مردم انگلستان و شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، صبح دیروز خود را با خبری آغاز کردند که تمام آنها را در شوک و بهت فرو برد.

همه در انتظار نتایج همه‌پرسی روز پنجشنبه در مورد برگزیت (خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) بودند.

نظرسنجی‌های پیش از این همه‌پرسی از رقابت شانه به شانه موافقان و مخالفان این موضوع حکایت داشت و حتی در برخی موارد آرای مخالفان برگزیت را بیشتر اعلام کرده بود، اما صبح روز گذشته اعلام شد مردم این کشور به خروج از اتحادیه اروپا رای مثبت دادند.

تحلیلگران عقیده دارند این نتایج به نوعی نشان‌دهنده قدرت فزاینده احساسات پوپولیستی و ملی‌گرایانه در انگلیس است. البته آن‌طور که گفته می‌شود، آماده کردن بستر خروج این کشور از اتحادیه اروپا زمانبر خواهد بود و به گفته کارشناسان این موضوع بین دو تا ده سال آینده اجرایی می‌شود.

به گزارش منابع خبری، حدود 33 میلیون نفر در این همه‌پرسی شرکت کردند که براساس شمارش آرا در تمامی 382 منطقه انتخاباتی این کشور، 17 میلیون نفر (معادل 9/51 درصد) به خروج و 16 میلیون نفر (معادل 1/48 درصد) به ماندن در اتحادیه اروپا رای دادند.

توزیع جغرافیایی آرا در سطح بریتانیا یکسان نبوده است. اکثر رای‌دهندگان در اسکاتلند و ایرلند شمالی به ماندن در اتحادیه اروپا رای داده‌اند، در حالی‌که در دیگر نقاط بریتانیا، اکثریت خواستار خروج از اتحادیه بوده‌اند.

نیکولا استورژن، وزیر اول اسکاتلند گفته است که نتیجه همه‌پرسی نشان می‌دهد بیشتر مردم کشورش خواهان عضویت در اتحادیه اروپا هستند. برخی ناظران، این اظهارات را به تصمیم برای برگزاری همه‌پرسی دیگری در مورد استقلال اسکاتلند از بریتانیا تعبیر کرده‌اند.

در همین حال، شین فین از قدیمی‌ترین احزاب سیاسی ایرلند شمالی نیز نتیجه همه‌پرسی تاریخی انگلستان در زمینه جدایی از اتحادیه اروپا را زمینه‌ساز رای‌گیری برای اتحاد و یکپارچگی این بخش از بریتانیا با کشور جمهوری ایرلند دانست.

کامرون، اولین قربانی برگزیت

دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس را باید بازنده اصلی این همه‌پرسی دانست. او که طی چند هفته گذشته تلاش فراوانی برای متقاعد کردن مردم برای ماندن در اتحادیه اروپا انجام داد، بسرعت به نتایج این همه‌پرسی واکنش نشان داد. وی در کنفرانسی خبری به همراه همسرش در مقابل دفتر نخست‌وزیری گفت که باید به اراده مردم انگلیس احترام گذاشت.

کامرون با اعلام کناره‌گیری‌اش از نخست وزیری گفت: این درست نیست که من کاپیتان کشتی انگلیس باشم، زیرا مردم انگلیس تصمیمی خیلی صریح گرفتند تا مسیری متفاوت از آن چیزی که من حمایت می‌کردم در پیش بگیرند.

بنا به گفته کامرون، تا نشست سه ماه آینده حزب محافظه‌کار انگلیس، وی همچنان نخست‌وزیر خواهد بود. در این میان، گمانه‌زنی‌ها برای جانشینی کامرون شروع شده است. در همین ارتباط، رسانه‌های انگلیسی از بوریس جانسون، شهردار سابق لندن و هم‌حزبی دیوید کامرون که بر خلاف وی حامی خروج از اتحادیه اروپا بود، به‌عنوان بخت اول جانشینی او در مقام نخست‌وزیری یاد کرده‌اند.

دیگر رهبران و مقامات انگلیس نیز به نتایج این همه‌پرسی واکنش نشان دادند. برهمین اساس، جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر انگلستان که از مخالفان خروج از اتحادیه بود، نتایج همه‌پرسی را نشانگر خشم مردم این کشور از عملکرد دولت‌ها دانست.وی گفت این نتایج نشان می‌دهد بریتانیایی‌ها تا چه حد از این‌که دولت‌ها یکی پس از دیگری آنها را به حاشیه رانده‌اند، خشمگین هستند.تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین انگلستان هم بشدت از نتایج همه‌پرسی ابراز تأسف کرد و گفت این نتیجه تبعاتی جدی برای انگلستان خواهد داشت.

بلر گفت، رأی به خروج از اتحادیه اروپا، فشارها را برای برگزاری مجدد همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از انگلستان بشدت افزایش می‌دهد. فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه انگلیس نیز تاکید کرد رای دادن مردم این کشور به خروج از اتحادیه اروپا بدون شک باعث ایجاد چالش‌های بزرگ اقتصادی برای انگلیس خواهد شد.وی نتایج همه‌پرسی خروج این کشور را از اتحادیه اروپا، تکان‌دهنده و ناامیدکننده توصیف کرد.

نایجل فاراژ، رهبر حزب استقلال انگلستان هم این اتحادیه را رو به مرگ توصیف کرد و گفت: امیدوارم این آغازی بر خروج سوئد، اتریش و حتی ایتالیا باشد. اتحادیه اروپا در حال شکست خوردن است، اتحادیه اروپا رو به مرگ است.

زمزمه جدایی در دیگر کشورهای اروپایی

با مشخص شدن آرای همه‌پرسی برگزیت، حالا زمزمه خروج دیگر کشورها از این اتحادیه نیز به گوش می‌رسد؛ زمزمه‌ای که احزاب و شخصیت‌های افراطی بیش از همه آن را تکرار می‌کنند. در همین رابطه، مارین لوپن رهبر حزب راست افراطی «جبهه ملی» فرانسه دیروز بار دیگر بر خواسته خود مبنی بر لزوم برگزاری همه پرسی مشابه در فرانسه که به خروج این کشور از اتحادیه اروپا منجر شود، تاکید کرد. وی به همین منظور در پیامی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، نوشت: پیروزی برای آزادی. همان گونه که طی سال‌ها گفته ام، حال باید همه پرسی مشابهی در فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی برگزار شود. گریت وایلدرز، سیاستمدار افراط‌گرای هلندی نیز از نتیجه همه پرسی در انگلیس استقبال کرد و گفت که از طرح برگزاری همه پرسی مشابه در کشورش برای خروج از این اتحادیه حمایت می‌کند. وی که به اسلام ستیزی و مهاجر ستیزی در اروپا معروف است، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: ما می‌خواهیم مسئول کشور، پول و مرزهای خودمان باشیم و سیاست‌های خودمان را در زمینه مهاجرت داشته باشیم ؛ بنابراین چنانچه روزی نخست وزیر شوم، یک همه پرسی مشابه انگلیسی‌ها در هلند برگزار خواهم کرد. وایلدرز مردم کشورش را مستحق برگزاری یک همه پرسی مشابه انگلیس دانست و خواستار تصمیم گیری سریع آنان برای ادامه عضویت کشورشان در اتحادیه اروپا شد.