كيهان بررسي مي كند
گزارش دو پهلوي آژانس در آستانه مذاكرات قزاقستان
گزارش فصلي يوكيا آمانو، مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي پيرامون فعاليت هاي هسته اي جمهوري اسلامي ايران در حالي منتشر شد كه وي ضمن اذعان به پيشرفت هاي هسته اي كشورمان، به نفع 1+5 در مذاكرات پيش روي قزاقستان فضاسازي كرده است.
اين گزارش 12 صفحه اي كه عصر پنجشنبه در اختيار 35 عضو شوراي حكام آژانس قرار گرفت، حاوي نكات كليدي از پيشرفت در فعاليت هاي هسته اي ايران و در عين حال تكرار برخي ابهامات و ادعاهاي قبلي است.
آمانو در ابتداي اين گزارش با تشريح موضوعات حل نشده ميان ايران و آژانس مدعي شده است: ايران برخلاف قطعنامه هاي شوراي حكام و شوراي امنيت، فعاليت هاي مرتبط با غني سازي خود در تاسيسات اعلام شده اي كه در زير به آنها اشاره خواهد شد را تعليق نكرده است.
وي در عين حال اذعان مي كند كه تمام اين فعاليت ها تحت پادمان هاي آژانس هستند و تمام مواد هسته اي، آبشارهاي نصب شده و ايستگاه هاي تغذيه و تخليه اورانيوم در اين تاسيسات مشمول اقدامات نظارت و كنترل (محدودسازي) آژانس هستند.
در بخش ديگري از اين گزارش با اشاره به ذخاير اورانيوم 5/3 و 20 درصد كشورمان آمده است: ايران از زماني كه غني سازي اورانيوم در تاسيسات هسته اي خود را شروع كرده 8271 كيلوگرم (660 كيلوگرم بيشتر از گزارش قبلي مديركل) اورانيوم 5 درصد و 280 كيلوگرم (50 كيلوگرم بيشتر از گزارش قبلي) اورانيوم 20 درصد غني سازي كرده است.
در پاراگراف 10 گزارش فصل گذشته آمانو آمده بود كه مطابق پاراگراف 10 گزارش، ايران تاكنون 7611 كيلوگرم اورانيوم 5 درصد و 8/232 كيلوگرم اورانيوم 20 درصد توليد كرده است كه اين نشان دهنده رشد توليد مواد غني شده در ايران و تاثيرناپذيري از فشارهاست.
آمانو در پاراگراف 12 گزارش جديد خود آورده است:
ايران تا تاريخ 19 فوريه 2013، 74 آبشار را به طور كامل در سالن توليد A نصب كرده، براي 3 آبشار ديگر بخشي از عمليات نصب را انجام داده و مراحل مقدماتي نصب 67 آبشار ديگر را به اتمام رسانده است. در اين تاريخ ايران اعلام كرد 53 عدد از آبشارهاي كاملا نصب شده را با هگزافلورايد اورانيوم طبيعي تغذيه مي كند.
با اين وجود ايران، 12136 سانتريفيوژ در تاسيسات نطنز نصب كرده است كه در گزارش قبلي آژانس اين ميزان 10414 ماشين بوده است.
در پاراگراف 13 اين گزارش آمده است، ايران در نامه اي به تاريخ 23 ژانويه 2013 به آژانس اطلاع داد كه از سانتريفيوژهاي IR-2m در يكي از بخش هاي سالن توليد A «استفاده خواهد كرد». ايران در نامه اي به تاريخ 6 فوريه 2013 به درخواست آژانس، اطلاعات بيشتري درباره شكل بندي آبشارهاي طراحي شده براي بخشي كه سانتريفيوژهاي IR-2m را شامل خواهد شد، فراهم آورده و اطلاعات فني مرتبط ديگري هم ارائه كرد.
آمانو بخش ديگري از گزارش خود را به تأسيسات فردو اختصاص داده و در اين باره آورده است: تأسيسات فردو كه براي نخستين بار در سال 2011 عملياتي شد، براي راه اندازي 2976 سانتريفيوژ در 16 آبشار بوده كه بين واحد 1 و واحد 2 تقسيم شده است. تا اين تاريخ، تمامي سانتريفيوژهاي نصب شده از نوع IR-1 هستند. ايران همچنان به آژانس درباره آبشارهايي كه براي غني سازي اورانيوم -235 تا غناي 5 درصد و غني سازي اورانيوم -235 تا غناي 20درصد اطلاع رساني مي كند.
درگزارش قبلي آژانس تعداد سانتريفيوژهاي نصب شده در سايت فردو 2748 ماشين نوع اول بوده است.
فضاسازي آمانو پيرامون فعاليت هاي هسته اي كشورمان درگزارشي جديد بار ديگر به موضوع «مطالعات ادعايي» يا ابعاد نظامي احتمالي اختصاص دارد.
