ایسنا/آذربایجان شرقی امروزه تربیت فرزندان یکی از موضوعات مهم و از دغدغه‌های اصلی والدین به شمار می‌رود و آموزش و یادگیری در این رابطه و به خصوص تربیت دینی می‌تواند یاری رسان پدر و مادرها در تربیت فرزندانی صالح باشد.

حجت السلام ولمسلمین علی فاضلی هیدجی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با اشتباهات والدین در روند تربیت دینی فرزندان، گفت: اشتباه اصلی که قرآن کریم نیز به آن اشاره دارد، عدم حوصله و صبر در تربیت فرزند است؛ زیرا تربیت فرزندان باید ذره ذره شکل بگیرد و آن نیز احتیاج به اصولی دارد و لازم است تا والدین نیز پیش از تربیت فرزندان این اصول را یاد بگیرند.

وی با بیان این‌که والدین باید در روند تربیت فرزندان به چهار مسئله مهم توجه کنند، گفت: مسئله نخست، مشورت گرفتن از کارشناسان یا افراد آگاه است. وقتی می‌خواهیم موضوع حجاب و یا نماز را به فرزندان خود آموزش دهیم باید در این مورد مشورت کرده و با آگاهی کامل پیش برویم. حوصله داشتن والدین، عدم سرزنش فرزندان و بهره گیری از محبت پدری و مادری با بکار گیری الفاظ خوبی چون دخترجانم و پسر جانم نیز از دیگر مواردی است که باید در تربیت فرزندان به آن‌ها توجه داشت.

وی در خصوص اهمیت تربیت دینی فرزندان، ادامه داد: والدین باید در جهت اهمیت موضوع تربیت فرزند و میزان آزاد گذاشتن آن‌ها راهنمایی شده و آگاه شوند که آزاد گذاشتن فرزندان در هر عرصه‌ای باعث به خطر افتادن آینده آن‌ها خواهد شد و در ادامه اگر والدین متوجه اهمیت این قضیه شدند، باقی مسئله کار سختی نیست. مهم قانع کردن والدین است که تربیت دینی برای دنیا و آخرت فرزندانشان نافع است.

فاضلی در خصوص کنترل فرزندان توسط والدین در جایگاه فردی و اجتماعی، بیان کرد: کنترل اصولی والدین قطعا موثر خواهد بود البته این مورد نیز با روش خود و با یادگیری آن چهار اصولی که ذکر کردیم قابل دسترسی است. کنترل باید در هر دو عرصه فردی و اجتماعی انجام بگیرد زیرا هر دو در کنار هم اثر بخش خواهند بود. وظیفه مساجد و آموزش و پرورش در این خصوص بسیار پررنگ است.

وی در مورد تاثیر تحصیلات والدین در تربیت فرزندان، افزود: نمی‌شود گفت که صددرصد اما تحصیلات والدین تاثیر بسیاری بر تربیت فرزندان دارد چرا که این مسئله به فهم و درک والدین بازمی‌گردد. فقط بحث علمی نیست که بشود در موردش قطعی سخن گفت که هرچه تحصیلات بالا باشد مسئله تربیت فرزندان آسان خواهد بود زیرا ممکن است شخصی با سواد کم اما به خاطر برخورداری از درک و فهم خوب به شکل موثری این مسئله را مدیریت کند.

سخت گیری قانونی مدنظر والدین باشد

وی در مورد نقش والدین سخت گیر در تربیت فرزندان نیز خاطر نشان کرد: اگر سخت گیری در معنای اصلی خود به کارگرفته شود، می‌تواند روند تربیت را تسریع کند که به آن سخت گیری قانونی می‌گویند یعنی فرزند مطلع است که اگر خطا نکند بهترین رفتار والدین را خواهد دید و در صورت خطا نیز باید متوجه عواقب کار خود باشد. اگر سخت گیری به شکل عصبانیت نمود پیدا کند مثلا یک روز چون والدین حال روحی مساعد دارند از خطای کودک گذشت کنند و یا در روز دیگری، خطای کوچک را بزرگ جلوه دهند این نوع سخت گیری بسیار خطرناک است و فرزندان را از والدین دور می‌کند و نقش منفی و مانع در تربیت دارد.

