خانواده تاثیرگذارترین نهاد در جامعه بوده و كاركردهای آن به طور مستقیم كلیه روابط اجتماعی را در جامعه تحت تاثیر قرار می دهد، شكل گیری این نهاد مهم با برقراری عقد ازدواج میان زن و مرد ایجاد می شود.


ازدواج در دین مبین اسلام جایگاهی ویژه داشته و پیامبر اكرم (ص) و ائمه معصومین در خصوص معیارهای صحیح انتخاب همسر الگوی عملی را پیش روی همه مسلمانان قرار داده اند.

پیامبر اكرم(ص) می فرمایند: ازدواج سنت من است، هركس ازآن روی برگرداند، از سنت من روی برگردانیده است.

خاتم النبیین در این خصوص تاكید كرده اند: در اسلام هیچ بنایی نزد خدا دوست داشتنی تر از بنای ازدواج نیست.

و امیرالمؤمنین علی(ع) نیز می‌فرماید: ازدواج كنید، زیرا ازدواج سنت رسول خداست.

قاطبه كارشناسان مسایل ازدواج برای این باورند كه اگر انتخاب همسر و ادامه زندگی بر اساس معیارهای و الگوی ارایه شده ازسوی اسلام صورت گیرد، بنیان خانواده ها تقویت و فرزندان حاصل از این خانواده ها نیز با این معیارها رشد خواهند یافت.

كارشناس مسایل مذهبی و دبیر شبكه فعالان ازدواج آذربایجان شرقی در این خصوص اظهار كرد: دین اسلام در خصوص انتخاب آگاهانه و نحوه نگهداری صحیح خانواده راهكارهایی را ارایه داده كه وقتی زندگی در چارچوب آن شكل می گیرد، از پایه هایی محكم برخوردار می شود.

حجت الاسلام حمید محمودی افزود: باورهای دینی ما تاكید می كند در زندگی مشترك باید عیب های خود و خوبی های طرف مقابل را ببنیم همچنین نهادینه شدن فرهنگ تشكر و قدردانی و بیان خوبی های اعضای خانواده، ‌پایه های نهاد خانواده را مستحكم تر می كند.

وی یادآورشد: انتخاب آگاهانه و نگهداری درست، دو امر دخیل در ازدواج موفق هستند كه الگوی مناسب برای آنها در باورهای دینی ما وجود دارد.

وی اظهاركرد: بخش اعظم ریزش راه های عشق ازعدم انتخاب آگاهانه نشات می گیرد كه ما در این زمینه روشی ما بین انتخاب روش سنتی و مدرن را پیشنهاد می كنیم كه در آن نقش احساس كمتر و نقش عقلانیت بیشتر است.

حجت الاسلام محمودی با اشاره به احادیث و روایات در خصوص نحوه استفاده از كلمات در زندگی زناشویی، ادامه داد: كلمات ابزارهای رایگانی در دست زن و مرد هستند كه می توانند با استفاده مناسب ازآن، عشق و محبت را درمیان همدیگر افزایش و خانواده ای سالم داشته باشند.

وی یادآورشد: نگاه سودجویانه، اقتصادی و ظاهری به امر ازدواج و بی توجهی به معیارهای دینی از جمله عفت، پاكدامنی، ایمان و درستكاری پایه های خانواده ها را متزلزل كرده است.

دبیر شبكه فعالان ادواج استان یادآورشد: هم اكنون ازهر سه ازدواج در تهران و از هر هفت ازدواج در تبریز یكی با شكست مواجه می شود كه ریشه آن در انتخاب نا آگاهانه و عدم نگهداری صحیح می باشد كه این امر نیز از عدم توجه به باورهای دینی و مذهبی در امر ازدواج نشات می گیرد.

وی تاكید كرد: خانواده مقدس ترین نهاد در دین مبین اسلام بوده كه اكنون مورد هجمه گوناگون قرار گرفته و لازم است مسوولان با علم به اهمیت این نهاد نسبت به تهدیدها حساس باشند.

به گفته وی، بنیان خانواده ها درگیر زلزله شده و مسوولان هنوز به عمق آن پی نبرده اند.

حجت الاسلام محمودی گفت: خیران وسازمان های مردم نهاد باید درزمینه رفع مشكلات ازدواج جوانان پیشقدم شده و زمینه ازدواج موفق آنها را فراهم كنند.

وی اضافه كرد: باید زمینه یافتن همسر مناسب را برای بسیاری از دختران و پسران عفیف كه نمی خواهند از روش های نادرست برای همسرگزینی استفاده كنند، فراهم كنیم.

جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تبریز نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: باورهای اعتقادی احساس تعهد ایجاد می كند و نوعی مهار درونی در مقابله با مشكلات و غرایض است.

فاطمه گلابی افزود: پدر و مادرهای امروزی متاسفانه همانند پدر و مادرهای سال های گذشته فرزندان خود را با ارزش های دینی تربیت نمی كنند و در هنگام ازدواج نیز فرزندان خود را به سمت معیارهای دینی هدایت نمی كنند.