وي در پاراگراف 50 گزارش خود درباره سايت پارچين مدعي شده است، همان طور كه در ضميمه گزارش ماه نوامبر سال 2011 آژانس مطرح شد، اطلاعاتي كه كشورهاي عضو- بخوانيد سرويس هاي اطلاعاتي غرب- در اختيار آژانس قرار داده اند، نشان مي دهد كه ايران مخزن مهار منفجره بزرگي را ايجاد كرده تا در آن آزمايشات هيدروديناميك انجام دهد؛ چنين آزمايشاتي قوياً نشانگر توليد سلاح هسته اي احتمالي است. اين اطلاعات همچنين نشان مي دهد كه مخزن مهار در سال 2000 در سايت پارچين نصب شده است. جايگاه مخزن در سايت پارچين صرفاً در ماه مارس سال 2011 مشخص شد و آژانس در ماه ژانويه سال 2012 ايران را از وجود آن مطلع كرد.
تناقض گويي آمانو درباره پارچين در پاراگراف بعدي (51)بيشتر نمايان است. جايي كه وي مي نويسد:
همانطور كه پيش اين گزارش شد، تصاوير ماهواره اي قرارگرفته در اختيار آژانس از ماه فوريه سال 2005 تا ماه ژانويه سال 2012 هيچ فعاليتي را در محل و يا در نزديكي ساختماني كه مخزن مهار در آنجا قرار گرفته است، نشان نمي دهد. اگر چه از زمان نخستين درخواست آژانس براي دسترسي به اين مكان، تصاوير ماهواره اي فعاليت هاي گسترده تر و به دنبال آن تغييراتي را در اين مكان به تصوير كشيده است. آژانس در هر دو از گفت و گوها با ايران بر درخواست خود براي دسترسي به محل سايت پارچين تأكيد كرده است، اما ايران به اين درخواست پاسخ نداده است.
آمانو در پاراگراف 62 بخش خلاصه گزارش بار ديگر موضوع پذيرش پروتكل الحاقي را مطرح كرده و آورده است: در حالي كه آژانس به راستي آزمايي عدم انحراف تأسيسات هسته اي اعلام شده ايران براساس پادمان ادامه مي دهد، از آنجا كه ايران همكاري لازم را به عمل نمي آورد و از جمله پروتكل الحاقي را اجرا نمي كند، آژانس نمي تواند تضمين معتبري دهد مبني بر اينكه مواد و فعاليت هاي هسته اي اعلام نشده در ايران وجود ندارد و لذا، نمي تواند نتيجه بگيرد كه تمام مواد هسته اي موجود در ايران صلح آميز است.
مديركل آژانس در پايان گزارش خود ضمن اشاره به ادامه گزارش دهي پيرامون فعاليت هاي هسته اي ايران و بدون در نظر گرفتن اظهارات «هرمان ناكارتس» معاون خود كه در پايان مذاكرات اخير در تهران (23 و 24 بهمن) مدعي شده است:« برخلاف قطعنامه هاي نوامبر 2011 و سپتامبر 2012 و با وجود گفت و گوي فشرده بين آژانس و ايران در طول 9 دور گفت و گو از ژانويه 2012 تاكنون، توافق روي رويكرد ساختاري ميسر نشده است. مديركل قادر به گزارش هيچ گونه پيشرفتي در شفاف سازي موضوعات باقي مانده از جمله موضوعات مربوط به ابعاد محتمل نظامي برنامه هسته اي ايران نيست.»
سلطانيه: موفقيت گفت وگوها
منوط به حفظ فضاي آرام همكاري است
نماينده كشورمان در آژانس بين المللي انرژي اتمي در واكنش به گزارش جديد آمانو تاكيد كرد كه موفقيت فرايند گفت وگوها ميان ايران و آژانس منوط به حفظ فضاي آرام كاري در آژانس است.
«علي اصغر سلطانيه» با اشاره به گزارش ماه فوريه مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي درباره ايران پيام اصلي اين گزارش پس از ده سال بازرسي از تاسيسات، مواد و فعاليت هاي هسته اي ايران، انحراف نداشتن اين فعاليت ها و تاسيسات به سمت اهداف نظامي دانست و گفت: همچنين آژانس در اين گزارش تاكيد دارد كه غني سازي در ايران بدون هيچ مشكلي و با نظارت كامل آژانس ادامه دارد.
نماينده دائم ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي كه با ايسنا گفت وگو مي كرد ادامه داد: غني سازي تا غناي 20 درصد براساس گزارش آژانس با هدف استفاده براي سوخت راكتور تهران با موفقيت ادامه دارد كه اين نشان دهنده استفاده صلح آميز از غني سازي از جمله براي تامين سوخت راكتور تحقيقاتي تهران و نيز تامين راديوايزوتوپ هاي مورد نياز بيمارستان هاست.