این استاد حوزه و دانشگاه مطرح کرد: امروزه والدین، تربیت فرزندان خود را رها کرده‌ و ضرورت مسئله را درک نکرده‌اند و وقتی فرزند به سنین نوجوانی و جوانی می‌رسد، تازه متوجه عمق قضیه می‌شوند، چرا که فرزند رها شده، دیگر به حرف والدین خود توجه ندارد.

وی افزود: والدین به این توجه ندارند که باید به مشاوران کاردان در جهت تربیت فرزندان خود پیش از دوره نوجوانی و جوانی مراجعه کنند و فقط خود را در میدان تربیت فرزندشان دارای حق می‌دانند. در این صورت نمی‌توان گفت که کودک مقصر است زیرا این والدین هستند که اصلا به این توجه ندارند که آداب اجتماعی، شخصیت انسانی، کرامت و ... چقدر در مهدکودک به فرزندانشان آموزش داده می‌شود.

وی گفت: والدین در بهترین حالت به فکر تحصیلات فرزندانشان بوده و حاضر هستند تا هزینه‌های گزاف میلیونی پرداخت کنند تا فقط فرزندشان نمره عالی در دروس کسب کند اما به مسائل تربیتی موجود در مدرسه و دوستان فرزندان خود اهتمام ندارند.

فاضلی با اشاره به عاقبت توجه نکردن به تربیت فرزندان، گفت: والدین باید اهمیت قضیه را درک کنند که تربیت دینی اضافه بر این‌که دنیای واپسین و آخرت انسان را آباد می‌کند، بهترین پشتوانه برای اخلاق و زندگی اجتماعی است. والدین باید تربیت دینی را سهل نگیرند و بدانند که رها کردن نتیجه‌ای جز خسارت به دنبال ندارد.

وی با بیان این‌که وضعیت مالی افراد در تربیت فرزندان یک امر عارضی در زندگی است، گفت: شخصیت انسانی در مرتبه بالاتری از این امر عارضی قرار دارد چراکه والدین کم برخوردار نیز باید بدانند که دارای شخصیت انسانی هستند و ثروتمندان نیز باید بدانند پیش از پولدار بودن، انسان هستند پس هر قشر باید به اهمیت تربیت فرزندان خود با توجه به شخصیت انسانی کودک توجه ویژه‌ای داشته باشند.

وی با بیان این‌که بر اساس گفته‌ی روانشناسان، تربیت کودک از سن دو سالگی آغاز می‌شود، گفت: شاید چنین بنظر برسد که کودک در این سن توانایی تمیز و قدرت ادراک مسائل را ندارد پس با حرف نمی‌شود کودک را تربیت کرد در حالی که بهترین تربیت از همان سنین دوسالگی بوده و می‌تواند با آداب سفره آغاز شود و هر یک از آداب سفره می‌تواند یک تربیت به شمار آید.

این استاد حوزه و دانشگاه در خصوص آداب سفره که می‌شود به کودک آموزش داد، گفت: آموزش گفتن بسم الله در آغاز و الحمدالله گفتن در پایان غذا، به لقمه دیگران توجه نکردن، لقمه را کوچک برداشتن، غذا را خوب جویدن، از جلوی دیگران نان برنداشتن و ... همه این آداب روحیه تعاون، اخلاق و ایثار اجتماعی را به همراه دارد. این آداب به ظاهر کوچک مواظبت می‌خواهد و با پول، حرف زدن، دعا و ...حل نمی‌شود بلکه توجه به مسائل کوچک حل مسائل بزرگ را به همراه دارد.

وی افزود: رویه و روحیه یک خصلت مشترک است. به عنوان مثال اگر کودک تعاون را یاد بگیرد از همان مقطع ابتدایی، مداد خود را به هم کلاسی‌اش می‌دهد و یا هنگام بزرگسالی، سرمایه خود را در اختیار جامعه قرار می‌دهد. برای تربیت صحیح، دارویی وجود ندارد که تجویز کنیم این امر فقط تلاش مضاعف می‌طلبد و رسانه‌ها نیز به نوبه خود در این مورد بهتر است بیشتر اطلاع رسانی داشته باشند.