خطای دیگران خطای ما را توجیه نمی‎کند/ عیب خود را عیب مسئولان توجیه نکنیم
یک استاد گروه فلسفه دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه اگر درحوزه‏ای که مسئولش هستم خطا کردم باید آن خطا را بپذیرم گفت: باید مردم را توجیه کرد که خطای دیگران خطای آنها را توجیه نمی‎کند.
دکتر حسن فتحی در مورد اینکه مسئولیت پذیری موضوعی است که از رهگذر جامعه‎پذیری قابل درک است، چه نهادهای در جامعه‎پذیری مسئولیت‎پذیری نقش اساسی ایفا می‌کنند؟ گفت: در وهله اول باید نقش نهادهای فرهنگی اعم از مدرسه، دانشگاه و نهادهای تابع وزارت ارشاد و مساجد و رسانه‎ها و هر آنچه به نوعی سازنده فرهنگ هستند در مسئولیت‏پذیری افراد را جدی بگیریم.

وی افزود: برای مثال دعای بعضی از مادران عوام برای پسرشان این است الهی کار نکرده بخوری. در حالی که این اشتباه است و باید گفت الهی کار بکنی و بخوری.

استاد گروه فلسفه دانشگاه تبریز ادامه داد: در مرحله بعد سیاستگذاری‏ها در تمام سطوح آن می‏تواند مؤثر باشد. آدم مسئولیت‏پذیر دیگران را مسئولیت‎پذیر نمی‎بیند باید در این موضع خودش تا حدودی تجدید نظر کند.

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه اخلاق تصریح کرد: من معلم اگر مقید به مطالعه و سروقت آمدن و رفتن کلاس‏های درسم باشم محصلان هم مسئولیت‎پذیری را می‎آموزند. اما اگر گذرم به اداره‏ای افتاد و در آنجا آسیب‏هایی بر من وارد شد باید ازجای دیگر یعنی از کار معلمی‏ام بزنم تا جبران آن آسیب بشود.

فتحی اظهارداشت: بنابراین سیاستگذاری‏ها و نهادهایی که با زندگی روزمره ما سروکار دارند تأثیر خود را خواهند گذاشت. علاوه بر اینها نقش الگوها هم در این مسئله مهم هستند.

وی در مورد اینکه میزان نهادینه شدن این اصل در میان مسئولان ما چقدر است؟ اینکه آیا مردم در نهادینه ساختن این اصل نگاهی به رفتار مقامات و مسئولان خود دارند؟ اظهارداشت: الناس علی دین ملوکهم. مردم به مسئولانشان نگاه می‎کنند. البته نباید همه چیز را منفی نشان داد وجوه منفی و مثبت هردو هست. چیزی که پسندیده نیست و گاهی توجیه ما است این است که عیبمان را با عیب مسئولان توجیه می‎کنیم. درحالیکه خطای دیگران خطای خودشان است و خطای ما هم خطای خودمان است. نباید عیب و خطای دیگران را پایه قوت و توجیه خودمان قرار دهیم.

فتحی درپایان یادآورشد: اگر درحوزه‏ای که مسئولش هستم خطا کردم باید آن خطا را بپذیرم نه اینکه بگویم فلانی بدتر از من است یا در حوزه مسئولیت او خطای بزرگتری صورت می‎گیرد. اگر چه خطای دیگران و آسیبی که بر ما می‏زنند بر کار من منتقل خواهد شد. اما باید مردم را توجیه کرد که خطای دیگران خطای آنها را توجیه نمی‎کند.