وي در ادامه گفت: مديركل در اين گزارش بر تعهد آژانس به ادامه گفت وگو با ايران تاكيد كرده و اعلام مي كند كه بدون هيچ گونه تزلزلي به گفت وگوها ادامه مي دهد.
رئيس هيئت مذاكره كننده ايران با آژانس همچنين بر ادامه گفت وگو با آژانس در جهت رفع ابهامات و اثبات بي اساس بودن ادعاها تاكيد كرد و افزود: موفقيت گفت وگوها با آژانس به خودداري از مخدوش كردن فضاي آرام همكاري در آژانس منوط است. توصيه مي كنم براي موفقيت فرآيند گفت وگوها ميان ايران و آژانس از هرگونه جنجال سياسي و تبليغاتي جلوگيري شود.
واكنش آمريكا به گزارش آمانو
آمريكا روز پنج شنبه مدعي شد كه نصب سانتريفيوژهاي پيشرفته از سوي ايران در تاسيسات غني سازي اورانيوم يك اقدام تحريك آميز ديگر به شمار مي رود.به گزارش رويترز؛ ويكتوريا نولاند، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در واكنش به گزارش اخير آژانس انرژي اتمي در مورد برنامه هسته اي ايران مدعي شد: نصب سانتريفيوژهاي جديد پيشرفته از سوي ايران اقدامي ديگر در جهت ايجاد تشنج و ادامه نقض تعهدات بين المللي اين كشور است.
وي در ادامه مدعي شد كه اين اقدام ايران يك گام ديگر در جهت تحريك جامعه بين الملل به شمار مي رود.
اين ادعاي مقامات آمريكايي در حالي مطرح مي شود كه تنها سه روز ديگر تا نشست ايران و گروه 1+5 در آلماتي قزاقستان باقي مانده و برخي كارشناسان سياسي معتقدند كه آمريكا با بيان اين ادعاها درصدد منحرف كردن مسير مذاكرات است.
همسويي رسانه هاي غربي با كاخ سفيد
در همين رابطه رسانه هاي غربي نيز در همسويي با مقامات آمريكايي به فضاسازي پيرامون گزارش جديد آژانس پرداختند.
روزنامه «واشنگتن پست» با انتشار تحليلي، گزارش جديد آژانس را حاكي از ارسال سيگنال هاي مبهم و درهم از سوي ايران به جامعه بين المللي ارزيابي مي كند.
اين روزنامه در ادامه ضمن اشاره به بخش هاي مختلف گزارش آژانس، مي نويسد سانتريفيوژهاي جديد نصب شده در تاسيسات هسته اي نطنز، چهار برابر كارآمدتر از سانتريفيوژهاي موجود هستند. با اين حال، اين روزنامه سعي دارد در مطلب خود با انتشار نقل قول ها و اشارات گوناگون، اقدام ايران در نصب اين سانتريفيوژها را «تحريك آميز» و «ناقض تعهدات بين المللي» جلوه دهد.
خبرگزاري «رويترز»، موضع ايالات متحده نسبت به گزارش جديد آژانس و همچنين مذاكرات هسته اي پيش رو در قزاقستان را منتشر كرده است. به نوشته اين خبرگزاري، «جي كارني»، سخنگوي كاخ سفيد اعلام كرده در صورتي كه ايران نتواند نگراني هاي جامعه بين المللي درباره برنامه هسته اي اش را از ميان ببرد، با «انزوا و فشار بيشتر» روبرو خواهد شد. كارني همچنين ضمن تكرار ادعاهاي هميشگي مقامات آمريكايي گفته پنجره ديپلماسي براي ايران باز است، اما اين پنجره براي مدتي نامحدود باز نخواهد ماند. وي همچنين با انداختن مسئوليت موفقيت يا عدم موفقيت مذاكرات آتي هسته اي به گردن ايران، گفته اين بر عهده ايران است كه در اين مذاكرات وارد مباحث «بنيادين» شود.
رژيم صهيونيستي نيز نسبت به گزارش جديد آژانس واكنش نشان داده است. به نوشته خبرگزاري فرانسه، «بنيامين نتانياهو»، نخست وزير رژيم صهيونيستي در اظهاراتي مدعي شده ايران بيش از هميشه به توانايي ساخت بمب هسته اي نزديك شده است.به نوشته اين خبرگزاري، در بيانيه اي كه دفتر نتانياهو منتشر كرده، آمده گزارش آژانس «ثابت مي كند ايران با سرعت به خط قرمزي كه نخست وزير در سخنراني خود در سازمان ملل ترسيم كرد، نزديك مي شود.»