با وجود اینکه هنوز مشخص نیست تا چه میزان برای تحول در آموزش و پرورش مطالعات تحقیقی صورت گرفته است؛ با این حال آموزش کودکان چهار تا هفت سال در دنیا چندان موضوع عجیبی نیست.

به گزارش خبرنگار مهر، یکشنبه این هفته بود که رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش در آئین اختتامیه دومین دوره رویداد ملی ستاپ از ضرورت ایجاد تحول در ناظم آموزشی کشور سخن گفت.

صحرایی به این موضوع تاکید کرده بود که اگر برای انسان‌ها در سنین کودکی هزینه کنیم؛ از بسیاری هزینه‌های هنگفت برای افراد در سنین سالمندی صرفه جویی کرده‌ایم.

او به این مثال اشاره کرد که اگر کودک در سنین زیر هفت سال در کودکستان بهداشت و اصول صحیح تغذیه را فرا بگیرد؛ در سنین بالاتر به دیابت و مشکلات دهان و دندان مبتلا نمی‌شود و یا اگر مهارتی کسب کند در بزرگسالی نیازی به تحمل رنج بیکاری ندارد.

صحرایی با اشاره به اینکه در همه دنیا شیوه هزینه کرد متفاوت است؛ گفت: هرچه در سن پایین هزینه کنیم کارایی بیشتری دارد در حالی که ما در ایران برعکس عمل می‌کنیم هرچه سن بالا می‌رود بیشتر به سنین بالا توجه می‌کنیم. امروز به افراد در سنین بالا برای بیکاری یا بیماری‌ها هزینه پرداخت می‌کنیم در حالی که در مدرسه می‌توانستیم با یک دهم آن هزینه به موضوع مهارت آموزی و سلامت و بهداشت توجه کنیم تا اصلاً مشکلات بزرگسالی را نداشته باشیم.

صحرایی گفت: بسیاری از آموزش‌ها را باید به کودکان قبل از سن هفت سالگی ارائه کنیم. زمینه چنین تحولی در دولت رئیسی وجود دارد؛ ما باید آموزش را از ۴ سالگی شروع کنیم و دیپلم را در ۱۵ سالگی بدهیم و فرد در ۱۸ سالگی لیسانس بگیرد.

واکنش افکار عمومی به سخنان صحرایی

پس از انتشار این سخنان صحرایی در رسانه‌ها، افکار عمومی به این سخنان واکنش نشان دادند. عده‌ای با تأیید سخنان وزیر بر اهمیت آموزش کودکان زیر هفت سال تاکید کردند و عده‌ای دیگر صحرایی و وزارت آموزش و پرورش را به ابداع شیوه‌های غلط آموزشی و اظهارنظرهای نسنجیده و غلط متهم کردند.

در همین راستا بهنام بهراد عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در گفتگو با «شهروند» در ارتباط با اهمیت آموزش پیش از دبستان گفت: امروزه جهان به آموزش‌های پیش از دبستان به عنوان نقطه‌ای که می‌تواند کیفیت آموزش‌ها را ارتقا دهد نگاه می‌کند.

توجه کشورهای جهان به آموزش‌های پیش از دبستان

وی در ادامه افزود: اغلب کشورهای توسعه یافته در زمینه نظام‌های آموزش و پرورش، سرمایه گذاری‌های بسیاری انجام داده‌اند.

در انگلستان کودکان صفر تا دو سال در مهدها نگهداری می‌شوند و دو تا پنج سال در مراکز پیش‌دبستانی و بعد از پنج سال هم وارد مدرسه می‌شوند

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به آموزش به کودکان سنین ٤ الی ٦ سال، گفت: تمرکز این مسئله بر کودکان ٤ الی ٦ ساله است و اهمیت آن این است که اگر کودکان در این بازه سنی آموزش‌های لازم را ببینند به کاهش شکاف مهارتی و شکاف دانشی کمک می‌کند.

وی تاکید کرد: البته در صورت تحقق این آموزش‌ها شاهد آموزشی باکیفیت‌تر در مقطع ابتدایی خواهیم بود.

بهراد با اشاره به مسئله بازماندگان از تحصیل افزود: مسئله دیگر این است که گذر از پایه‌های تحصیلی افزایش می‌یابد و بازماندگان از تحصیل کاهش خواهد یافت.

وی در پایان گفت: برای شکل گیری عدالت آموزشی و عدالت اجتماعی باید این آموزش‌ها در سنین پیش از دبستان به صورت رایگان انجام شود.

با وجود اینکه هنوز مشخص نیست تا چه میزان برای این تحول در آموزش و پرورش مطالعات تحقیقی صورت گرفته است؛ با این حال رصد نظام‌های آموزشی دنیا نشان می‌دهد آموزش کودکان چهار تا هفت سال در دنیا چندان موضوع عجیبی نیست.

آموزش پیش دبستانی در چین: دوره کودکستان شامل سه مرحله است.

