بعدازظهر امروز دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 در حالی در ژنو از سر گرفته میشود که ایران مطابق گزارش هفته گذشته آژانس، برخی از پیشنهادات 1+5 در نشست ژنو 2 را پیشاپیش و از 3 ماه قبل به اجرا درآورده است و بسیاری از فعالیتهای هستهای کشورمان را متوقف کرده و یا در سطح نزدیک به توقف نگاه داشته!
فعالیتهای متوقف شده از جمله مواردی بود که حریف در مذاکرات ژنو2 انجام آن را به ایران پیشنهاد کرده بود. از این روی باید گفت که ایران بخش قابل توجهی از امتیازات مورد نظر 1+5 را پیشاپیش به نفع حریف تامین کرده است و اکنون نوبت 1+5 است تا در مقابل امتیازاتی که از کشورمان گرفته است، امتیاز بدهد.
گفتنی است؛ گزارش فصلی آژانس که هفته گذشته منتشر شد و از سوی آمانو در اختیار 35 عضو شورای حکام آژانس قرار گرفت تصریح میکند که در طول سه ماه گذشته ایران اقدامات اعتمادساز خود را انجام داده است.
در این گزارش اشاره میشود که از جمله ایران در مدت یاد شده تنها چهار سانتریفیوژ جدید در نطنز به کار گرفته است و سانتریفیوژ جدیدی در فردو نصب نشده است. همچنین حجم ذخایر اورانیوم ایران افزایش بسیار ناچیزی یافته و توسعه فعالیتهای غنیسازی اورانیوم ایران در این مدت عملا متوقف شده است.
این در حالی است که علیرغم همه این اقدامات اعتمادساز - بخوانید امتیاز به طرف مقابل- خط زیادهخواهی طرف غربی در مذاکرات ادامه دارد. در تازهترین آن مشاهده میشود که اولاند رئیسجمهور فرانسه در سفر به سرزمینهای اشغالی و در راستای پروژه باجخواهانه غرب چهار شرط جدید را برای رسیدن به توافق هستهای با کشورمان اعلام میکند.
اولاند میگوید: ما خواهان یک توافق موقت هستیم، ولی بر مبنای چهار نکته. اولین درخواست این است: هماکنون همه تاسیسات هستهای ایران را تحت نظارتهای بینالمللی قرار دهید. نکته دوم: غنیسازی 20 درصدی اورانیوم را به حالت تعلیق در آورید. سوم این که ذخایر فعلی را کاهش دهید. و در نهایت ساخت راکتور (آب سنگین) اراک را متوقف کنید. اینها نکاتی هستند که برای ما به منظور تضمین هرگونه توافقی ضروری هستند.
بنابراین به نظر میرسد در حالی که ایران به اندازه کافی و حتی بسیار فراتر از تعهدات خود در جهت اعتمادسازی گام برداشته است طرف مقابل تلاش میکند به مسیر زیادهخواهیهای خود ادامه بدهد.
اینجاست که در دور سوم مذاکرات در ژنو، تیم ایرانی باید هیچگام دیگری در جهت آنچه که اعتمادسازی نامیده میشود بر ندارد چرا که نوبت 1+5 است که در راستای اقدامات اعتمادساز کشورمان گامهای عملی خود را بردارد.
آخرین خبرها درباره مذاکرات ژنو 3
ظریف، ریاست تیم مذاکرهکننده ایران را به عهده دارد و سیدعباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکا، حمید بعیدینژاد مدیرکل امور اقتصادی و تخصصی بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور حقوقی وزیر امور خارجه و محمد امیری از سازمان انرژی اتمی تیم پنج نفره ایران هستند که در این سفر وزیر امور خارجه را همراهی میکنند.
ظریف و تیم مذاکرهکننده کشورمان که قرار بود با پرواز مستقیم به ژنو بروند صبح دیروز به دلیل فشردگی کاری در پاسخ به دعوت «امابونیو» وزیر خارجه ایتالیا به رم سفر کردند و پس از برگزاری این دیدار بین وزرای خارجه ایران و ایتالیا عازم ژنو شدند.
وزیر امور خارجه کشورمان در جمع خبرنگاران اعزامی به ژنو درباره نتیجه و پیشبینی از مذاکرات پیش رو گفت: مذاکرات انجام خواهد شد و نتیجه آن با خداست.
وزیر امور خارجه همچنین با انتشار پیام ویدیویی در صفحه توئیتر خود اهداف ایران در پیگیری برنامه هستهای را تشریح کرد و گفت هیچ قدرتی در جهان نمیتواند سرنوشت دیگران را تعیین کند.
گزارش عراقچی از نحوه برگزاری مذاکرات
در همین حال، عضو ارشد تیم مذاکرهکننده کشورمان درباره برنامه و هماهنگیهای صورت گرفته برای شروع مذاکرات ژنو 3 گفت: مذاکرات این دوره در ژنو ظهر چهارشنبه با ناهار کاری خانم اشتون و آقای ظریف آغاز میشود. در این جلسه درباره آخرین نتایج گفتوگوها رایزنی میشود و پس از آن جلسه ایران و 1+5 برگزار میشود.
وی در پاسخ به این پرسش که احتمال دارد مذاکرات به روز جمعه کشیده شود؟ خاطرنشان کرد: اگر پیشرفتها در مذاکرات به خوبی جلو رود، مذاکرات تا جمعه تمدید میشود. البته هفته آینده نشست وزیران خارجه اکو در تهران برگزار میشود و جلسات کارشناسان ارشد اکو از روز یکشنبه در تهران آغاز میشود؛ بنابراین هیات دیپلماتیک ایران برای انجام امور این نشست باید زودتر به تهران برگردد.
