي مانده از هر دو گروه چپ دست ها و راست دست ها از هر دو نيمكره مغزي شان استفاده مي كنند و بر طبق بررسي ها، اين گونه افراد از هوش بالاتري برخوردارند.
علاوه بر اين، ديده شده است كه رابط مغزي بين دو نيمكره در افراد چپ دست 11 درصد بزرگ تر از راست دست ها است كه نشانگر ارتباطات قوي تر و عميق تر دو نيمكره در پردازش اطلاعات است. پروفسور گلين هامفريز معتقد است كه در افراد راست دست، نيمكره راست تصوير كلي را مي بيند و نيمكره چپ بر روي جزئيات آن تصوير تمركز مي كند در حالي كه اين موضوع در مورد چپ دست ها وجود ندارد. وي همچنين معتقد است كه آسيب و تخريب مغزي مي تواند احساس درك انسان ها از جزئيات را در افراد راست دست و چپ دست به طرق مختلفي تحت تاثير قرار دهد.
يك موضوع بسيار جالب ديگر در مورد چپ دست ها اين است كه بر اساس تحقيقات دانشگاه دوبلين، درآمد كارگرهاي چپ دست حدود 4 درصد بيشتر از راست دست هاست. پژوهشگران اين دانشگاه بر اين باورند كه چپ دست ها به ويژه مردان در مواجهه با يك موقعيت جديد خود را راحت تر تطبيق مي دهند زيرا در استفاده از سمت راست مغزشان واردترند. اين ها جزء مواردي هستند كه باعث مي شوند تا چپ دست ها بيشتر در نزد رئيس شان محبوب باشند.
چپ دست ها بيشتر مي ترسند
نتايج تحقيقات پيش از اين نشان داده بود كه افراد چپ دست، نسبت به راست دست ها سازگاري بيشتري دارند. يك فرد چپ دست بسيار راحت تر از يك فرد راست دست مي تواند از دست راست خود براي انجام كارها استفاده كند. به نظر مي رسد افرد چپ دست به سرعت قادر به تعويض و دگرگزيني هستند.
اكنون روانشناسان در يك مطالعه جديد مي گويند افراد چپ دست در مواجهه با شرايط و موضوعات ترسناك، بيشتر دچار وحشت مي شوند.
اين روانشناسان پس از نشان دادن يك كليپ ترسناك به دو گروه از افراد چپ دست و راست دست در نهايت شگفتي متوجه شدند كه پس از تماشاي اين كليپ افراد چپ دست بيشتر از راست دست ها مي ترسند.
حدود 10 درصد جمعيت جهان چپ دست هستند. تركيب ژنتيكي كه باعث غلبه چپ دستي بر راست دستي مي شود، ژن ?LRRTM نام دارد. افرادي با مقدار بيشتر اين ژن، چپ دست هستند. مراكز گفتاري افراد چپ دست و راست دست در قسمت چپ مغز قرار دارد. قسمت چپ مغز روي هماهنگي قسمت هاي مختلف و فرامين و دستورات متمركز است، در حالي كه قسمت راست مغز روي مفاهيم و احساسات كنترل دارد. تعدادي از افراد نيز با هر دو دست كار مي كنند.
اين روانشناسان خاطرنشان كردند كه هرچند راست دست ها هم پس از تماشاي اين كليپ ترسيده بودند اما شدت واكنش ترس و وحشت در آن ها خيلي كمتر از افراد چپ دست بود. دكتر كارولين چووهاري از متخصصان دانشگاه كوئين مارگارت در ادينبورگ در اين باره متذكر شد: ما در واقع براي اين شركت كنندگان بخشي از فيلم سكوت بره ها را به نمايش گذاشتيم كه مطمئن بوديم، حالت ترس را در بيننده ايجاد مي كند.
پس از پايان نمايش، فيلم را روي هر دو گروه شركت كننده بررسي كرده و متوجه شديم چپ دست ها در خاطرات و حافظه شان بيشتر دچار آشفتگي شده بودند و رفتارهايي شبيه به كساني كه دچار اختلال استرس پس از ضربه عاطفي شده اند از خود بروز مي دادند.
علاوه بر اين تحقيقات نشان داده اند كه افراد چپ دست نسبت به مشكلات و آسيب هايي نظير ابتلا به آلرژي ها، بيماري هاي خودايمني، افسردگي، سوء مصرف مواد، الكل، سيگار، صرع، اسكيزوفرني و اختلالات خواب مستعدترند و بيشتر از افراد راست دست درگير حوادث جدي نظير سوانح رانندگي مي شوند.
بررسي آمار مي تواند به طور بالقوه نشان دهنده درگيري بيشتر افراد چپ دست با حوادث زندگي باشد كه موجب مي شود درصد كمتري از اين افراد، طول عمر بيشتري داشته باشند. همچنين بعضي از كارشناسان معتقدند، افراد چپ دست كمتر وابسته اند، چون مجبورند با دنيايي كه براي آن ها ساخته نشده سازگاري پيدا كنند. دكتر پيترز مي گويد: چپ دست ها به علت داشتن تمايلات استقلال طلبانه در برابر فشارهاي اجتماعي مقاومت بيشتري دارند.
مشكلات چپ دست ها
اما در جامعه امروزي مشكلات زيادي براي چپ دست ها وجود دارد. اصول كلي جامعه و زندگي، غالبا براي راست دست ها طراحي شده اند.
علاوه بر اين، متاسفانه برخي خانواده ها به دلايل خرافي، ديد خوبي نسبت به چپ دست شدن فرزندشان ندارند و سعي مي كنند تا با انجام اعمالي نظير بستن دست چپ فرزندشان او را تحريك و وادار به راست دست شدن كنند. اين افراد بايد توجه داشته باشند كه انجام اعمال فوق موجب خواهد شد تا فرزندشان در آينده قادر به انجام كارهاي ظريف با دست خود نبوده و در كارهاي روزمره شان دچار كندي محسوس شوند.
امروزه در دنيا چپ دست ها تقريبا يك جامعه براي خود درست كرده اند به طوري كه روز 22 مرداد 13( آگوست) روز جهاني چپ دست ها ناميده مي شود. علاوه بر اين، در برخي نقاط دنيا فروشگاه هايي وجود دارند كه اجناسي را مي فروشند كه صرفا براي افراد چپ دست طراحي شده اند.