مقدماتی: این مرحله شامل کودکان ۳ تا ۴ ساله است.

متوسطه: این مرحله شامل کودکان ۴ تا ۵ ساله است.

ارشد: این مرحله شامل کودکان ۵ تا ۶ ساله است.

آموزش پیش دبستانی در ژاپن: برنامه ریزی دوره آموزش قبل از دبستان و تعیین ضوابط آن توسط وزارت آموزش و پرورش علوم و فرهنگ صورت می‌گیرد. کودکستان‌ها روزانه ۴ ساعت کلاس دارند. هر کودکستان باید در طول سال ۱۳۷۰ برنامه آموزش در ۶ زمینه تدارک ببیند.

آموزش پیش دبستانی در ایتالیا: آموزش قبل از دبستان اجباری نیست و به دو شکل وجود دارد. مهد کودک‌های روزانه مهدکودک‌های شبانه روزی مهدکودک‌های روزانه به امر نگهداری و تربیت کودکان زیر ۳ ساله‌ها می‌پردازد. سال‌های آخر مهدکودک به کودکان ۳ تا ۵ ساله اختصاص دارد. اکثر قریب به اتفاق مهدکودک‌ها توسط مؤسسات خصوصی و زیر نظر مقامات آموزش محلی اداره می‌شود.

آموزش پیش دبستانی در سوریه: آموزش پیش دبستانی در کشور سوریه ۳ سال است و کودکانی که ۳ سال تمام داشته باشند می‌پذیرد.

آموزش پیش دبستانی در فرانسه: حضور در دوره‌های پیش‌دبستانی در کشور فرانسه اختیاری و رایگان است و به منظور آموزش کودکان رده‌های سنی ۶-۳ سال در نظر گرفته شده است. گفتنی است که آن دسته از کودکانی که تا روز اول سال تحصیلی مدارس به ۲ سالگی رسیده باشند، در این دوره پذیرش می‌شوند.

آموزش پیش‌دبستانی در کره جنوبی: نخستین کودکستان عمومی کره در سال ۱۹۷۶ تأسیس شد. دوره پیش‌دبستانی در کره جنوبی آموزش کودکان ۳ تا ۵ سال را در برمی‌گیرد، برخی مراکز پیش‌دبستانی و نگهداری از کودکان، به خردسالان با نیازهای خاص خدمات‌رسانی می‌کنند؛ به مؤسسات آموزش خصوصی که این خدمات را عرضه می‌کنند، هاکون گفته می‌شود.

آموزش پیش‌دبستانی در مالزی: با وجود اجباری نبودن آموزش پیش‌دبستانی در مالزی، اکثر کودکان دوره آموزش پیش‌دبستانی را (۴ تا ۵ سالگی) در کودکستان‌های خصوصی و دولتی می‌گذرانند. آموزش پیش‌دبستانی را بنگاه‌های دولتی گوناگون (مانند وزارت آموزش، وزارت توسعه روستایی، وزارت اتحاد ملی یا هیئت‌های قانونی)، تشکل‌های خصوصی و سازمان‌های داوطلب فراهم می‌کنند.

آموزش پیش‌دبستانی در انگلستان: در انگلستان قدمت مهدکودک‌ها بیش از مراکز پیش‌دبستانی است. مهدها برای نگهداری کودکان کارگران بویژه کارگران زن در اوایل قرن نوزدهم تأسیس شدند. پس از آن مراکز پیش‌دبستانی برای توسعه آموزش‌های پیش از دبستان ایجاد شدند و مورد تأیید رسمی قرار گرفتند. مراکز پیش‌دبستانی در انگلستان در سه بخش دولتی، غیردولتی و نیمه‌دولتی فعال هستند. در این کشور کودکان صفر تا دو سال در مهدها نگهداری می‌شوند و دو تا پنج سال در مراکز پیش‌دبستانی و بعد از پنج سال هم وارد مدرسه می‌شوند.

آموزش پیش‌دبستانی در هلند: در کشور هلند از سال ۱۹۹۰ آموزش کودکان چهار سال به بالا همگانی شد.

آموزش پیش‌دبستانی در آمریکا: آموزش پیش از دبستان در آمریکا از اواخر قرن نوزدهم بنیاد نهاده شد و از سال ۱۸۷۳ جزئی از آموزش و پرورش رسمی محسوب شد. با وجود تنوعی که در سازمان و دوره‌های تحصیلی در ایالات متحده وجود دارد، در کل سن پذیرش در کودکستان‌ها و مراکز پیش‌دبستانی سه تا پنج سال است. در این کشور حداقل یک تا دو سال آموزش و پرورش پیش از دبستان اجباری است و برای تمام کودکان پنج‌ساله کلاس‌های آمادگی دایر است. کودکستان‌ها به وسیله هر دو بخش خصوصی و دولتی اداره می‌شوند و حدود یک‌سوم آنها خصوصی هستند. هزینه دوره اجباری نیز بر عهده دولت است.