وی گفت: نبود اعتقاد دینی موجب شده جوان ها به ازدواج به چشم محدودیت نگاه كرده و از مسوولیت پذیری گریزان باشند، در حالی كه در دین اسلام ازدواج به عنوان وسیله ای برای تكامل و دستیابی به آرامش مطرح شده است.

وی ادامه داد: این امر موجب شده جوانان خیلی راحت ازدواج كنند و خیلی راحت هم از همدیگر جدا شوند.

گلابی با بیان اینكه جوانان اقتصاد را اصلی ترین مانع در برابر ازدواج و نابود كننده بنیان خانواده ها می دانند، گفت: اگر كسانی بنای زندگی خود را بر پایه های دین استوار كرده باشند، هرگز مشكلات اقتصادی نمی تواند مانع ازدواج یا تداوم زندگیشان باشد.

وی گفت: بحث مهریه امروزبه نوعی معامله اقتصادی و مراسم ازدواج به نمایش فیلم و ظاهرسازی ها برای مردم تبدیل شده و معمولا پس از ازدواج چندین سال تبعات مراسم پرهزینه بر جوانان تحمیل می شود.

این استاد دانشگاه تاكید كرد: اگر ارزش ها و باورهای مذهبی بر مراحل ازدواج سایه بیاندازد، تمام امورات به راحتی و بدون مشكل خاصی طی خواهد شد.

دبیر پژوهشكده تخصصی ازدواج و خانواده آذربایجان شرقی نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: تداوم و بقا ازدواج بستگی به دو امر اساسی دارد كه یكی مربوط به انتخاب می شود و دیگری مربوط به مدیریت صحیح كه مرحله بعد از ازدواج را شامل می شود.

امیر تقی زاده ادامه داد: توجه به جنبه های انتخاب بر اساس ارزش ها و باورهای دینی همیشه جز شاخص های انتخاب در بین جوانان بوده و بحث های زیادی در این مورد انجام شده است.

وی اظهاركرد: مدیریت خانواده با دو مسیر متفاوت روبرو است، مسیری كه در اساس و ریشه آن می توان نمود باورهای دینی را لمس كرد و مسیر دیگری كه ارزش ها و باورهای دینی در آن رنگ می بازند.

وی گفت: مدیریتی كه ناشی از نگرش مالكیت جویانه باشد لرزه بربنیان خانواده خواهد انداخت، زن یا شوهری كه خود را مالك دیگری بدانند حس اسارت در آنها شكل می گیرد و رفتار در مقابل هم قرار گرفتن و درگیری نتیجه آن می باشد.

وی افزود: این امر باعث ازهم پاشیدگی ازدواج و زندگی مشترك می شود چرا كه یكی از دلایل اصلی اكثر ازدواج هایی كه در پنج سال اول زندگی از هم می پاشند، عدم توجه و تحقیق در مورد دیدگاه و نگرش فرد نسبت به جنس مخالف و انتظارات ازطرف مقابل است.

تقی زاده گفت: اما در مقابل این دیدگاه نگرش دیگری است كه همان نگاه قرآنی و نشات گرفته از آموزه های دینی است و آن همان نگرش امانت داری است، هیچ یك از زن و شوهر خودرا مالك دیگری نمی دانند و هركدام نهایت تلاش را می كنند كه رسم امانت داری را به جا بیاورند، رفتاری كه چنین نگرشی به دنبال دارد زمینه ساز رشد و تحول همدیگر و حس نشات گرفته از این رفتار احساس رهایی و آزادگی است.

وی اضافه كرد: رفتار نشات گرفته از این احساس هماهنگی و همراهی است كه زن و شوهر در مسیر كمال، هماهنگ با یكدیگر قدم بر می دارند و نتیجه ای كه اینچنین همراهی به دنبال دارد رسیدن به عشق حقیقی كه همان آرامش وعده داده شده در قرآن است، چنین خانواده ای برای همیشه دوام و بقا خود را با آموزه های دینی بیمه خواهد كرد.

براساس این گزارش، خانواده هسته اجتماع و نبض جامعه و عامل رشد و ترقی فرد از لحاظ معنویت و انسانیت می شود، تشكیل این نهاد از مسیر ازدواج میسر است ولی برای ازدواج زیرساخت هایی لازم است كه بخشی توسط خانواده ها و بخشی توسط مسوولان باید فراهم شود.

آنچه كه در جامعه امروز ما به عنوان خلاء اساسی احساس می شود نقش آفرینی باورهای مذهبی در ازدواج و تداوم آن است،‌ در این راستا به نظر می رسد‌ ترویج ازدواج آسان با الهام گرفتن از آموزه های دینی باید یكی از وظایف اصلی روحانیان و مسوولان نظام اسلامی باشد.

گزارش از: رباب تیموری


ایرنا