روز جهانی خانواده
مجمع جهانی سازمان ملل بر اساس قطعنامه شماره 47/237 که در تاریخ 20 سپتامبر 1993 به تصویب رسیده است، پانزدهم ماه می را که مصادف با 24 اردیبهشت میباشد بنام روز جهانی خانواده اعلام کرده است. همه ساله چنین روزی به عنوان روز جهانی خانواده در کشورهای مختلف گرامی داشته می شود.
در کشور ما نیز با همین هدف و به منظور تحقق اصل دهم قانون اساسی و در راستای اهداف توسعه ای، سیاست گذاری و هماهنگی دستگاههای ذیربط و نظارت بر تصمیمات خانواده، طرح تشکیل شورای عالی خانواده به ریاست رییس جمهور یا معاون آن، از تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی گذشت. این شورا متشکل از 20 عضو و اعضای آن عبارتند از: رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر بهداشت و درمان، وزیر آموزش و پرورش، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر کشور، وزیر کار و امور اجتماعی، روسای سازمان های تربیت بدنی، بهزیستی، صدا و سیما، مشاور رییس جمهور در امور جوانان، رییس مرکز مشارکت زنان، دو نفر از قوه قضاییه، دو نفر از نهادهای غیردولتی و سه نفر از اعضای کمیسیون های فرهنگی، اجتماعی و حقوقی قضایی مجلس شورای اسلامی خواهند بود. همچنین آیین نامه اجرایی این شورا، توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی و دستگاههای ذیربط طرف مدت شش ماه به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
شعار جهانی سال 2005 برای این روز " ایدز و بهداشت خانواده میباشد". ایدز بیماری است که امروزه اکثر خانواده ها را در معرض تهدید قرار داده است. خانواده هایی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند و در زیر خط فقر قرار دارند بیشتر از جوامع دیگر با این خطر روبرو هستند. امروز فرصتی است که به این امر مهم توجه شود و بالا بردن آگاهی مردم برای مقابله با این بیماری و جلوگیری از شیوع آن در خانواده ها از جمله مواردی است که دولتها و سازمانهای جهانی برای ریشه کن کردن آنها باید گام برداشته و اقدام نمایند.
خانواده به مفهوم محدود آن عبارت است از يك واحد اجتماعي، ناشي از ازدواج يك زن و يك مرد كه فرزندان پديد آمده از آنان خانواده را تكميل مي كند. تعريف ديگري، خانواده را شامل مجموعه اي از افراد مي داند كه با هدف و منافع مشتركي زير سقفي گرد هم مي آيند. اسلام خانواده را گروهي متشكل از افراد، داراي شخصيت مدني، حقوقي و معنوي معرفي مي كند كه هسته اوليه آن را ازدواج مشروع زن و مردي تشكيل مي دهند و نكاح عقدي است كه براساس آن رابطه زوجيت بين زن و مرد برقرار مي شود و در آن طرفين داراي وظايف و حقوق جديد ميشوند. ارتباط خويشاوندي در سايه نكاح پديد مي آيد و اعضاي آن روابط قانوني، اخلاقي و عاطفي دارند.
اساس تشكيل آن اين است كه زن و مردي مي كوشند ارائه خود را بر تأسيس آن و قبول تكاليفي كه شرع براي آنها معين كرده است، محقق سازند. بر اين اساس خانواده يك تأسيس حقوقي به حساب خواهد آمد كه اعضاي آن با رشته خوني با هم پيوند پيدا مي كنند. جامعه شناسان خانواده را يك پديده تاريخي مي دانند كه از اجتماع كلي جدا نيست. واحدي است اجتماعي كه در عين حال خصايص يك نهاد و يك گروه را واجد است.

وظايف و کارکرد آن:
خانواده عهده دار وظايف مهم و فوق العاده اي است كه اهم آن عبارتند از:
ـ ابقاي نسل
ـ پرورش نسل و مراقبت از آن به سبب حفظش از خطرات گوناگون
ـ صميميت و نزديكي تنگاتنگ با اعضا و همرنگي و همدلي و تعاون
ـ تكميل و تكامل و ايجاد زمينه امن و آسايش در خانواده به گونه اي كه امكان عبادت خدا و موجبات رشد از هر حيث فراهم شود.

نقش و اهميت خانواده:
خانواده تنها نظام اجتماعي است كه در همه جوامع، از مذهبي و غير مذهبي پذيرفته شده و در جوامع گوناگون داراي نقش، پايگاه و منزلت‏هاي گوناگون است، با اينكه خانواده هسته اي كوچك از اجتماع است، در حيات اجتماعي مردم نقش و تأثيري فراوان دارد. خانواده هسته اول همه سازمانها و نهادهاي اجتماعي است همه نقش هاي مربوط به ايجاد تمدن و انتقال مواريث و رشد و شكوفايي انسانيت به آن مربوط مي شود و نيز همه سنت ها، عقايد و آداب ويژگي هاي فردي و اجتماعي از طريق خانواده به نسل جديد انتقال مي يابد.
جامعه متشكل از خانواده هاست، مختصات آن از طريق روابط خانوادگي قابل توصيف است. اثر وجودي مفيد و يا زيانبخش آن، به جامعه هم مي رسد. ساخت و مشي آن در سكون يا اضطراب جامعه مؤثر است. انگيزه اعضايش در انگيزه هاي اجتماع تأثير مي گذارد. چگونگي مشي و سبك زندگي آن در اخلاق جامعه و در صحت يا بيماري آن نقشي مؤثر دارد.