واحدهاي بين‌الملل دانشگاه‌، به منبع درآمدزايي براي دانشگاه‌ها تبديل شده است
شهريه‌هاي نجومي در واحدهاي بين‌الملل دانشگاه‌ها
تاسيس واحدهاي بين‌الملل دانشگاه‌ها كه قرار بود به جذب دانشجويان خارجي در دانشگاه‌هاي داخل منجر شود، اين روزها نه‌تنها در جذب دانشجوي غيرايراني ناكام بوده كه با افزايش تصاعدي شهريه‌ها و اختصاص امكانات اندك آموزشي، به منبع درآمدزايي براي دانشگاه‌هاي مادر تبديل شده است.

براساس سند چشم‌انداز توسعه ايران، كشور ما بايد در سال 1404 شمسي، قطب نخست علم و فناوري در منطقه باشد و بي‌گمان يكي از پيش‌شرط‌هاي رسيدن به اين هدف والا، بهره‌گيري كامل از توان علمي نيروهاي بومي و ممانعت از پديده «مهاجرت نخبگان» خواهد بود.

واحدهاي بين‌الملل دانشگاه‌ها با اين هدف تشكيل شده است تا هم دانشجويان جواني را جذب كند كه قصد ادامه تحصيل در خارج از كشور را دارند و هم با جذب دانشجويان خارجي، گامي در جهت ارتقاي علمي اين مراكز و فراملي شدن اين واحدها بردارد.

اما براساس نظرات كارشناسان آموزشي، اين واحدهاي بين‌الملل كه عمدتا در مناطق آزاد واقع شده‌ است، نه‌تنها رفته رفته از هدف اوليه خود فاصله گرفته، بلكه امروزه ديگر به عنوان يك منبع درآمدزايي مناسب براي دانشگاه‌ها تبديل شده‌ است؛ به گونه‌اي كه با وجود شهريه‌هاي سنگين اين واحدها، كمتر دانشجويي در كشور مي‌تواند در اين مراكز آموزش عالي درس بخواند.

در واقع برخلاف نام اين مراكز آموزش عالي، بيشتر دانشجويان واحدهاي بين‌الملل، مليت ايراني دارند و بجز تعداد معدودي از دانشجويان عراقي و افغان، بيشتر دانشجويان مشغول به تحصيل در اين واحدها ايراني هستند. حالا بسياري از دانشجويان و كارشناسان آموزشي كشور، به‌محض شنيدن نام واحدهاي بين‌الملل، به جاي اين كه فراملي بودن اين مراكز دانشگاهي به ذهنشان خطور كند، بيشتر به ياد شهريه‌هاي سنگين و ميليوني اين واحدها مي‌افتند.

سقف و كف شهريه‌ها

وزارت علوم بتازگي با انتشار اطلاعيه‌اي، فهرست جديدي از شهريه واحدهاي بين‌الملل را منتشر كرده كه در اين ميان شهريه صد ميليوني در دوره‌هاي دكتري واحد بين‌الملل دانشگاه شهيد بهشتي، بيش از ساير واحدهاي ديگر به چشم مي‌آيد.

طبق اين اطلاعيه، دانشجويان دكتري واحد بين‌الملل دانشگاه شهيد بهشتي در دبي براي گذراندن دوره‌هاي دكتري در رشته‌هاي حقوق و مديريت، حدود صد ميليون تومان شهريه پرداخت مي‌كنند و دانشجويان دوره دكتري در واحد بين‌الملل دانشگاه صنعتي شريف كيش نيز در مجموع حدود 48 ميليون تومان شهريه مي‌پردازند.

همچنين واحد بين‌الملل دانشگاه تهران در كيش براي سال تحصيلي 92 ـ 91 در رشته‌هاي حقوق، حقوق بين‌الملل، حقوق خصوصي، مديريت شاخه‌هاي مالي، توليد و عمليات، تحقيق در عمليات، مديريت رسانه، مديريت بازرگاني بازاريابي، حسابداري، زبان و ادبيات فارسي، آموزش زبان انگليسي، زبان و ادبيات انگليسي، تربيت بدني و علوم ورزشي، شاخه‌هاي برنامه‌ريزي و مديريت آموزشي، آسيب‌شناسي ورزشي و حركات اصلاحي و فيزيولوژي ورزشي دانشجو مي‌پذيرد كه شهريه اين واحد براي رشته‌هاي فني مهندسي 55 ميليون تومان و براي رشته‌هاي علوم انساني هم 45‌ميليون تومان تعيين شده است.

واحد بين‌‌الملل دانشگاه شيراز نيز در سال تحصيلي 92 ـ 91 در دوره دكتري دانشجو مي‌پذيرد كه شهريه اين دوره‌ها در رشته‌هاي دكتراي تخصصي دامپزشكي (فارماكولوژي) براي هر نيمسال تحصيلي هفت ميليون تومان، براي رشته‌هاي علوم انساني (تاريخ)، علوم اجتماعي (جامعه‌شناسي، علوم اقتصادي) در هر نيمسال تحصيلي پنج ميليون و 500 هزار تومان و براي رشته‌هاي مهندسي در هر نيمسال تحصيلي، هفت‌ميليون تومان برآورد شده است.

در واحد بين‌الملل دانشگاه فردوسي مشهد نيز دانشجويان دوره دكتري تا پايان تحصيلات خود بايد مبلغي حدود 40‌ميليون تومان به عنوان شهريه دانشگاه پرداخت كنند و دانشجويان دكتري در پرديس بين‌المللي دانشگاه تبريز در ارس هم بايد براي تحصيل در رشته‌هاي فني، هر ترم چهار‌ميليون و 500 هزار تومان شهريه بپردازند.

علاوه بر اين، پرديس بين‌‌المللي دانشگاه سيستان و بلوچستان هم در 28 رشته دكتري دانشجو مي‌گيرد كه دانشجويان اين واحد دانشگاهي در رشته‌هاي فني مهندسي، علوم انساني و علوم پايه تا سقف 11 ميليون تومان شهريه پرداخت مي‌كنند.

همچنين دانشگاه پيام نور در قشم هم به برگزاري دوره‌هاي دكتري روي آورده است كه شهريه تمام شده براي اين واحد بين‌الملل، 17 ميليون تومان خواهد بود و همچنين شهريه دوره‌هاي دكتري براي موسسات غيرانتفاعي نيز 50تا60 ميليون تومان تعيين شده است.

امين جلالوند / گروه جامعه