با وجود موفقيت انيميشن‌هاي ايراني در جشنواره‌هاي خارجي هنوز برنامه‌اي منظم براي اكران آنها در سينماهاي داخل وجود ندارد
چرخ اكران انيميشن در سينما نمي‌چرخد
در حالي که هفته گذشته مجموعه انيميشن «شكرستان» از توليدات حوزه هنري جايزه بهترين طراحي شخصيت را در جشنواره انيميشن و كميك جوانان آسيا 2012 چين به‌دست آورد اما در داخل كشور هيچ برنامه مناسبي براي اكران فيلم‌هاي انيميشن وجود ندارد.
به گزارش جام‌جم، سينماي انيميشن كشورمان در حالي روند رو به رشد و توسعه كمي و كيفي را طي مي‌كند كه هنوز براي اكران فيلم‌هاي بلند سينمايي‌اش برنامه و زمان دقيقي ندارد. هر چند ابتداي امسال فيلم‌هاي انيميشن «داستان سامرا»، «عطر ولايت» و «تهران 1500» در فهرست 15 فيلم پيشنهادي اكران نوروز 91 قرار گرفتند ولي هنوز هيچ‌كدام از اين آثار به اكران عمومي درنيامده‌اند.
با نگاهي مختصر به تاريخچه كوتاه انيميشن بلند سينمايي در كشورمان مي‌توان به اكران نه‌چندان موفق «خورشيد مصر» ساخته بهروز يغماييان اشاره كرد كه 9 سال پيش در پنج سالن سينما اكران شد و مبلغ 11 ميليون تومان فروش كرد. پس از آن فيلم‌هاي ديگري چون «جمشيد و خورشيد»(بهروز يغماييان)، «قلب سيمرغ»(وحيد نصيريان)، «تهران 1500»(بهرام عظيمي)، «سرزمين خواب»(علي لطفي)، «داستان سامرا»(سلطاني) و «عطر ولايت»(مسعود صمدي) ساخته شد كه چهار فيلم آخر از اين فهرست در جشنواره سي‌ام فيلم فجر در سال گذشته به نمايش درآمدند كه هيچ‌كدام هنوز در چرخه اكران عمومي قرار نگرفته‌اند.
اگرچه برخي از اين آثار به دليل ضعف تكنيكي و كيفي كه داشتند، مورد اعتراض برخي كارشناسان قرار گرفتند كه چرا در جشنواره سي‌ام فيلم فجر به نمايش درآمده‌اند و باعث پايين آمدن استانداردهاي جشنواره شده‌اند، اما وقتي سخن از توليد، آن هم در بحث انيميشن به ميان مي‌آيد، سينماي ايران توليدات چشمگيري در اين زمينه دارد.
انيميشن، برادر ناتني سينما
نادر يغماييان تهيه‌كننده انيميشن «جمشيد و خورشيد» كه هفت سال از زمان توليد آن مي‌گذرد، درباره عدم نمايش اين فيلم به جام‌جم گفت: اين فيلم با بودجه شخصي و با سختي فراوان ساخته شد و هنوز اكران نشده است. اگر فيلمي با اين كيفيت هر جاي دنيا ساخته مي‌شد، لااقل در امر اكران مورد حمايت قرار مي‌گرفت. او افزود: ما اين فيلم را پس از آماده نمايش شدن، بايگاني كرده‌ايم تا شايد زمان مناسب اكران آن فرابرسد.
يغماييان تبليغات و شرايط مناسب اكران را جزو لاينفك اكران سينماي انيميشن دانست و گفت: فيلمي كه با چند سال زحمت ساخته مي‌شود، بايد در شرايط مناسب نمايش داده شود و تبليغات گسترده داشته باشد و در غير اين صورت عقب مي‌ماند.
اين تهيه‌كننده سينماي انيميشن افزود: فيلمي كه مي‌تواند و مي‌توانست بارقه اميدي براي سينماي ايران باشد، در آرشيو نگه داشته مي‌شود تا روزي اكران شود.
يغماييان مشكل اكران انيميشن را بها ندادن به اين سينما خواند و گفت: مشكل اساسي اين است كه در ايران براي سينماي انيميشني كه برايش زحمت كشيده شده، ارزشي قائل نيستند. مشكل سالن سينما، گروه اكران و نگاه فيلمسازان به انيميشن كه نگاه برادر ناتني سينما است، سبب مي‌شود تا بخش عظيمي از سرمايه و تخصص انيميشن ما از بين برود.