وی درباره موضعگیریها و اظهارات طرف مقابل در مدت گذشته از مذاکرات 2 تصریح کرد: در ژنو 2 به تفاهم نزدیک شده بودیم اما به دلیل اختلافاتی که بین اعضای 1+5 پیش آمد، برگشتی به عقب داشتیم و باعث شد موارد بیشتری نسبت به مواردی که قبلا توافق شده بود، طلب شود و این از طرف هیئت ایرانی «زیادهخواهی» تلقی شد و ما صرفنظر از این که ماهیت این زیادهخواهی برای ما قابل قبول است یا خیر، اصولا با این روند زیادهخواهی در طول مذاکرات مخالفیم.
این دیپلمات ارشد تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان افزود: با توجه به سلب اعتمادی که در ژنو قبلی صورت گرفت و ضربهای که به اعتماد هیأت ایرانی نسبت به نحوه مذاکرات طرف مقابل وارد شد، تصور ما این است که کار دشوارتری در ژنو 3 در پیشرو خواهیم داشت که بخش اول بازگرداندن اعتماد به مذاکره و دیگری کار کردن بر روی نقاط مورد اختلاف است.
وی افزود: این که کشوری قبل از مذاکره شرطی برای مذاکره بگذارد را نمیپذیریم و همه چیز باید در مذاکرات بحث شود و به توافق رسیده شود همان طور که پیش از این گفتهایم، خطوط قرمزی داریم که مبتنی بر حقوق ماست. این موارد اصول سیاست هستهای ما محسوب میشود و از آنها عبور نخواهیم کرد.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران با 5+1 گفت: این که در مذاکرات به غنیسازی در ایران اشاره شود و غنیسازی در ایران مورد پذیرش واقع شود، هم در گفتار و هم در عمل، از نظر ما ضروری است که سند این را بپذیرد که غنیسازی در عمل در ایران ادامه پیدا کند و هم این که سند اشاره کند که غنیسازی وجود خواهد داشت. از نظر ما این موضوع خط قرمز است که بسیاری از هیأتها آن را پذیرفتهاند اما این که در جملهبندیها و ادبیات این موضوع چگونه و با چه عنوانی پردازش شود هنوز محل اختلاف است.
وی ادامه داد: چالش اصلی ما در همه بخشها مربوط به نگارش و ادبیات بیانیه است. ما نسبت به همه قسمتهای سند حساسیت داریم و باید همه قسمتهای مربوط به آن دقیق باشد از جمله مباحث مربوط به رفع تحریمها که منافع ایران باید در آن رعایت شود.
وی درباره احتمال حضور وزیران خارجه 5+1 در مذاکرات ژنو 3 با بیان این که «اگر وزیران خارجه به این نتیجه برسند که در مذاکرات احتمال رسیدن به تفاهم وجود دارد، نشست حتماً با حضور وزیران برگزار میشود»، نیز گفت: قطعاً این بار وزیران خارجه بیشتر از نشست قبلی برای حضور احتیاط میکنند.
کری: انتظار چندانی از گفتوگوهای ژنو ندارم
از سوی دیگر؛ جان کری که در ترکیه به سر میبرد در یک کنفرانس خبری با داوود اوغلو همتای ترک خود با تکذیب سفر قریبالوقوع خود به سرزمینهای اشغالی در مورد مذاکرات جاری ژنو گفت: در مورد مذاکرات ژنو انتظار و توقع ویژهای ندارم غیر از آنکه بگویم ما با حسن نیت به این مذاکرات میرویم و تلاش داریم به نخستین توافق دست یابیم.
کری در مورد محتوای مذاکرات روز چهارشنبه در ژنو اظهار نظری نکرد ولی
وی تأکید کرد: از نظر من، هیچ کدام از اقداماتی که ما انجام میدهیم اسرائیل را در معرض خطر بیشتر قرار نمیدهد؛ در واقع، ما فکر میکنیم که این اقدامات، خطرات را کاهش میدهد.
لاوروف: باید حق ایران را به رسمیت شناخت
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در مصاحبه با روزنامه «نیزاویسیمایا گازیهتا» که صبح دیروز منتشر شد، گفت: ما با اعمال فشار با استفاده از تحریم به هیچ راه حلی نخواهیم رسید. تاکنون اعمال تحریمها در هیچ موردی نتیجهبخش نبوده است.
وزیر خارجه روسیه بر ضرورت قائل شدن حق ایران برای استفاده از انرژی اتمی تا آخرین سطح تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی و با رعایت کامل اصول پیمان عدم گسترش تسلیحات هستهای تأکید کرد و گفت: اگر چنین حقی به ایران داده نشود، که همه کشورهای عضو پیمان عدم گسترش از آن برخوردار هستند، مقامات تهران قطعاً تردید پیدا خواهند کرد که تلاشهای غرب نه برای کاهش خطر تهدیدات هستهای، بلکه برای مجبور ساختن ایران به تسلیم است و در غیر این صورت رژیم سیاسی در این کشور سرنگون خواهد شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه گفت: اگر ما این حق مسلم را بپذیریم، تردید مقامات ایرانی در مورد نیت سوء کشورهای عضو گروه «5+1» نیز از بین خواهد رفت.
وی تأکید کرد: اگر چوب لای چرخ مذاکرات گذاشته شود امکان رسیدن به توافق وجود ندارد.
گفتنی است در دور قبلی مذاکرات که به مدت 3 روز (16، 17 و 18 آبان ماه) در ژنو برگزار شد، وزیران خارجه کشورهای عضو 5+1 نیز از روز دوم وارد گفتوگوها شده و مذاکرات با جدیت بیشتری دنبال شد که البته بازی مضحک فرانسه و باجخواهی طرف غربی از کشورمان باعث شد تا مذاکرات ناتمام بماند.