حمايت دولتي از اكران انيميشن
مهدي خرميان يكي از انيماتورهاي حرفه‌اي كشورمان ضمن پيچيده خواندن امر اكران به جام‌جم، گفت: بحث اكران مناسبات، پيچيدگي‌ها، روابط و مسائل صنفي خود را دارد و بيشتر روابط بر آن حاكم است تا ضوابط!
او افزود: بحث اكران انيميشن در سينماي ايران، نوپاست و تازه يكي، دو سال است كه ما مي‌توانيم فيلم انيميشني هم روي پرده ببينيم. اين كه چقدر سينماي انيميشن روي پرده موفق خواهد بود را بايد با ريسك‌پذيري و حمايت دولتي دنبال كرد. چون اگر بدون حمايت راهي اكران شود، با اين بي‌علاقگي كه مردم به سينما پيدا كرده‌اند، با شكست مواجه خواهد شد. خرميان سينماي انيميشن را نهال نوپايي دانست كه بايد حمايت دولتي از آن صورت گيرد و گفت: همه انيماتورهاي جهان مي‌دانند كه سينماي انيميشن مختص آمريكاست و حتي اروپا هم به سختي در اين زمينه فعال است، حتي كشور فرانسه ظرف يكي، دو سال اخير دست به توليد فيلم سينمايي انيميشن زده است. در چنين شرايطي سينماي ايران فيلم انيميشن توليد كرده و بايد حداقل در امر اكران مورد حمايت قرار گيرد.
پيكسار هم اول راه مشكل داشت
بهرام عظيمي كارگردان فيلم انيميشن «تهران 1500» هم با بيان اين كه مردم ايران به آثار هنرمندانشان علاقه دارند و در هر شرايطي از آن حمايت مي‌كنند، به جام‌جم گفت: فيلمي مثل «خورشيد مصر» به دليل نداشتن سالن سينما، در گيشه شكست خورد وگرنه مخاطب ايراني در پي فيلم ايراني است و در هر شرايطي از آن حمايت مي‌كند. به نظرم اگر يك فيلم انيميشن اكران خوب داشته باشد و از آن حمايت لازم صورت گيرد، مي‌تواند مورد توجه مردم قرار بگيرد.
او سينماي انيميشن ايران را در اول راه دانست و گفت: استوديوي پيكسار هم وقتي كارش را شروع كرد، با مشكلاتي مثل مشكلات ما روبه‌رو بود ولي در نهايت آنقدر مصمم عمل كرد تا بالاخره يك فيلم توليد كرد كه مورد استقبال قرار گرفت. در عظيمي گفت: خيلي وقت‌ها ما آن عرقي كه به كارمان بايد داشته باشيم را نداريم و به همين خاطر نتيجه آن‌طور كه بايد خوب نمي‌شود. عناصر اصلي يك پروژه بايد از دل و جان كار كنند تا به هدفشان كه جذب مخاطب است، برسند. اين انيماتور ادامه داد: اگر يك فيلم، فيلم خوبي باشد، در سينما ديده مي‌شود، حتي اگر مدت‌ها از زمان توليدش گذشته باشد.
تاخير دوباره در اكران «تهران 1500»
محمد ابوالحسني، تهيه‌كننده فيلم انيميشن «تهران 1500» هم با اشاره به تاثير شرايط اكران براي نمايش فيلم‌هاي انيميشن به جام‌جم گفت: فيلم ما مشكلي براي اكران عمومي ندارد و پخش‌كنندگان زيادي پيگير دريافت پخش فيلم هستند و اگر اين فيلم اكران شود شايد بتواند تحولي در اقتصاد سينما به‌وجود بياورد ولي متاسفانه شرايط عمومي اكران مناسب نيست.
او افزود: ما قرار بود كه فيلم را مهرماه اكران كنيم ولي به دنبال زمان اكران مناسب هستيم. بحث ما اكران پاييز است ولي اميدواريم اختلافات حوزه هنري و ارشاد به طور كامل برطرف شود، تا در آن زمان فيلم را به نمايش عمومي دربياوريم.
آزاده كريمي / گروه فرهنگ و هنر